ΛΟΓΙΑ ΑΓΙΩΝ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

ΜΕΘΥΣΜΕΝΟΙ ΑΠΟ… ΑΓΑΠΗ!

«Η αγάπη, ως προς την ποιότητά της είναι ομοίωση με τον Θεό, όσο βέβαια είναι δυνατόν στους ανθρώπους. Ως προς την ενέργειά της, μέθη της ψυχής. Ως προς δε τις ιδιότητές της, πηγή πίστεως, άβυσσος μακροθυμίας, θάλασσα ταπεινώσεως» (Άγιος Ιωάννης Κλίμακος, λόγ. λ΄, 3).

Ο όσιος μας το λέει ξεκάθαρα: μοιάζουμε με τον Θεό, όταν αγαπάμε. Γιατί «ο Θεός αγάπη εστί». Κι έτσι είμαστε μέσα στην προοπτική της δημιουργίας μας, γιατί μ’ αυτήν τη δυναμική δημιουργήθηκαμε: «κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν Θεού». Που σημαίνει: όσο αγαπάμε τόσο γινόμαστε και φυσιολογικοί. Αν βγάλουμε την αγάπη από τη ζωή μας, αυτομάτως χάνουμε τον ανθρωπισμό μας - γινόμαστε κτηνώδεις και δαιμονιώδεις, μολονότι και τα κτήνη ακόμη έχουν κάποια φυσική αγάπη. Οπότε μπορεί να μεγαλουργούμε στον κόσμο, είτε με τις γνώσεις μας είτε με τα χρήματά μας είτε με τις σπουδαίες θέσεις μας, και τελικώς να λειτουργούμε μέσα σ’ αυτόν ως τύραννοι και ως κόλαση – άλλοι  περιφερόμενοι δαίμονες!

Εννοείται βεβαίως ότι μιλάμε για την αληθινή αγάπη και όχι τις «καρικατούρες» της που δημιουργούμε συνήθως οι άνθρωποι (παραλλαγές του ίδιου του εγωισμού!)  – γι’ αυτό και ο όσιος τη σχετίζει με τον Θεό. Ας θυμηθούμε  τον ωραίο στίχο: «Θες να δεις την αγάπη; Κοίτα τον Σταυρό!» Στον Σταυρό βλέπουμε, όσο είναι δυνατόν για μας, τα όρια της αγάπης, δηλαδή την κατανόησή της ως θυσίας ανιδιοτελούς προς χάρη του άλλου. Και τι γίνεται, όταν με τη χάρη του Χριστού, (που σημαίνει με τη χάρη των μυστηρίων της Εκκλησίας), προσπαθούμε κι εμείς να τη ζήσουμε; Αρχίζουμε να νιώθουμε την ενέργειά της που είναι μια «μέθη της ψυχής». Γιατί; Διότι τότε φανερώνεται ο ίδιος ο Χριστός μέσα στην ψυχή του ανθρώπου, κάνοντάς τον να ζει μια θεοειδή «τρέλα»! Ο ίδιος το υποσχέθηκε: «Εάν με αγαπάτε, τηρείστε τις εντολές μου (δηλαδή το «αγαπάτε αλλήλους»). Κι όταν με αγαπήσετε έτσι, θα σας αγαπήσει ο Πατέρας μου, κι εγώ θα σας αγαπήσω και θα σας φανερωθώ μέσα σας». Ζώντας την αγάπη λοιπόν ζούμε διαρκώς τη θεία κοινωνία: μας προσφέρεται μ’ έναν πνευματικό και ξεχωριστό από το μυστήριο της Ευχαριστίας ο ίδιος ο Χριστός!

Ο όσιος μας δίνει και τα κριτήρια γνησιότητας της αγάπης και της θεοκοινωνίας αυτής: αναβλύζει μέσα από την καρδιά μας η ακλόνητη πίστη στον Τριαδικό Θεό – πίστη και αγάπη πάνε πάντοτε μαζί·  πλαταίνει τόσο πολύ η καρδιά μας, ώστε χωράμε τους πάντες και υπομένουμε τους πάντες, κατεξοχήν μάλιστα τους εχθρούς μας· νιώθουμε ότι όλη αυτή η χάρη, μας προσφέρεται από τον Κύριο χωρίς να την αξίζουμε: ψαύουμε την άβυσσο της ευτέλειάς μας, κολυμπώντας στη θάλασσα της μηδαμινότητάς μας. Έχουμε γίνει μικροί… Χριστοί!

