ΤΕΤΑΡΤΗ
ΠΡΟ ΤΩΝ ΒΑΪΩΝ
«Πρός Ἰουδαίαν, Κύριε, πάλιν ἀπαίρειν εἰπών,
τούς Μαθητάς ἐφόβησας˙ ἀλλ’ εὐθαρσῶς ὁ Θωμᾶς ἐκβοᾷ˙ Ζωή ἐστιν ἄγωμεν˙ καί γάρ ἄν
θνηξώμεθα, αὖθις ἀναζήσωμεν» (ωδή γ΄ β΄ καν., ήχος γ΄).
(Κύριε,
φόβισες τους Μαθητές Σου, μόλις τους είπες να σηκωθείτε να πάτε πάλι στην
περιοχή της Ιουδαίας. Με θάρρος όμως ο Θωμάς λέει δυνατά: Είναι η Ζωή (ο
Διδάσκαλος), ας πάμε. Γιατί κι αν πεθάνουμε, πάλι θα ξαναζήσουμε).
Ενόψει
του Σαββάτου του αγίου Λαζάρου, ο άγιος υμνογράφος υπενθυμίζει τα γεγονότα που
προηγήθηκαν. Ο φίλος του Κυρίου Λάζαρος έχει κοιμηθεί, έχει πεθάνει, ο Κύριος
το αποκαλύπτει στους μαθητές Του και τους καλεί να Τον ακολουθήσουν και πάλι
στη Βηθανία προκειμένου και αυτοί μαζί με τους άλλους να γίνουν μέτοχοι της
συγκλονιστικής ανάστασης που θα επιτελέσει: ο κεκοιμημένος ήδη Λάζαρος να έλθει
και πάλι στη ζωή, μ’ έναν απλό λόγο Του. Γιατί ακριβώς Αυτός είναι «ἡ Ζωή καί ἡ
Ἀνάστασις», όπως θα πει και στις αδελφές του Λαζάρου. Οι μαθητές του Κυρίου
βεβαίως φοβήθηκαν από τον λόγο του Διδασκάλου τους. Όπως το διατυπώνει ο
ευαγγελιστής Ιωάννης: «(Ο Κύριος) λέει στους μαθητές: “Ας ξαναγυρίσουμε
στην Ιουδαία”. Του λένε τότε οι μαθητές: “Διδάσκαλε, μόλις τώρα οι Ιουδαίοι
ζητούσαν να σε λιθοβολήσουν, κι εσύ θες να πας πάλι εκεί;”». Κι όταν ο Κύριος
τους εξηγεί τι συμβαίνει, εκείνος που παίρνει θαρρετά τον λόγο είναι ο
απόστολος Θωμάς, προτρέποντας τους άλλους να μην αντιδράσουν, αλλά να κάνουν
υπακοή έστω κι αν συναντήσουν τον θάνατο! «Τότε ο Θωμάς που λεγόταν Δίδυμος,
είπε στους άλλους μαθητές: Ας πάμε κι εμείς, να πεθάνουμε μαζί του».
Δεν γνωρίζουμε
με τι αίσθηση καρδίας μίλησε ο απόστολος Θωμάς – έχει μείνει στην ιστορία ως
άνθρωπος που κινείται με «τετράγωνη λογική» και εξετάζοντας τα πράγματα με τα
δεδομένα των αισθήσεών του - ο άγιος υμνογράφος όμως κατανοεί την επέμβασή του
ως έκφραση απόλυτης πίστης στον Κύριο μέχρι βαθμού θανάτου. Πρόκειται μάλλον
για ερμηνευτική προσέγγιση που λαμβάνει υπ’ όψιν τη μετέπειτα πορεία του
«δύσπιστου» μαθητή, ο οποίος όχι μόνο πίστεψε στον Αναστημένο Κύριο που αρχικά
αρνήθηκε, αλλά τον κήρυξε στα πέρατα της οικουμένης, μέχρι κι αυτής της Ινδίας,
και παρέδωσε και τη ζωή του προς χάριν Του. Εκ των υστέρων λοιπόν η κρίση του
υμνογράφου Θεοδώρου για τον Θωμά της ώρας της επανόδου στη Βηθανία, κι είναι ο
Θεόδωρος αυτός που ανάγει την πίστη του Θωμά στο επίπεδο της μεγάλης πίστης του
πατριάρχου Αβραάμ, όταν δεν διστάζει να υπακούσει στην εντολή του Θεού να
θυσιάσει τον μονάκριβο γιο του! Κι είναι ο απόστολος Παύλος εν προκειμένω που
εξηγεί την πίστη του μεγάλου Πατριάρχη: υπήκουσε ο Αβραάμ στη θεωρούμενη «παράλογη»
εντολή, γιατί πίστευε βαθύτατα ότι μόλις θυσιάσει τον γιο του, αμέσως ο Κύριος
θα τον αναστήσει και θα του τον δώσει πάλι πίσω υγιή. Με τα ίδια τα λόγια του
αποστόλου (Εβρ. 11): «Με την πίστη πρόσφερε ο Αβραάμ τον Ισαάκ, όταν
δοκιμάστηκε από τον Θεό. Αυτός που πήρε τις υποσχέσεις του Θεού πρόσφερε τον
μονάκριβο γιο του, μολονότι του είχε ειπωθεί: Από τον Ισαάκ θα προέλθουν οι
απόγονοί σου. Ο Αβραάμ σκέφτηκε πως ο Θεός μπορούσε και τους νεκρούς να
ζωντανέψει˙ μπορούμε λοιπόν να πούμε πως στην ουσία ο Αβραάμ τον πήρε πίσω από
τους νεκρούς».
Ο
άγιος Θωμάς λοιπόν, κατά τον άγιο υμνογράφο, θεωρείται στο σημείο αυτό πρότυπο
αληθινής χριστιανικής πίστεως. Γιατί πιστεύει ότι εφόσον έχουν μαζί τους τον
Χριστό οι μαθητές, και ο θάνατος να έρθει θα ξεπεραστεί. Διότι ο Χριστός
ακριβώς είναι η Ζωή, η πηγή της Ζωής, «ὁ Ὤν» και ο Γιαχβέ της Παλαιάς Διαθήκης.
Μ’ αυτό το όριο βεβαίως πρέπει να μετράμε και εμείς την όποια πίστη θεωρούμε
ότι έχουμε. Αν πιστεύουμε ότι ο Χριστός είναι ο Παντοδύναμος Θεός κι Αυτός που
μας δίνει τη ζωή και μας κρατάει στη ζωή, το κάθε τι στη ζωή μας, κυρίως δε το
θεωρούμενο αρνητικό: πόνος, δοκιμασία, αρρώστια, «ατυχία», βρίσκεται μέσα στο
πλαίσιο της αγάπης Του για εμάς και αποσκοπεί στο καλό μας. Κι είναι Εκείνος
που αν το αποδεχτούμε με εμπιστοσύνη θα το μεταποιήσει και θα το αποκαταστήσει,
κάνοντάς το μέσον σωτηρίας μας.
Η πίστη! Η αληθινή και μεγάλη πίστη! Η παντοδύναμη που μετακινεί και βουνά!
