ΠΩΣ ΓΝΩΡΙΖΩ ΟΤΙ ΕΧΩ ΠΡΟΚΟΨΕΙ ΣΤΗΝ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΖΩΗ;

«Γέροντα, από πού θα γνωρίσω ότι έχω προκόψει στην πνευματική ζωή;»

Το ερώτημα του νεαρού προσκυνητή στο κελάκι του Γέροντα φαινόταν καίριο κι έκανε και τους άλλους προσκυνητές να εντείνουν την προσοχή τους. Όλοι κοίταζαν τον Γέροντα περιμένοντας με ενδιαφέρον την απάντησή του. Είχε προηγηθεί αρκετή συζήτηση προηγουμένως για την πνευματική ζωή και τι είναι αυτή, σε αντιδιαστολή με άλλες, εξωχριστιανικές και μη, κατανοήσεις της ζωής αυτής.

Ο Γέροντας δεν έσπευσε να απαντήσει. Ξεκούκισε λίγο το κομποσχοίνι του, κοίταξε ένα γύρο τα πρόσωπα που φαίνονταν ότι διψούσαν για γνήσια πνευματική εσωτερική ζωή, και μετρώντας τα λόγια του είπε αργά.

 «Προκοπή στην πνευματική ζωή σημαίνει καταρχάς ότι έχω κάνει την καρδιά μου δεκτική ώστε να λάβει περισσότερη χάρη Θεού. Σημαίνει δηλαδή ότι έχω προσπαθήσει και προσπαθώ να καθαρίσω την καρδιά μου από κάθε τι εμπαθές, είτε φιλήδονο είναι αυτό είτε φιλάργυρο είτε φιλόδοξο. Λοιπόν, όπου ο άνθρωπος υπηρετεί τα πάθη του, που θα πει τον εγωισμό του, εκεί πνευματική ζωή δεν υπάρχει».

«Ναι, Γέροντα», διέκοψε λίγο απότομα είναι αλήθεια τον λόγο του Γέροντα ο νεαρός, «αλλά από ποια συγκεκριμένα πράγματα θα γνωρίζω ότι έχω προκόψει ή έστω προκόβω;»

«Αυτό θα έλεγα τώρα», μειδίασε λίγο ο Γέροντας κι αγκάλιασε με το βλέμμα του τον νεαρό. «Δεν θα σας πω βαθιές θεωρίες. Απλά πράγματα μας δείχνουν την προκοπή μας ή όχι, έστω κι αν πολύ συχνά νομίζουμε ότι έχουμε προκόψει γιατί διαβάζουμε κάποια πνευματικά βιβλία ή πηγαίνουμε στην Εκκλησία. Και να ορισμένα από αυτά:

Έρχεται η ώρα της προσευχής και βαριέσαι να ψελλίσεις έστω δυο λόγια προσευχής. Η προσευχή θεωρείται από τους αγίους μας ότι είναι ο καθρέπτης της πνευματικής ζωής. Αν λοιπόν δεν έχω πόθο για προσευχή, αν δεν ελκύομαι από την αναφορά μου προς τον Θεό, ε, τότε βρίσκομαι πολύ πίσω στα πνευματικά».

«Μόνο η προσευχή, Γέροντα, δείχνει την προκοπή μας;» ακούστηκε από κάποιον μεσήλικα η ερώτηση. «Όχι, βέβαια», απάντησε. «Σε όλα τα καθημερινά μας αποκαλύπτουμε το τι σόι χριστιανοί είμαστε. Γιατί είπαμε ότι η πνευματική ζωή δείχνει τη χριστιανική μας ζωή.

Λοιπόν, άλλο πράγμα: η βιασύνη μας. Σήμερα μάλιστα με τούς καταιγιστικούς ρυθμούς της ζωής, όλοι βιάζονται. Ποιος θα πάρει τη θέση του άλλου είναι ο αγώνας, και το θεωρούμε μάλιστα κατόρθωμα αυτό. Λοιπόν, αν βιάζεσαι σημαίνει ότι όχι μόνο δεν προκόβεις αλλά διαρκώς και οπισθοχωρείς. Κι αυτό γιατί η βιασύνη αποκαλύπτει την έλλειψη υπομονής που έχουμε, άρα την κρυφή υπερηφάνεια που μας κατατρώγει. Ο ανυπόμονος άνθρωπος είναι ο υπερήφανος άνθρωπος. Κι όπου υπάρχει υπερηφάνεια εννοείται ότι εκεί δεν υπάρχει το ησύχιο και πράο Πνεύμα του Θεού.

Ακόμη: η έλλειψη πίστης στην Πρόνοια του Θεού. Πόσοι χριστιανοί ομολογούν την πίστη τους στον Θεό, αλλά με το παραμικρό πρόβλημα τα χάνουν, πανικοβάλλονται, περιπίπτουν σ’ ένα χάος. Πού είναι η πίστη στα λόγια του Χριστού μας που μας βεβαιώνει ότι «και οι τρίχες όλες της κεφαλής μας είναι αριθμημένες από Εκείνον;»

Και πέραν τούτων, εκείνο που κατεξοχήν δείχνει αν είμαστε προκομμένοι ή ανεπρόκοποι στα πνευματικά είναι η στάση μας απέναντι στον κάθε συνάνθρωπό μας. Ο Χριστός μας μάς έχει αποκαλύψει ότι στον κάθε συνάνθρωπό μας πρέπει να βλέπουμε δύο πράγματα: Πρώτον, την παρουσία Εκείνου – «εφ’ όσον εποιήσατε ενί τούτων των αδελφών μου εμοί εποιήσατε» -,  και δεύτερον, τον ίδιο τον εαυτό μας – «αγαπήσεις τον πλησίον σου ως σεαυτόν». Και τι βλέπουμε καθημερινά, και μάλιστα στους χριστιανούς μας; Πώς ο ένας να βγάλει το μάτι του άλλου, πώς να τον αδικήσει πολλές φορές προκειμένου ο ίδιος να σταθεί, πώς να τον υποβαθμίσει, πώς να τον προσβάλει...»

Σταμάτησε ο Γέροντας και δάκρυα άρχισαν να τρέχουν από τα βαθουλωμένα μάτια του. Τα σκυμμένα κεφάλια των προσκυνητών έδειχναν ότι τα λόγια του μάλλον είχαν πιάσει τόπο. Ο Γέροντας τους είδε. Αλλά επειδή ήξερε βαθιά την ανθρώπινη φύση, δεν αναθάρρησε. Τους χαιρέτισε, αποσύρθηκε στο κελί του κι άρχισε με βαθύ πόνο την προσευχή υπέρ όλου του κόσμου, του κόσμου που ήταν κομμάτι του εαυτού του…

ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΕΝΔΟΞΟΙ ΜΑΡΤΥΡΕΣ ΙΣΑΥΡΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝ ΑΥΤΩ