Ο ΟΣΙΟΣ ΠΑΤΗΡ ΗΜΩΝ ΠΑΤΑΠΙΟΣ

«Ο όσιος Πατάπιος ορμώμενος από τις Θήβες της Αιγύπτου επέλεξε τη μοναχική ζωή και ακολούθησε τον Χριστό. Ασκήθηκε για πολλά χρόνια στην έρημο κι έπειτα ήλθε στην Κωνσταντινούπολη, όπου έκανε πάρα πολλά θαύματα: έδωσε το φως σε τυφλούς, θεράπευσε υδρωπικούς με χρίση αγίου ελαίου, έδιωξε δαίμονες, θεράπευσε και καρκίνο. Στο τέλος παρέθεσε το πνεύμα του στον Κύριο εν ειρήνη».

Ο όσιος Πατάπιος μπορεί μεν να κατάγεται  από την Αίγυπτο, όμως είναι αγαπημένος άγιος των ορθοδόξων και μάλιστα των Ελλήνων. Και τούτο διότι, ως γνωστόν, το λείψανό του (το οποίο δωρήθηκε από τους Παλαιολόγους στην οικογένεια των εξαδέλφων τους Νοταράδων, που εγκαταστάθηκαν στην Κορινθία) ευρίσκεται πάνω από το Λουτράκι, στα Γεράνεια όρη, στο ομώνυμό του μοναστήρι, κάτι που «τυχαία» ανακαλύφθηκε ήδη από το 1904.  Πλήθος πιστών καθημερινώς έρχονται προσκυνητές του, προκειμένου να πάρουν την χάρη της ευλογίας του και να βοηθηθούν στα διάφορα προβλήματα και τις ανάγκες τους. Κι όχι τυχαία. Ο όσιος αποτελεί προστάτη όλων των αναγκεμένων ανθρώπων, το δε λείψανό του συνιστά πηγή πράγματι των ιάσεων. Οι ύμνοι της Εκκλησίας μας δεν «χορταίνουν» να τονίζουν την αλήθεια αυτή, που επιβεβαιώνεται διαχρονικά. «Η σορός σου, σοφέ Πατάπιε, αναβρύζει σε όλους ιάματα. Αυτά τα ιάματα παίρνοντάς τα όλοι οι πιστοί σώζονται από πολλές νόσους, ψυχών και σωμάτων». Κι ιδιαιτέρως στην εποχή μας – αλλά και ποια εποχή είναι χωρίς θλίψεις και δοκιμασίες;  - που ο κόσμος ταλαιπωρείται από πάρα πολλά προβλήματα και ανάγκες, ο όσιος Πατάπιος είναι στην «ημερησία διάταξη»: προσφέρει σε όλους τους πιστούς αυτό που έχουν ανάγκη, διότι βεβαίως έχει ενώπιον του Θεού μεγάλη παρρησία. Έτσι «πάντων των εν ανάγκαις προστάτης ώφθης, Πατάπιε όσιε».

Φαίνεται λίγο περίεργο το γεγονός ότι ένας τόσο μεγάλος ασκητής, με τόση σκληραγωγία απέναντι στον εαυτό του, είχε και έχει μία τόσο τρυφερή καρδιά, έτοιμη να καμφθεί μπροστά στις ικεσίες του κάθε πονεμένου. Αλλά τούτο δεν μας παραξενεύει. Διότι η άσκηση ενός χριστιανού πιστού σ’ αυτό ακριβώς αποσκοπεί: να ελέγξει ο ίδιος, με τη χάρη του Θεού, τα πάθη του εγωισμού του και να τα μεταποιήσει σε πάθος αγάπης. Έτσι όσο πιο σκληρή η σκληραγωγία, τόσο και πιο «σάρκινη» η καρδιά, τόσο και μεγαλύτερη η ευαισθησία και η τρυφερότητα. Μην ξεχνάμε ότι ο σκοπός των πάντων στην πνευματική ζωή της Εκκλησίας μας είναι να φθάσει ο άνθρωπος να ζει ορθά την αγάπη προς τον Θεό και τον συνάνθρωπο. Κι αν μάλιστα δεν υπάρχει η θυσιαστική αγάπη προς τον συνάνθρωπο, πρέπει να αμφισβητήσουμε και την υποψία έστω της αγάπης προς τον Θεό. Κι εκείνο που επίσης φανερώνει την αλήθεια της αγάπης είναι βεβαίως η ταπείνωση, η βάση όλων των αρετών. Την αλήθεια αυτή επιβεβαιώνει και πάλι η γραφίδα του αγίου υμνογράφου. «Οπλισμένος με την αγάπη, όσιε, σαν ξίφος, και υπό την σκέπη της ενθέους σου ταπεινώσεως, σαν ένας είδος ασπίδας, εξαφάνισες τα στίφη των δαιμόνων». «Απέκτησες ταπείνωση, αγρυπνία και ισχυρή δέηση, καθαρή αγάπη, πίστη, ελπίδα, και έγινες συνόμιλος των επουρανίων αγγέλων, πάτερ όσιε».