«῾Ο ἅγιος ῎Ισαυρος καί οἱ σύν αὐτῷ Βασίλειος καί ᾽Ιννοκέντιος  (3^ος αἰ.) κατάγονταν ἀπό τήν ᾽Αθήνα. Ἔφυγαν ὅμως ἀπό τήν πατρίδα τους καί φτάνοντας σ' ἕνα σπήλαιο τῆς Ἀπολλωνίας βρῆκαν ἐκεῖ τόν Φήλικα καί τόν Περεγρίνο καί τόν Ἑρμεία. Ὁ ἅγιος ῎Ισαυρος  τότε βρῆκε τήν εὐκαιρία καί τούς δίδαξε νά μήν εἶναι ὡς χριστιανοί  προσκολλημένοι πρός τά παρόντα γήϊνα πράγματα, λόγια πού ἐκεῖνοι τά ἔκαναν ἀμέσως πράξη. Διότι ἀποστράφηκαν τήν συναναστροφή μέ τούς συγγενεῖς τους πού ἦταν ἄπιστοι καί γι᾽ αὐτό κατηγορήθηκαν στόν ἔπαρχο Τριπόντιο. ῾Ο ἔπαρχος τούς συνέλαβε κι ἐπειδή δέν μπόρεσε νά τούς κάνει νά ἀποστατήσουν ἀπό τόν Χριστό, πρόσταξε νά τούς κόψουν μέ ξίφος τά κεφάλια. ῾Ο ῎Ισαυρος, ἀπό τήν ἄλλη, ὁ ὑπηρέτης τοῦ Χριστοῦ, καί αὐτοί πού ἦταν μαζί του, ὁδηγήθηκαν στόν ᾽Απολλώνιο, τόν γιό τοῦ ἐπάρχου. ῾Ο ᾽Απολλώνιος τούς ἔριξε στά βασανιστήρια τῆς φωτιᾶς καί τοῦ νεροῦ, αὐτοί ὅμως κατά παράδοξο τρόπο σώθηκαν ἀπό αὐτά, μέ ἀποτέλεσμα  νά πιστέψουν στόν Χριστό πολλοί ἄνθρωποι, μεταξύ τῶν ὁποίων ἦταν καί οἱ πρῶτοι τῆς πόλεως, οἱ κατά σάρκα ἀδελφοί Ροῦφος καί Ρουφίνος. Τέλος ἀποφασίστηκε ἡ θανάτωσή τους καί τούς ἔκοψαν τά κεφάλια».

῾Ο ὑμνογράφος τῶν σημερινῶν ἁγίων Γρηγόριος προκειμένου νά προβάλει διαμιᾶς τήν σημασία τους στόν κόσμο χρησιμοποιεῖ μία φράση πού εἶναι ἰδιαιτέρως προσφιλής στούς ὕμνους ὅλων τῶν ἁγίων: οἱ ἅγιοι εἶναι αὐτοί πού «οὐράνωσαν τήν γῆν», ἔκαναν τή γῆ δηλαδή οὐρανό. Διότι ζώντας στήν ὕπαρξή τους τή χάρη καί τό φῶς τοῦ Θεοῦ ἔγιναν μία δική Του προέκταση μέσα στόν κόσμο, μέ ἄλλα λόγια στά πρόσωπά τους  βλέπουμε τήν ἴδια τήν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, τόν Θεό κυριολεκτικά παρόντα ἀνάμεσά μας. «῾Ο ῎Ισαυρος ὁ ἔνδοξος καί ὁ δυνατός ᾽Ιννοκέντιος καί ὁ θεῖος Βασίλειος, ὁ θαυμάσιος Φήλικας, ὁ δοξασμένος ῾Ερμείας καί ὁ Περεγρίνος, αὐτοί πού κάνανε τή γῆ οὐρανό ἀπό τίς θεῖες λάμψεις τῶν θαυμάτων τους, ἄς μακαριστοῦν μέ πίστη» (στιχηρό ἑσπερινοῦ). Κι εἶναι εὐνόητο βεβαίως ὅτι ἐκεῖνο κατά τόν ὑμνογράφο πού τούς κατέστησε ἱκανούς νά ἀκτινοβολοῦν τό φῶς τοῦ Θεοῦ καί νά «περιπολοῦν στόν κόσμο ὡς θεοί» δέν ἦταν κάποια ξεχωριστή δική τους φυσική ἱκανότητα, ἀλλά ἡ διάθεσή τους νά ὑπακοῦνε στό θέλημα τοῦ Θεοῦ καί νά ὑπηρετοῦν ᾽Εκεῖνον. «῎Ας μακαριστοῦν μέ πίστη ὡς ὑπηρέτες τοῦ Κυρίου». ᾽Εδῶ βρίσκεται ὡς γνωστόν τό μυστικό τῆς τεράστιας δύναμης ὅλων τῶν ἁγίων μας: ζοῦν  ἐν ταπεινώσει τό θέλημα τοῦ Θεοῦ, γι᾽ αὐτό καί γεμίζουν ἀπό τήν παντοδυναμία ᾽Εκείνου, ὁ ῾Οποῖος «κάνει θαυμαστούς τούς ἁγίους τούς ἐν τῇ γῇ Αὐτοῦ».

Μέ τήν παραπάνω ὑπενθύμισή του ὁ ἐκκλησιαστικός ποιητής δίνει καί μία ἀξιοσημείωτη διευρυμένη θεώρηση τῆς ἔννοιας τῆς τιμιότητας τοῦ ἀνθρώπου. Συνήθως τίμιο χαρακτηρίζουμε ἕναν ἄνθρωπο, ὁ ὁποῖος εἶναι ἀκέραιος στίς σχέσεις του μέ τούς συνανθρώπους του, μέ τήν ἔννοια ὅτι δέν τούς κλέβει, δέν τούς ἀδικεῖ, δέν ἀποτελεῖ ἀπειλή γιά τήν ὑπόστασή τους καί τήν περιουσία τους. Κι ἀπό τήν ἄποψη αὐτή τίμιοι ἄθρωποι ὑπάρχουν σέ πολλούς χώρους καί μή χριστιανικούς - δέν εἶναι προνόμιο μόνο τῶν χριστιανῶν ἡ ἠθική ἀκεραιότητα. ῾Ο ὑμνογράφος ὅμως προχωρεῖ ἀκόμη περισσότερο. Δέν τοῦ ἀρκεῖ ἡ γενική ἔννοια τῆς τιμιότητας. Γι᾽ αὐτόν καί γιά σύνολη τήν πίστη μας ἀσφαλῶς, ὁ πλήρως τίμιος ἄνθρωπος, ὁ καθ᾽ ὁλοκληρίαν θά λέγαμε ἄρτιος καί ὁλοκληρωμένος ἄνθρωπος, εἶναι ὁ χριστιανός, ὁ ὁποῖος δέν φέρει συμβατικά τό ὄνομα τοῦ Χριστοῦ, ἀλλά τό τιμᾶ μέ τόν πρέποντα τρόπο, δηλαδή κάνει πράξη αὐτό πού δηλώνει τό ὄνομά του. «῎Εγινες τίμιος», σημειώνει συγκεκριμένα γιά τόν ἅγιο ῎Ισαυρο, «γιατί τίμησες τό ὄνομα τοῦ Χριστοῦ» (ωδἠ γ´). Κι ἔχει δίκιο: ἄν ὁ πραγματικά ἀληθινός ἄνθρωπος εἶναι ὁ Κύριος, διότι ὡς «τέλειος Θεός καί τέλειος ἄνθρωπος ἦταν χωρίς ἁμαρτία» - ἡ ἁμαρτία κολοβώνει καί τραυματίζει τήν ἀνθρώπινη ὑπόσταση - κατά συνέπεια ἀληθινός ἄνθρωπος γίνεται ἐκεῖνος πού εἶναι ἑνωμένος μέ τόν Κύριο, παίρνοντας τή δύναμή Του γιά νά μήν ἁμαρτάνει. Κι ἐπιβεβαιώνει ὁ ὑμνογράφος μας τήν ἄλλη θέαση αὐτή τῆς τιμιότητας μέ ὅ,τι λέει ῾παίζοντας᾽ μέ τό ὄνομα τοῦ ἁγίου στούς στίχους τοῦ συναξαρίου του. «Κόπηκε ὁ ῎Ισαυρος μαζί μέ τήν πεντάδα τῶν συνάθλων του ὡς πρός τήν κεφαλή, κόβει (ταυτοχρόνως) στή μέση καί τήν καρδιά τῆς νοητῆς σαύρας, (τοῦ διαβόλου)».

Οἱ δοξολογικές καί ἑρμηνευτικές τῆς ἁγιότητας τοῦ ᾽Ισαύρου ἀναφορές τοῦ ὑμνογράφου δέν γίνονται αὐθαίρετα. Πέραν τῆς ἀλήθειας πού προβάλλουν γιά τήν θέση του στό νοητό στερέωμα τῆς ᾽Εκκλησίας, συνιστοῦν τή βάση γιά τό ποθούμενό του: τήν ἐκζήτηση τῶν πρεσβειῶν του καί γιά τή δική του σωτηρία. Κι εἶναι χαρακτηριστικό ὅτι σχεδόν σέ ὅλα τά τροπάρια ὁ ποιητής ἐκεῖ καταλήγει: νά παρακαλεῖ τή μεσιτεία τοῦ ἁγίου νά γίνει ὁ Κύριος ἵλεως καί σέ αὐτόν, ἤ, ἄμεσα ὁ ἅγιος νά προσφέρει τή χάρη τῆς θεραπείας του σέ αὐτόν. Μέ τή σωστή ὅμως ἱεράρχηση: ὄχι μονομερῶς νά τόν θεραπεύσει ἀπό σωματικές θλίψεις καί ἀρρώστιες, ἀλλά αὐτές νά θεραπευτοῦν, ἀφοῦ πρῶτα θεραπεύσει τά βασικά τραύματα τοῦ νοῦ καί τῆς καρδιᾶς. ῾Ο ὑμνογράφος κινεῖται μέ καθαρό θεολογικό τρόπο: ἡ θεραπεία τῆς ψυχῆς εἶναι τό ζητούμενο καί ἄν θελήσει ὁ Κύριος καί ἡ θεραπεία τοῦ σώματος. «᾽Αφοῦ θεραπεύσεις τίς ἐκτροπές τοῦ νοῦ μου καί τά πάθη τῆς καρδιᾶς μου, θεόφρον, σῶσε με καί ἀπό τούς σωματικούς πόνους» (ὠδή ς´).

«Ο ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΜΙΛΟΥΣΕ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΙ Ο ΑΛΛΟΔΑΠΟΣ ΑΓΓΛΙΚΑ!»

«Πνευματικό τέκνο του οσίου Παϊσίου διηγείται: “Πέρασα στο Αρχονταρίκι του Γέροντα Παϊσίου και βρήκα έναν αλλοδαπό επισκέπτη. Μέχρι να ετοιμάση ο Γέροντας το κέρασμα, με τα λίγα Αγγλικά που ήξερα, πιάσαμε τη συζήτηση και μου είπε ότι χθες βράδυ ήρθε αργά. Καθυστέρησε, γιατί έχασε τον δρόμο, πέρασε η ώρα και ο Γέροντας τον φιλοξένησε. Στην αρχή δεν μπορούσαν να συνεννοηθούν. Ο Γέροντας τον άφησε για δέκα λεπτά (φαίνεται έκανε προσευχή) και μετά συνεννοούνταν χωρίς καμμιά δυσκολία. Ο Γέροντας μιλούσε Ελληνικά και ο αλλοδαπός Αγγλικά αλλά καταλάβαινε ο ένας τον άλλον”» (Ιερομ. Ισαάκ, Βίος Γέροντος Παϊσίου του Αγιορείτου, Άγιον Όρος).

Το γεγονός της Πεντηκοστής, κατά το οποίο το σταλέν υπό του Κυρίου Ιησού Χριστού Άγιον Πνεύμα στους αποστόλους και μαθητές Του με τη μορφή πυρίνων φλογών σφράγισε τη ζωή της Εκκλησίας ώστε η Πεντηκοστή να θεωρείται η γενέθλια ημέρα της, είναι συγκλονιστικό. Το Άγιον Πνεύμα έκτοτε είναι Εκείνο που ενεργεί τα θαυμάσια της σωτηρίας του ανθρώπου στον κόσμο, που σημαίνει ότι κάθε τι στην Εκκλησία επιτελείται με τη δύναμη και την ενέργειά Του – στην πραγματικότητα ενέργεια όλου του Τριαδικού Θεού – όπως εξίσου κάθε τι που συντελεί στην έλξη προς τον Θεό του καλοπροαίρετου ανθρώπου όπου γης είναι δικό Του έργο. Ο Θεός μας εργάζεται αδιαλείπτως χωρίς κενά και διαστήματα για να μας κερδίσει εντελώς και ολοκληρωτικά. «Ο Πατήρ μου έως εργάζεται, καγώ εργάζομαι» βεβαίωσε ο Κύριος.

Κι είναι γνωστό ότι η επιφοίτηση του Πνεύματος Αυτού την Πεντηκοστή συνοδεύτηκε από πλήθος παραδόξων σημείων που φανέρωναν το εξαιρετικό της παρουσίας Του, όπως για παράδειγμα το κήρυγμα των Αποστόλων στους συναθροισμένους ανθρώπους της Ιερουσαλήμ, το οποίο ενώ γινόταν στη γλώσσα των Αποστόλων, κατενοείτο  και από τους αλλοδαπούς, το Άγιον Πνεύμα δηλαδή μεταποιούσε τους ξένους φθόγγους στα αυτιά τους σε οικείους της δικής τους γλώσσας – δεν υπήρχε κανείς που να μην καταλαβαίνει. Αλλά η παραδοξότητα αυτή συνεχίστηκε και στους μετέπειτα αιώνες μέχρι σήμερα. Διότι έχουμε πολλά περιστατικά, όπου εν Πνεύματι Αγίω όταν υπάρχει άγιος του Θεού άνθρωπος ομιλεί αυτός και γίνεται κατανοητός και από ανθρώπους που δεν γνωρίζουν τη γλώσσα του. Κι ένα τέτοιο περιστατικό καταγράφει το παραπάνω απόσπασμα. Δεν θυμίζει και το ανάλογο περιστατικό με τον άλλο μεγάλο όσιο Γέροντα Πορφύριο, όπου συναντήθηκε αυτός με μία άθεη θεωρούμενη Γαλλίδα καθηγήτρια, η οποία ήταν σε πνευματική σύγχυση, αλλά δίψαγε να βρει τον αληθινό δρόμο της ζωής; Η Γαλλίδα δεν γνώριζε καθόλου Ελληνικά, ο Γέροντας δεν γνώριζε καθόλου Γαλλικά, όμως στο τέλος συνεννοήθηκαν… θαυμάσια, τόσο που συγκλονισμένη η καθηγήτρια έγινε θερμή πίστη, βαπτίστηκε ορθόδοξη και κατέληξε… καλόγρια σε μοναστήρι!

Μολονότι παράδοξα πράγματα αυτά, όμως δεν παραξενευόμαστε πολύ! Διότι το Άγιον Πνεύμα, ο Θεός μας δηλαδή, είναι ο ίδιος πάντοτε και παντού. «Ιησούς Χριστός χθες και σήμερον ο αυτός και εις τους αιώνας» ομολογεί ο απόστολος Παύλος. Συνεπώς, όπου το Πνεύμα του Θεού βρίσκει ανοιχτές καρδιές που διψούν για την αλήθεια, εκεί έχουμε μία ιδιαίτερη δράση Του, η οποία κατά πώς κρίνει ο Θεός μπορεί να επαναλαμβάνει το γεγονός της Πεντηκοστής. Το σημαντικό όμως δεν είναι αυτό˙ είναι η κατάληξη της επέμβασης αυτής του Θεού που θέλει τον άνθρωπο να γίνει δικό Του «κομμάτι», να ενταχθεί στο σώμα του Χριστού, να γίνει μία δική Του συνέχεια στον κόσμο τούτο και αιώνια, κάτι που πραγματοποιείται με το άγιο βάπτισμα και το άγιο χρίσμα, όπου ο άνθρωπος ζει την προσωπική του Πεντηκοστή. Αν ο Θεός κάνει και το πιο μεγάλο θεωρούμενο θαύμα είναι για να οδηγήσει τον άνθρωπο στη μετάνοια – το θαύμα ποτέ δεν λειτουργεί αποκομμένα και… «ξεκάρφωτα»! Σκοπός του Θεού μας δεν είναι να «θαμπώσει» τον άνθρωπο, αλλά να τον «ξεθαμπώσει» από τα «φώτα» των παθών και του διαβόλου, ώστε να ορθοποδήσει πνευματικά και να βρει τον Θεό και τον εαυτό του.