Εκείνο που τονίζει ιδιαιτέρως ο υμνογράφος από την ασκητική ζωή του οσίου Παταπίου - τέτοια που τον συγκρίνει με τον προφήτη Ηλία και τον άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο: «Ηλιού τον Θεσβίτην μιμούμενος και ιχνηλατών Ιωάννην τον Πρόδρομον» - είναι το χάρισμα των δακρύων που απέκτησε. Τα δάκρυά του μάλιστα ήταν εκείνα που «αφενός απεξήραναν τα πάθη του σώματος και αφετέρου έφεραν τους ποταμούς των ιαμάτων του». Κι ακόμη: τα θερμά του αυτά δάκρυα ως έκφραση της μετανοίας και του πόθου προς τον Θεόν «καταβύθισαν τα στρατεύματα των δαιμόνων και τα οιδήματα της αμαρτίας, ενώ έγιναν πέλαγος θαυμάτων γι’ αυτούς που βρίσκονταν στον βυθό των παθημάτων». Κι είναι αλήθεια: αν κανείς δεν ζει τη μετάνοια με αίσθηση ψυχής, αν δεν κλαίει για τις αμαρτίες και τα πάθη του, πώς θα καθαρίσει το οπτικό της ψυχής του, πώς θα δει τον Θεό λάμποντα στο κάτοπτρο της καρδιάς του; Είθε η μετάνοια του αγίου και ο πόθος του προς τον Θεό να γίνουν καθοδηγητικά σημεία και της  δικής μας πνευματικής πορείας.  Ίσως κι εμείς δούμε έτσι «το νοητό πυρ, το Πνεύμα του Θεού, να αναφλέγει τα αισθητήρια της ψυχής μας και να αποτεφρώνει τη φλόγα της αμαρτίας μας».  

ΤΟ ΚΡΥΦΟ ΜΕΓΑΛΕΙΟ ΤΩΝ ΘΛΙΨΕΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΑΘΗΜΑΤΩΝ!

«Γνώριζε ότι στις θλίψεις και τα παθήματα, στην υπομονή και στην πίστη, κρύβονται οι θείες υποσχέσεις, μαζί με τη δόξα και την απόκτηση των θείων αγαθών. Είναι ανάγκη και το σιτάρι που σπέρνεται στη γη και το δένδρο που μπολιάζεται να υποστούν πρώτα σήψη και φαινομενική ατιμία, για να απολαύσουμε κατόπιν την ομορφιά και τον πολλαπλάσιο καρπό τους» (όσιος Μακάριος Αιγύπτιος).

Φαίνεται παράδοξο και παράλογο: Στις θλίψεις και στα παθήματα και στις δοκιμασίες είναι κρυμμένες όλες οι δωρεές του Θεού – στο θεωρούμενο «σκοτεινό» είναι κρυμμένο το φως! Αυτή δεν είναι η εκτίμηση: του παραλογισμού, όλων ημών που κινούμαστε με την κοσμική λογική, η οποία έχει συνηθίσει όλα να τα θέλει στο χέρι και να θεωρεί ως επιτυχία και δόξα αυτό που φαίνεται και λάμπει – πόσοι δεν πουλάνε και την ψυχή τους, όπως λένε, για λίγα λεπτά ή και δευτερόλεπτα δημοσιότητας! –   και να χαρακτηρίζει καλό και «υγιές» και επιθυμητό αυτό που σφύζει ακριβώς από υγεία και δύναμη σωματική; Οι περισσότεροι δεν κοιτάμε με αποτροπιασμό ή με οίκτο και συγκατάβαση, το λιγότερο, οτιδήποτε ανήκει στον χώρο των θλίψεων και των δυσκολεμένων καταστάσεων; - απευχόμαστε μη τυχόν και βρεθούμε σε παρόμοιες περιστάσεις! Κι όμως ο άγιος το θεωρεί δεδομένο: θείες υποσχέσεις, δόξα Θεού, θεϊκά αγαθά είναι απρόσιτα διά γυμνού οφθαλμού. Γιατί είναι κρυμμένα! Κι είναι κρυμμένα κάτω από τον μανδύα που δεν θέλουμε να βλέπουμε και τον ξεπερνάμε γρήγορα: τον «μαύρο» μανδύα των δοκιμασιών και των παθημάτων! Που θα πει: τα αληθινά της ζωής τελικά, τα γεμάτα φως και δόξα, «όσα οφθαλμός δεν είδε και αυτί δεν άκουσε και καρδιά ανθρώπου δεν τα γεύτηκε», για εμάς ή για τους πολλούς από εμάς δεν... υπάρχουν! Σαν τον τυφλό που επειδή δεν έχει τα μάτια του δεν μπορεί να απολαύσει το φως! Το σκοτάδι είναι το «φως» της μίζερης ζωής μας!

Για τον μεγάλο όσιο Μακάριο η πραγματικότητα αυτή είναι τόσο αληθινή, όσο αληθινό είναι το γεγονός ότι «το σιτάρι και το δένδρο που μπολιάζεται πρώτα πρέπει να υποστούν σήψη και φαινομενική ατιμία κι ύστερα να απολαύσουμε την ομορφιά τους και τον καρπό τους» - η ίδια η φύση μάς διδάσκει και μας καθοδηγεί. Αλλά δεν είναι μόνο η φυσική πραγματικότητα που λειτουργεί «παράδοξα και παράλογα» ως προς τη δική μας λογική. Πολύ περισσότερο λειτουργεί έτσι η πνευματική πραγματικότητα, την οποία απεκάλυψε ο λόγος του Θεού, και στην Παλαιά και στην Καινή κυρίως Διαθήκη. Λέμε το αυτονόητο για έναν χριστιανό: πώς ήλθε στον κόσμο ο παντοδύναμος Θεός μας; Ως βρέφος στην πιο άσημη γωνιά της γης, από μία πολύ συνηθισμένη θεωρούμενη κοπέλα! Και μάλιστα γεννημένος σ’ έναν στάβλο, γιατί δεν υπήρξε κατάλυμα να Τον δεχτεί! Το απόλυτο μεγαλείο ντυμένο την έσχατη ταπείνωση! Μα και όλη η ζωή του ενανθρωπήσαντος Θεού μας, με αποκορύφωση τον Σταυρό, τι ήταν; Δεν ήταν ό,τι συγκλονιστικότερο φάνηκε ποτέ στη γη, αλλά καλυμμένο με τον μανδύα ενός «απλού»   ανθρώπου; Κι επάνω στον Σταυρό! Με τον πλέον ατιμωτικό τρόπο, ένας θεωρούμενος «εχθρός του λαού και κακούργος» νικά τον διάβολο, καταργεί την αιτία παντός κακού την αμαρτία, καταπατά τον θάνατο! Το απώγειο της δόξας του Θεού μέσα στην «κατάρα» του Σταυρού!

Ο ίδιος ο Κύριος δεν δίδαξε, όχι μόνο με τη ζωή Του, πως «μέσα από πολλές θλίψεις θα εισέλθετε στη Βασιλεία του Θεού;» - οι θλίψεις, όχι μόνο μία αλλά πολλές, αποτελούν το μονοπάτι που βγάζει στη δόξα του Θεού και στην ολόφωτη ζωή Του! Οι θλίψεις και οι δοκιμασίες: η κρυμμένη δόξα και το «εκτυφλωτικό» υπέρ φύσιν φως! Δεν μπορούμε όμως να μη μνημονεύσουμε και την εμπειρία του αποστόλου Παύλου: πονάει σωματικά καθ’ υπερβολήν, δεν αντέχει άλλο τη δοκιμασία και καταφεύγει στον αγαπημένο του Κύριο: «τρεις φορές Τον παρεκάλεσα να μου πάρει τον πόνο και μου απάντησε: όχι, σου αρκεί η χάρη μου! Γιατί η δύναμή μου φτάνει στην ολοκλήρωσή της μέσα από την ασθένεια!» Και με την αποκάλυψη αυτή που ακυρώνει ό,τι συνιστά βεβαιότητα του ανθρώπου: «την υγειά μας πάνω απ’ όλα να έχουμε!»,  καταλαβαίνει: το υπέρτατο είναι να έχει κανείς τη χάρη του Θεού, τον ίδιο τον Θεό δηλαδή στη ζωή του∙ κι ακόμη: η ασθένεια και ο πόνος και η δοκιμασία είναι το ένδυμα που περικλείει τη δύναμη του Θεού και το όχημα που μεταφέρει την πανσθενή ενέργειά Του για να γίνει και ο άνθρωπος παντοδύναμος. «Με μεγάλη ευχαρίστηση λοιπόν θα καυχηθώ για τις ασθένειές μου, για να σκηνώσει στην ύπαρξή μου η δύναμη του Θεού! Όταν βρίσκομαι ασθενής και σε αδύναμη γενικά κατάσταση, τότε είμαι δυνατός!» Η απόλυτη ανατροπή! Η άλλη λογική της πνευματικής ζωής! Η απάντηση στην ακατανόητη, κατά τα άλλα, απόφαση των οσίων Πορφυρίου και Παϊσίου, να μην προσεύχονται υπέρ της αποκαταστάσεως της υγείας τους! Αλλά αυτό όμως που αδιάκοπα κραυγάζει και η ίδια η φύση: «η ομορφιά και ο καρπός έρχονται μέσα από τη σήψη και τη φαινομενική ατιμία»!