Κι όταν συμβεί αυτό και ο άνθρωπος σταθεί με επίγνωση στην πίστη του Χριστού και της Εκκλησίας, τότε αρχίζει να λειτουργεί μία άλλη «Πεντηκοστή» που ενώνει τους ανθρώπους και τους κάνει να μιλάνε όλοι την ίδια γλώσσα, έστω κι αν ο καθένας μιλάει τη δική του ξεχωριστή. Πρόκειται για την παγκόσμια γλώσσα της αγάπης, η οποία φωτίζει τον πιστό να βρίσκει τρόπους συνεννόησης κι εκεί που οι άνθρωποι ζουν στους δικούς τους μικρόκοσμους κι αποξενωμένοι μεταξύ τους. Γιατί η αγάπη αυτή που είναι του Χριστού η αγάπη πλαταίνει την καρδιά του ανθρώπου εν Πνεύματι Αγίω και την καθιστά «χωρητική» ολόκληρου του κόσμου. Η «Πλατυτέρα των Ουρανών» Παναγία Μητέρα δακτυλοδεικτεί το όριο αυτό και γι’ αυτό πάντοτε η Παναγία αποτελεί το αιώνιο παράδειγμά μας. Κι ίσως είναι καλό εδώ να θυμηθούμε και αυτό που έλεγε η αγία Γερόντισσα Γαβριηλία (Παπαγιάννη) με τον γνωστό και άμεσο τρόπο της γι’ αυτή την παγκόσμια γλώσσα:

«Με αυτές τις πέντε γλώσσες γυρίζεις όλη τη γη και όλος ο κόσμος είναι δικός σου. Όλους τους αγαπάς το ίδιο. Ασχέτως θρησκείας και έθνους. Ασχέτως με όλα. Παντού υπάρχουν άνθρωποι του Θεού. Και δεν ξέρεις αυτός που βλέπεις σήμερα, αν αύριο δεν θα είναι ο Άγιος…

Η πρώτη είναι το χαμόγελο…

Η δεύτερη είναι τα δάκρυα…

Η τρίτη είναι το άγγιγμα…

Η τέταρτη είναι η προσευχή…

Η πέμπτη είναι η αγάπη…»

ΤΟ… «ΑΓΚΑΘΙ»!

«Σήμερα, τα είπες κάπως καλύτερα από άλλες φορές! Αλλά ό,τι και να κάνεις, δεν φτάνεις ούτε στο… μικρό δαχτυλάκι του τον παπα Θόδωρο, τον πνευματικό μου. Εκεί ν’ ακούσεις κήρυγμα! Εκεί να δεις πώς ο κόσμος κρέμεται από τα χείλη του»!

Μια στο καρφί και μια στο πέταλο! Η διαρκής κριτική και αμφισβήτηση του καλού παπα Χαράλαμπου, όχι από κάποιον ξένο ή άγνωστο, αλλά από συγγενή του, αίμα του, εξάδελφό του. Πάλι καλά που κάποιες φορές σαν τη σημερινή, το δηλητήριο ήταν σε… μικρότερη δόση! Αλλά βεβαίως πάντοτε υπήρχε και η… δόση αυτή! «Καλά τα είπες, αλλά… όχι σαν τον πνευματικό μου»!

Τα σπίτια τους ήταν πολύ κοντά: ο ιερέας με την οικογένειά του – την ευλογημένη πρεσβυτέρα του και τα τρία παιδιά του, δύο αγόρια και ένα κορίτσι· ο εξάδελφός του με τη δική του οικογένεια – τη γυναίκα του, μία καταπιεσμένη λίγο γυναίκα, και τα δύο του παιδιά, δύο αγόρια. Κατ’ ανάγκην έκαναν πολύ παρέα, η μία οικογένεια βρισκόταν διαρκώς μέσα στην άλλη!

Ο παπα Χαράλαμπος το ‘βλεπε αυτό και… αντιδρούσε! Αγαπούσε τον εξάδελφό του και τη φαμίλια του – πολλές φορές μάλιστα του είχε συμπαρασταθεί: και οικονομικά! – αλλά ήξερε και το ζούσε ότι αυτή η πολύ κοντινή συνύπαρξη δεν κάνει καλό σε κανέναν! Το συζητούσε με την πρεσβυτέρα του και κάθε φορά κατέληγαν και οι δύο στο ίδιο συμπέρασμα: πρέπει να κάνουμε υπομονή! Μπορεί η στάση και τα λόγια του ξαδέλφου να λειτουργούν σαν… αγκάθια, μπορεί η αδιακρισία να χαρακτηρίζει τη συμπεριφορά του, όμως είναι η ευκαιρία που δίνει ο Θεός  για πνευματικό αγώνα.

Ωστόσο όμως έβαζαν όσο μπορούσαν και κάποια… όρια! Χωρίς όρια δυστυχώς αλλοιώνονται τα κριτήρια, δεν μπορεί κανείς να δει σωστά ούτε τον εαυτό του ούτε και τον άλλον. Το κάθε σπίτι έχει και πόρτα, που θα πει ότι κλείνει κάποια στιγμή για τους απέξω, όσο δικοί κι αν θεωρούνται. Αν ο ίδιος ο Κύριος μίλησε για το «ταμείον της ψυχής», προκειμένου εκεί να συναντά κανείς πιο ζωντανά και άμεσα τον Θεό, το ίδιο δεν ισχύει και με την οικογένεια; Αποσύρεται δηλαδή η οικογένεια, μόνη της, σαν ένα είδος περισυλλογής, για να δει καλύτερα τον εαυτό της, να ελέγξει τα λάθη της, να δει πού πρέπει να ρίξει περισσότερο το βάρος της. Κι έτσι ανανεωμένη να ανοιχτεί καλύτερα και περισσότερο και στους άλλους. Πρώτα βεβαίως στους συγγενείς, αλλά και σ’ όλους τους άλλους. Κι αν τούτο πρέπει να συμβαίνει σε κάθε οικογένεια, πολύ περισσότερο σε μία ιερατική οικογένεια. Όχι λοιπόν «μπάτε σκύλοι αλέστε»!

Το ίδιο δεν κάνουν και τα μοναστήρια; Μία ανοιχτή αγκαλιά είναι για όλους: δεν κάνουν διακρίσεις – όλοι οι προσκυνητές είναι αδέλφια τους, έστω κι αν κάποιοι είναι… τουρίστες! – αλλά υπάρχει… ωράριο. Κλείνει κάποτε η κεντρική θύρα. Και μένουν οι καλόγεροι μόνοι για να κοιτάξουν λίγο πιο στοχαστικά τον εαυτό τους, να αφιερωθούν λίγο στα διακονήματά τους, να ξεκαθαρίσουν τους… λογαριασμούς τους με τον Ύψιστο!

Και τα κατάφερνε ο παπα Χαράλαμπος, και τα κατάφερνε και η πρεσβυτέρα, έστω και με τα αναμενόμενα προβλήματα. Ο πειρακτικός λόγος όμως του ξαδέλφου, πάντοτε και αδιάκοπα εκεί! Τόσο που ο ιερέας, που διάβαζε και ενημερωνόταν όχι μόνο από πλευράς πνευματικής, αλλά και από πλευράς κοσμικής και ψυχολογικής, άρχισε να διαισθάνεται ότι η αδιακρισία και η άλλοτε υποφώσκουσα και άλλοτε εξώφθαλμη επιθετικότητα του εξαδέλφου πρέπει να έχει βαθύτερη αιτία.

«Κάποιο πρόβλημα βασανίζει τον ξάδελφο», έλεγε στην παπαδιά του, «κάτι που τον ενοχλεί και του… βγαίνει εναντίον μου. Αν δεν είναι κάτι που εγώ του έκανα και ίσως το παρεξήγησε, μπορεί να είναι κάποια κρυμμένη ενοχή, που αρνείται να την παραδεχτεί, οπότε την καταπιέζει, και παίρνει τη μορφή της επιθετικότητας. Και να σου πω, παπαδιά μου.  Μαθαίνω ότι δεν συμπεριφέρεται έτσι μόνο σε μένα. Πειρακτικά, επιθετικά, στέκει και απέναντι σε πολλούς. Ακόμη και  στη δουλειά του μου είπαν κάποιοι, ότι έτσι κάνει. Σπάνια να τον δει κανείς με καλό λόγο και με χαμόγελο στα χείλη».

Δεν ήθελε όμως ο παπάς να το ψάξει περισσότερο. Δεν ήταν αυτή η δουλειά του. Δουλειά του ήταν να προσεύχεται για όλους, να είναι η αγκαλιά του μία αγκαλιά για τους ενορίτες του, για τον κόσμο που σχετίζεται, για τον κόσμο όλο, όπως τον… σπρώχνει σ’ αυτό η θεία Λειτουργία της Εκκλησίας, όπως κυρίως τον σπρώχνει σ’ αυτό ο ίδιος ο Κύριος. Οπότε, ενέτεινε τις προσευχές του και για τον εξάδελφό του.

Πήρε αφορμή το όποιο πρόβλημα που πιθανόν ταλάνιζε τον συγγενή του, και προσπαθούσε να τον κατανοεί και να τον δικαιολογεί, όπως και παρακαλούσε τον Κύριο να ελεεί και αυτόν και εκείνον. Προσπάθησε μάλιστα να εφαρμόσει και κάτι που είχε διαβάσει ότι έλεγε  γι’ αυτές τις περιπτώσεις ο όσιος Γέροντας Πορφύριος, τον οποίο αγαπούσε υπερβαλλόντως. «Ακολούθα τις πατημασιές του θεωρούμενου εχθρού σου, και να λες στον Κύριο: Κάνε με να μοιάσω Κύριε, του δούλου σου, και κάνε αυτόν να μοιάσει σε Σένα».

Πάλευε λοιπόν ο παπα Χαράλαμπος κι είχε πάντοτε απέναντί του τον εξάδελφό του, αλλά και… τον παπα Θόδωρο, ο οποίος βεβαίως αγνοούσε πλήρως τα υπέρ αυτού (!) λόγια που έλεγε το πνευματικοπαίδι του!

Είναι αλήθεια όμως ότι κάποιες φορές, σε ώρες αδυναμίας, το «αγκάθι» τον γρατσουνούσε πιο βαθιά. Η μόνιμη αμφισβήτηση του συγγενούς του τον έκανε να σκέπτεται να λειτουργήσει στα… ίσια. Αμφισβήτηση εκείνος; Αμφισβήτηση κι αυτός! Πειρακτικά λόγια εκείνος; Πειρακτικά κι αυτός! Κι ήταν οι ώρες που καταλάβαινε και τη δική του μικρότητα, πόσο μακριά είναι από το ύψος που ζητάει από τους πιστούς ο Κύριος, κι έκλαιγε και ελεεινολογούσε τον εαυτό του…

Μία τέτοια ώρα πόνου και οδύνης του, μετά από έντονη και πάλι πρόκληση και επίθεση του… «αγκαθιού» του, αποσύρθηκε στο δωμάτιό του, έπεσε στα γόνατα, και κοιτώντας προς την εικόνα της Παναγίας που δέσποζε στο προσκυνητάρι του, άρχισε τα κλάματα και τα παρακάλια.

«Παναγία μου», έλεγε, «τι σόι παπάς είμαι, να μην μπορώ να κρατήσω με τον τρόπο που πρέπει την προσβλητική έστω κουβέντα του συνανθρώπου μου; Παναγία μου, εσύ έζησες τόση οδύνη από όσα έπαθε ο Κύριος και Θεός Σου. Εκείνος, ο πανάγαθος και παντοδύναμος Θεός, υπέστη με ταπείνωση και αγάπη όχι μόνο ύβρεις, αλλά και όλες του κόσμου τις ταπεινώσεις. Και υπέμεινε και συγχωρούσε. Όπως κι Εσύ… Κι εγώ…».

Κτυπούσε το στήθος του και περίμενε.

Και να, μετά από αυτήν την έντονη προσευχή σαν να επέβλεψε λίγο η Παναγία Μητέρα του Κυρίου και δική του μητέρα. Σαν να την είδε να γλυκαίνουν τα μάτια Της και ν’ απλώνει τ’ άγιο χέρι Της επάνω του. Κι ένιωσε ότι του φεύγει από μέσα του η τάση για εκδίκηση. Να εξαφανίζεται η όποια μνησικακία. Το «αγκάθι» να ξεριζώνεται. Ένας γλυκασμός πήρε να φυσάει μαλακά και ήσυχα στην καρδιά του, και τα δάκρυα οδύνης του μεταποιήθηκαν ξαφνικά, εκεί που δεν το περίμενε, σε δάκρυα κατάνυξης. Μία υπερφυής αγάπη τον τύλιξε και στην ψυχή και στο σώμα του, και τον έκανε να νιώθει ότι κρατάει στη δική του αγκαλιά τον εξάδελφό του. Σαν να ήταν εκείνος η μάνα που κρατάει τρυφερά το βλαστάρι της!

Και τότε φωτίστηκε… και κατάλαβε το πρόβλημα του εξαδέλφου του, που φώλιαζε κρυφά μέσα του τόσα χρόνια. Και τον δικαιολόγησε και έκλαψε γι’ αυτόν. Τότε πήρε την… πληροφορία! Μαζί με τη δική του απελευθέρωση, υπήρξε απελευθέρωση και του εξαδέλφου του. Η χάρη που βίωσε ως ουράνιο δώρο σαν να μεταγγίστηκε και στον… θεωρούμενο εχθρό του. Βγήκε από το δωμάτιο, και είδε απέξω… χωρίς λόγο είναι αλήθεια, να στέκει ο συγγενής του. Και την ίδια ώρα έκαναν και οι δύο την ίδια κίνηση: έπεσε ο ένας στην αγκαλιά του άλλου. Κλάψανε σαν παιδιά. Οι υπόλοιποι της οικογένειας παρακολουθούσαν τη σκηνή εμβρόντητοι, δίχως να καταλαβαίνουν, ίδια στήλη άλατος!

Ο παπα Χαράλαμπος στο επόμενο κήρυγμά του ένιωσε την ανάγκη, καθώς του δόθηκε η αφορμή από το Ευαγγελικό ανάγνωσμα, να αναφερθεί στην προσωπική του περίπτωση. Με δάκρυα στα μάτια, μιλώντας για την αρετή της ανεξικακίας, αποκάλυψε πώς η Παναγία, μετά από έντονη προσευχή του, μεταποίησε την πίκρα της καρδιάς του σε γλυκασμό. Σαν τον αββά του Γεροντικού, που παρεκάλεσε τον Κύριο, τον προσβλητικό λόγο ενός συνασκητή του να τον βγάλει από μέσα του. «Και να, έλεγε, έφτυσα αίμα και έφυγε η όποια πίκρα του λόγου του».

(Από το βιβλίο των εκδ. "ακολουθείν", Δι'  εμού του αμαρτωλού, Αληθινές ιστορίες με φόντο το πετραχήλι, 2017)

ΜΙΚΡΕΣ ΣΤΑΓΟΝΕΣ ΔΑΚΡΥΩΝ ΣΑΝ ΑΙΜΑ!

«Όπως σε όλα τα άλλα, έτσι και στην περίπτωση των δακρύων ο καλός και δίκαιος Κριτής μας λαμβάνει υπόψη Του και τη φυσική προδιάθεση και δύναμη του καθενός. Είδα μικρές σταγόνες να χύνονται με πόνο σαν αίμα. Και είδα βρύσες δακρύων που έτρεχαν χωρίς δυσκολία. Εγώ τουλάχιστον βαθμολόγησα τους αγωνιστές ανάλογα με τον πόνο και όχι με το ποσόν των δακρύων. Και ο Θεός νομίζω παρόμοια θα τους έκρινε» (Άγ. Ιωάννης Κλίμακος, λόγ. ζ΄ 25).

Ο όσιος είναι εντελώς βέβαιος για την κρίση του: «Και ο Θεός νομίζω παρόμοια θα έκρινε». Πού έγκειται το απόλυτο της κρίσης του οσίου; Ότι ο Θεός κρίνει τους ανθρώπους, και μάλιστα εκείνους που αγωνίζονται πάνω στο άγιο θέλημά Του, όχι με κριτήριο κάποιες εξωτερικές εκδηλώσεις τους, σαν τα δάκρυα για παράδειγμα, αλλά την πνευματική τους διάθεση. Κι αυτό γιατί ο Κύριος βλέπει την καρδιά του καθενός, τη φυσική προδιάθεση και τη δύναμή του, τον αληθινό δηλαδή εαυτό του. Τον κρίνει εξατομικευμένα: ο καθένας είναι ξεχωριστός και μοναδικός για την αγάπη Του! Πόσες ανατροπές θα περιλαμβάνει η τελική κρίση Του για τους ανθρώπους!

Έχε θάρρος λοιπόν! Μπορεί εκ φύσεως να μην είσαι πολύ συναισθηματικός και γι’ αυτό τα δάκρυα, οι διαχυτικότητες, τα χαμόγελα να μην σου πάνε και να μη… σου βγαίνουν. Η παραμικρή όμως γνήσια κίνηση της καρδιάς σου προς τον Θεό, αυτή που γίνεται με πόνο κυρίως και όχι τόσο εύκολα, αυτή μετράει πρωτίστως ενώπιόν Του. Ο Θεός μάς βαθμολογεί «ανάλογα με τον πόνο και όχι με το ποσόν». Και αυτό ισχύει για τα πάντα, όχι μόνο για τα δάκρυα. Αν λοιπόν προσεύχεσαι και η προσευχή σου περιέχει ένα στοιχείο θυσίας – καταβάλλεις κόπο – τότε ναι! Γίνεται αποδεκτή η προσευχή σου. Αν είσαι θυμώδης και προσπαθείς να περιορίσεις λίγο το στόμα σου, έστω κι αν βράζεις μέσα σου, τότε ναι!  Ο Θεός θα σε χαριτώσει σύντομα. Σε όλα λοιπόν βάζε τον κόπο και τον πόνο: είναι η συμμετοχή στον δικό Του Σταυρό που θα σου φέρει τη χαρά.

Καυχώνται κάποιοι αιρετικοί χριστιανοί για τις πληθωρικές εκδηλώσεις τους, για τις συναισθηματικές τους εκρήξεις, για τις κραυγές και τους αλαλαγμούς τους στις συνάξεις τους!  «Είναι η παρουσία του Πνεύματος», λένε. Μα, κράτα… μικρό καλάθι! Πρόκειται για την επιφάνεια και όχι για την ουσία. Όπως το είπε σπουδαίος μακαριστός Γέροντας του Όρους σ’ έναν τέτοιο χριστιανό, που του μίλησε για τις συνάξεις τους αυτές: «Εσείς μένετε σ’ έναν συναισθηματισμό. Εμείς καλλιεργούμε την κατάνυξη. Η κατάνυξη κινείται από το Πνεύμα του Θεού. Ο συναισθηματισμός κινείται από ανθρώπινα αίτια, που τις περισσότερες φορές είναι σκέτος… εγωισμός».

ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ: ΠΑΝΗΓΥΡΙΣ ΚΑΘΕΔΡΙΚΟΥ Ι. ΝΑΟΥ ΑΓΙΑΣ ΤΡΙΑΔΟΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΚΑΙ ΝΕΑ ΧΕΙΡΟΤΟΝΙΑ

Με την αρμόζουσα Εκκλησιαστική τάξη και μεγαλοπρέπεια πανηγύρισε σήμερα Δευτέρα του Αγίου Πνεύματος, 13 Ιουνίου 2022, ο Καθεδρικός Ιερός Ναός Αγίας Τριάδος Πειραιώς. Το πρωί τελέστηκε η Ακολουθία του Όρθρου και στην συνέχεια Αρχιερατική Θεία Λειτουργία, Ιερουργούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Πειραιώς κ.Σεραφείμ ο οποίος τέλεσε και την εις Πρεσβύτερον Χειροτονία του π.Παναγιώτη Κατσικερού.

Κατά την διάρκεια του κηρύγματός του ο Σεβασμιώτατος αναφερόμενος στο γεγονός κατά το οποίο ο Πατριάρχης Μωυσής, πενήντα ημέρες μετά την Έξοδο από τη γη της Αιγύπτου, έλαβε από τον Θεό τις Δέκα Εντολές, επεσήμανε πως «αυτή η νομοδοσία που έκανε ο Πανάγιος Θεός στο όρος Χωρήβ, ήταν μία προτύπωση, μία εικόνα η οποία έμελλε να μεταβάλλει τα πάντα».

«Ήλθε η νέα εποχή της Χάριτος», είπε ο Σεβασμιώτατος, τονίζοντας πως «η Χάρις ήλθε και επεσκίασε τον κόσμο και ενώκησε στην Εκκλησία και θα ενοικεί έως το τέλος της ιστορίας των ανθρώπων. Και αυτή η Χάρις είναι η νέα εποχή της απολύτου ανατροπής όλων των ηθικισμών και όλων των ευσεβισμών και όλων των θρησκευτικών τύπων μέσα στην ελευθερία των τέκνων του Θεού».

Υπογραμμίζοντας πως η καρδιά του νέου μηνύματος είναι η αγάπη, σημείωσε: «Να μία ανατροπή κολοσσιαίας δυνάμεως. Η αγάπη στους εχθρούς, σε εκείνους που μας μισούν, σε εκείνους οι οποίοι μας πολεμούν, οι οποίοι θέλουν να μας καταστρέψουν». «Και εμείς να τους αγαπάμε; Γιατί;», διερωτήθηκε ο Σεβασμιώτατος για να επισημάνει με έμφαση πως η απάντηση δίνεται από τον ίδιο τον Κύριο: «για να γίνεται ομοηθείς προς τον Πατέρα σας τον Ουράνιο για να είστε υιοί του Θεού».

Στη συνέχεια ανέφερε πως ο Θεός έπλασε τον κόσμο από απέραντη αγάπη και πως Εκείνος «υπάρχει με τρόπο την Αγάπη». «Η Χάρις ήλθε και ανέτρεψε τα πάντα και έφερε την νέα αποχή της αγιότητος, της θεοκοινωνίας, της πληρότητος της ζωής δια του Κυρίου μας Ιησού Χριστού», τόνισε χαρακτηριστικά και απευθυνόμενος προς τον π.Παναγιώτη σημείωσε: «Σε αυτή τη Χάρη σήμερα εναποτίθεται η ύπαρξή σου και αυτή η Χάρις του Ζωοποιού Πνεύματος θα κατασκηνώσει μέσα στο χοϊκό σου σκήνωμα και στην ψυχή σου και στην καρδία σου και θα σε κάνει αγωγό της Χάριτος, οικονόμο των Μυστηρίων, κοινωνό της Θείας Ζωής, διαγγελέα της νέας εποχής της θείας επελεύσεως και κήρυκα της Αναστάσεως, αλλά και ταυτόχρονα μάρτυρα των Παθημάτων του Κυρίου».

«Εισέρχεσαι σήμερα για να ζήσεις την προσωπική σου Πεντηκοστή στα Άγια των Αγίων και να λάβεις τον Παράκλητο και να γίνεις κι εσύ ένας κρίκος στην αλυσίδα των Αποστόλων, των Πατέρων, των Πρεσβυτέρων, των Αγίων της Εκκλησίας, των χαριτοβρύτων ανθρώπων της ειδικής Ιεροσύνης, των διακόνων του Σώματος του Χριστού», είπε ολοκληρώνοντας ο Σεβασμιώτατος και καλώντας στο Ιερό Βήμα τον π.Παναγιώτη είπε: «Είσελθε εις την χαράν του Κυρίου σου για να λάβεις την Χάρην του Ζωοποιού Πνεύματος και να κρατήσεις της Παρακαταθήκης έως το τέλος της ζωής σου και να εισέλθεις μετ’ αυτής ενώπιον του Κυρίου της Δόξης και να διακονήσεις πλέον μετά πάντων των Αγίων το Ουράνιο Θυσιαστήριο».

Νωρίτερα ο π.Παναγιώτης αρκέστηκε σε ευχαριστίες προς όλους όσοι τον στήριξαν πνευματικά και τον βοήθησαν στην κατά Θεόν πρόοδό του. Ευχαρίστησε θερμά τον Πανάγιο Θεό μας για την εκπλήρωση του παιδικού του πόθου, τον πνευματικό του πατέρα Αρχιμανδρίτη π.Άγγελο Ανθόπουλο, Πρωτοσύγκελλο της Ιεράς Μητροπόλεως Περιστερίου «για την αγάπη και καθοδήγησή του» και δι’ αυτού όλους όσοι τον νουθέτησαν στον πνευματικό του αγώνα. Ευχαρίστησε, επίσης τον Πρωτοσύγκελλο της Ιεράς Μητροπόλεως Πειραιώς Αρχιμανδρίτη π.Νήφωνα Καπογιάννη και τον προϊστάμενο του Καθεδρικού Ιερού Ναού Αγίας Τριάδος Πειραιώς Αρχιμανδρίτη π.Δανιήλ Ψωίνο «για την υπομονή και την αγάπη που τον περιέβαλαν, καθώς και τους Πατέρες του Ναού και όλους όσοι παρέστησαν στην προσωπική του Πεντηκοστή.

Οι ευχαριστίες του απευθύνθηκαν και προς τα μέλη της οικογένειάς του: στην Πρεσβυτέρα του, στον μακαριστό πατέρα του στην μητέρα του και τον αδελφό του καθώς και στην οικογένεια της Πρεσβυτέρας του. Ευχαρίστησε, επίσης του διδασκάλους του στη θύραθεν παιδεία και στα μουσικά, και τους Ιεροψάλτες που έχει συνεργαστεί.

«Θα ήθελα από τα βάθη της ψυχής μου να ζητήσω συγνώμη σε όσους έχω παραπικράνει, έχω λυπήσει, έχω πληγώσει ή έχω αδικήσει από την αρχή της ζωής μου έως σήμερα», είπε χαρακτηριστικά ο π.Παναγιώτης, επισημαίνοντας πως «η συγνώμη μου είναι εγκάρδια. Τους βάζω τη μετάνοιά μου».

Απευθυνόμενος προς τον Σεβασμιώτατο ο οποίος «με περιέβαλε με περισσή αγάπη από τη στιγμή που με εξέλεξε να διακονήσω σε αυτό το Ναό», όπως είπε, εξέφρασε τις θερμές του ευχαριστίες προς το πρόσωπό του. «Σας ευχαριστώ θερμά. Δεν μπορώ με τα λόγια να περιγράφω της υιική μου αγάπη και τον σεβασμό μου στο πρόσωπό σας», τόνισε.

Τέλος, παρακάλεσε όλους να προσεύχονται προκειμένου να τον αναδείξει ο Θεός «άξιο Λειτουργό των Μυστηρίων και να μην ξεχάσω ποτέ ότι είμαι έσχατος και διάκονος».

Ο νέος Ιερέας π.Παναγιώτης Κατσικερός διορίστηκε εφημέριος στον Ιερό Ναό Αγίου Ελευθερίου Καμινίων και αποσπάται, ένεκεν καλλιφωνίας, στον Καθεδρικό Ιερό Ναό Αγίας Τριάδος Πειραιώς.

Προ της Περιφοράς της Ιεράς Εικόνος, ο Σεβασμιώτατος προχείρισε σε Πνευματικό τον εφημέριο του Καθεδρικού Ιερού Ναού Αγίας Τριάδος Πειραιώς π.Κοσμά Ρισάνο.

Ακολούθησε η λιτάνευση της Ιεράς Εικόνος στους κεντρικούς δρόμους της πόλεως του Πειραιά.

Ο ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΑΜΩΣ

«Ὁ Προφήτης Ἀμὼς καταγόταν ἀπὸ τὴν πόλη Θεκουὲ τῆς Ἰουδαίας, ἡ ὁποία ἔκειτο νοτιοανατολικὰ τῆς Βηθλεέμ, καὶ ἤκμασε στὴν ἱερὴ πόλη Βαιθήλ, κοντὰ στὴ Σαμάρεια, κατὰ τοὺς χρόνους τοῦ βασιλέως τοῦ Ἰσραὴλ Ἱεροβοὰμ Β’ (784 – 746 π.Χ.). Ἦταν βοσκὸς καὶ καλλιεργητὴς συκομορέων καὶ ἀπὸ τὴν ἐργασία αὐτὴ ἐκλήθηκε ἀπ’ εὐθείας ὑπὸ τοῦ Θεοῦ στὸ προφητικὸ ἀξίωμα, ὡς ὁ ἴδιος ἀναφέρει στὸ ὁμώνυμο βιβλίο τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. Στηλίτευσε τὴν ἠθικὴ καὶ θρησκευτικὴ κατάπτωση τοῦ Ἰσραήλ, καλοῦσε τὸν λαὸ αὐτοῦ σὲ μετάνοια καὶ προφήτευσε τὴν ἐπικειμένη κρίση καὶ αἰχμαλωσία αὐτοῦ. Ἂν καὶ στερεῖτο μορφώσεως, διακρινόταν γιὰ τὴν πρωτοτυπία, τὴ φυσικότητα, τὴ δύναμη καὶ εὐρυθμία τοῦ λόγου, τὸ πλῆθος τῶν εἰκόνων καὶ τὸ ποιοτικὸ κάλλος τοῦ ἔργου του. Ἕνεκα τοῦ σφοδροῦ ἐλέγχου καὶ τῶν ζοφερῶν λόγων του περὶ τῆς τύχης τοῦ Ἰσραήλ, ἐξήγειρε ἐναντίον του τὴν ἱερατικὴ τάξη, ὥστε ὁ ἀρχιερεὺς τῆς Βαιθὴλ Ἀμασίας ζήτησε ἀπὸ τὸ βασιλέα Ἱεροβοὰμ τὴν ἀποπομπὴ τοῦ Ἀμὼς στὸ βασίλειο τοῦ Ἰούδα, διαβάλλοντάς τον ὡς δημεγέρτη καὶ ταραχοποιό. Σὲ ἀπάντηση τῆς πράξεως αὐτῆς τοῦ Ἀμασίου, ὁ Ἀμὼς προανήγγειλε τὸν ὄλεθρο τῆς οἰκογένειας αὐτοῦ. Τότε, λέγεται ἐκ μεταγενεστέρας παραδόσεως, ὅτι ὁ ἐξαγριωθεὶς υἱὸς τοῦ Ἀμασίου Ὀζίας κτύπησε διὰ ροπάλου τὸν Προφήτη Ἀμὼς καὶ τὸν ἄφησε ἡμιθανή. Μεταφερθεὶς δὲ αὐτὸς στὴ γενέτειρά του Θεκουέ, μετὰ δύο ἡμέρες ἀπέθανε».

(Από το ιστολόγιο ῾ΜΕΓΑΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ’)

Ο προφήτης Αμώς ανήκει στους λεγόμενους μικρούς ή ελάσσονες προφήτες. Ο χαρακτηρισμός αυτός δεν σχετίζεται με την ποιότητα των προφητειών των μικρών προφητών – ποιος θα τολμούσε να πει ότι μία προφητεία που εμπνέεται από το Πνεύμα του Θεού είναι μικρότερη από άλλη των λεγομένων μεγάλων προφητών που εξίσου έχει την ίδια πηγή έμπνευσης; - αλλά με την έκταση των σελίδων του έργου που μας άφησαν. Μικροί προφήτες δηλαδή λέγονται εκείνοι των οποίων το έργο που συγκεντρώθηκε αριθμεί λιγότερες σελίδες σε σχέση με των μεγάλων, των οποίων οι προφητείες αριθμούν πολύ περισσότερες σελίδες. Ο χαρακτηρισμός έτσι είναι εντελώς εξωτερικός και όχι ουσιαστικός. Την τοποθέτηση αυτή έχει ήδη απαρχής του κανόνα της ακολουθίας του προφήτη Αμώς και ο ίδιος ο υμνογράφος που τον συνέθεσε. Ως ακροστιχίδα θέτει τη φράση: «Αμώς, υμνολογώ εσένα που είσαι ο προφήτης ο μέγας».

Μέγας λοιπόν προφήτης ο Αμώς, ο οποίος βεβαίως εμπνέεται όχι από το δικό του μυαλό, αλλά από το Άγιο Πνεύμα που τον κάλεσε στο προφητικό αξίωμα για να γίνει στόμα Θεού. Τα λόγια του Θεού κλήθηκε να μεταφέρει ο προφήτης, γι᾽ αυτό και εκείνος, όπως όλοι οι προφήτες, ξεκινούσε τις όποιες αναφορές του με το «Τάδε λέγει Κύριος», γεγονός που σημαίνει βεβαίως ότι ο λόγος του περιέκλειε τη θεϊκή αυθεντία και καλούσε τους ανθρώπους αποκλειστικά σε υπακοή.  «Θείο όργανο του Παρακλήτου χρημάτισες, μακάριε, υπακούοντας στις αδιάκοπες εμπνεύσεις αυτού» (κάθισμα όρθρου). «Έγινες στόμα του Θεού, παμμακάριστε» (στιχηρό εσπερινού). Κι αξίζει να τονιστεί ότι ο Θεός κάλεσε για προφήτη του έναν απλό βοσκό, όπως αργότερα ασφαλώς κάλεσε ως αποστόλους Του ο ενανθρωπήσας Θεός Ιησούς Χριστός απλούς ψαράδες. Γιατί; Διότι ο Θεός εκείνο που μετρά είναι η καθαρότητα και η δύναμη της καρδιάς και όχι τα εξωτερικά προσόντα, είτε μόρφωση είτε πλούτος είτε θέσεις επίγειες. «Τα πτωχά του κόσμου και εξουθενημένα εξελέξατο ο Θεός – όπως σημειώνει ο απόστολος Παύλος – ίνα καταισχύνη τα ισχυρά». Μπορεί λοιπόν ο προφήτης Αμώς να μη διέθετε ξεχωριστή μόρφωση, παρουσίαζε όμως έναν εξαιρετικό τρόπο ζωής, ο οποίος έλκυσε τον Θεό για να τον κάνει προφήτη του. «Ο Θεός ανέλαβε εσένα που ήσουν προηγουμένως βοσκός και σε ανέδειξε προφήτη, ιεροφάντορα Αμώς» (ωδή δ´). «Είδε ο Θεός τον άμεμπτο τρόπο ζωής σου, ένδοξε, και σε πρόβαλε κήρυκα της δόξας Του και της θείας σαρκώσεως» (ωδή δ´). Για τον προφήτη μάλιστα δεν υπήρχε θέμα επιλογής στην κλήση αυτή. «Όπως όταν βρυχάται το λιοντάρι – σημειώνει ο ίδιος – κάθε άνθρωπος φοβάται, έτσι κι όταν καλεί ο Θεός κάθε άνθρωπος είναι υποχρεωμένος να υπακούσει».

 Ο προφήτης Αμώς χαρακτηρίζεται ως ο προφήτης της κρίσεως και της δικαιοσύνης του Θεού. Από τη στιγμή που κλήθηκε από τον Θεό στο προφητικό αξίωμα δεν έπαυσε να κηρύσσει, με θυσία στο τέλος της ζωής του, τη δικαιοσύνη του Θεού, η οποία δεν ανέχεται να υφίστανται αδικίες στον λαό του και γενικότερα στον κόσμο. Που σημαίνει: όπου υπάρχει αδικία, συνήθως από τον ισχυρότερο προς τον ασθενέστερο, εκεί υπάρχει θεομαχία. Ο αδικών γίνεται ενάντιος στον Θεό και πρόκειται τον Θεό να έχει ῾αντίπαλο᾽ στη ζωή του, όπως βεβαίως ο αδικούμενος βρίσκει τον Θεό υπερασπιστή της ζωής του. Αλλά εξίσου αδικία θεωρεί ο προφήτης και την έκπτωση στα είδωλα, την ασέβεια και τον αμαρτωλό σαρκικό τρόπο ζωής, πράγματα που επισημαίνει όχι μόνο στους πλουσίους και ισχυρούς άρχοντες, αλλά και στους ιερείς και στον απλό πολλές φορές λαό. «Έλεγξες με δύναμη τους εργάτες της ασέβειας, παμμακάριε, τονίζοντας την έτοιμη γι᾽ αυτούς αναπόδραστη και αναπόφευκτη τιμωρία, γιατί ακολουθούσες τα δόγματα και τα θεία κρίματα της δικαιοσύνης» (στιχηρό εσπερινού). «Ελέγχοντας τους παράνομους, Αμώς, έδειχνες τη δικαιοσύνη του Κυρίου» (ωδή γ´). «Έλεγξες τον λαό του Ισραήλ, γιατί λάτρευε τα ψεύτικα είδωλα» (ωδή δ´).

Ο Αμώς ως γνήσιος προφήτης του Θεού, πέρα από τη στηλίτευση των αδικιών και το κήρυγμα για τον αληθινό Θεό, στρέφει τον λαό και προς το μέλλον. Ο υμνογράφος πολλές φορές αναφέρεται και στον ερχομό του Μεσσία, που κήρυσσε ο   προφήτης, τη θεία Του σάρκωση, το κήρυγμα της αγίας Τριάδος, τη σωτηρία που θα φέρει ο ενσαρκωμένος Θεός (στιχ. εσπ., ωδ. η΄θ΄). Κι αυτό σημαίνει βεβαίως πόσο στενή είναι η σχέση της Παλαιάς προς την Καινή Διαθήκη. Ο υμνογράφος δράττεται της ευκαιρίας για να μιλήσει και γι᾽ αυτό: ο προφήτης, ανήκοντας στον χώρο της Παλαιάς, υπήρξε στύλος της Καινής Διαθήκης και συνεπώς στήριγμα για τη σκεπή, την οποία αυτή συνιστά. ῾Μπήκες ως στύλος, προφήτη, της Καινής Διαθήκης, υποστηρίζοντας τη στέγη αυτής᾽ (ωδή γ´). Είναι γνωστό: όποιος θελήσει να αποδεχτεί τη μία εκ των δύο Διαθηκών, παραμερίζοντας και υποβαθμίζοντας την άλλη, εκπίπτει από την αλήθεια. Η Παλαιά Διαθήκη παραπέμπει στην Καινή, και η Καινή στην Παλαιά. Όπως σημειώνει ο άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος: πρόκειται για δύο αδελφές που υπηρετούν τον ίδιο Δεσπότη. Ο ίδιος άλλωστε ο Κύριος έχει πει: «Ό,τι έγραψε ο Μωυσής και οι προφήτες για εμένα το έγραψαν». «Τα νέα λοιπόν δεν είναι νέα. Προαναγγέλθηκαν από την Παλαιά Διαθήκη. Τα παλαιά δεν είναι παλαιά. Φανερώθηκαν και επιβεβαιώθηκαν από την Καινή Διαθήκη» (ι. Χρυσόστομος).