Ο ΟΣΙΟΣ ΑΒΒΑΣ ΑΜΜΟΥΝ Ο ΤΗΣ ΝΙΤΡΙΑΣ

«Ἀμμοῦν πατρός κατεῖδε Νιτρία τρία, Κόσμου φυγήν, ἄσκησιν, ἔξοδον βίου» (στίχος συναξαρίου)

(Η πόλη της Νιτρίας είδε καλά από τον πατέρα της Αμμούν αυτά τα τρία: τη φυγή από τον κόσμο, την άσκηση, την έξοδο από τον βίο).

Α. «Ο όσιος Αμμούν (τέλος 3^ου-μέσα 4^ου  μ.Χ. αι.) ήταν κατά το γένος Αιγύπτιος, κι όταν ορφάνεψε με τον θάνατο των γονιών του, αναγκάσθηκε από τον θείο του να οδηγηθεί σε γάμο. Όντως νυμφεύθηκε, αλλά συμφώνησε με τη γυναίκα του να φυλάξουν παρθενία. Δούλευε πάντοτε στον Βαλσαμώνα (δηλαδή στον κήπο που είχε το εκλεκτό χόρτο που ονομαζόταν βάλσαμος), έργο που του προξενούσε πολλούς κόπους και μόχθους. Ύστερα από δεκαοκτώ χρόνια ανεχώρησε από εκεί και πήγε στον μέγα Αντώνιο, ο οποίος τον θαύμασε για την ενάρετη πολιτεία του. Ο Αμμούν έγινε παράδειγμα που ωφελούσε πολλούς όχι μόνον εξαιτίας της αρετής και του θεοφιλούς βίου του, αλλά και λόγω των πολλών θαυμάτων που έκανε. Τη μακάρια ψυχή αυτού του αγίου είδε ο μέγας Αντώνιος να αναφέρεται στους ουρανούς από αγίους αγγέλους».

Β. (Στα Αποφθέγματα Γερόντων καταγράφονται τρία περιστατικά με το όνομά του.

1. Ο αββάς Αμμούν ο Νιτριώτης επισκέφτηκε τον αββά Αντώνιο και του λέγει: «Εγώ καταβάλλω περισσότερο κόπο από εσένα και πώς το όνομά σου δοξάστηκε από τους ανθρώπους παραπάνω από το δικό μου;» Του λέγει ο αββάς Αντώνιος: «Επειδή εγώ αγαπώ τον Θεό περισσότερο από σένα».

2. Έλεγαν για τον αββά Αμμούν ότι έζησε σε μετρητή κριθαριού δύο μήνες. Ο ίδιος επισκέφθηκε τον αββά Ποιμένα και του λέγει: «Εάν πάω στο κελλί του αδελφού ή αυτός με επισκεφθεί για κάποια ανάγκη, φοβόμαστε να μιλήσουμε μεταξύ μας, μη τυχόν και ανακύψει ξένη (αργόλογη) ομιλία. Του απαντά ο Γέρων: «Καλά κάνεις. Γιατί η νεότητα χρειάζεται φυλακή (προσοχή). Του λέγει ο αββάς Αμμούν: «Οι Γέροντες λοιπόν τι έκαναν;» Και του είπε: «Οι Γέροντες επειδή είχαν προκόψει πνευματικά δεν είχαν μέσα  τους κάτι άλλο ή κάτι ξένο στο στόμα για να το πουν». «Αν λοιπόν υπάρξει ανάγκη», λέει ο Αμμούν, «να μιλήσω με τον αδελφό, θέλεις να μιλήσω από τις Γραφές ἤ από τους λόγους των Γερόντων;» Του λέει ο Γέρων: «Αν δεν μπορείς να κρατάς σιωπή, είναι καλύτερο να μιλάς από τα λόγια των Γερόντων και όχι από τη Γραφή. Διότι υπάρχει κίνδυνος όχι μικρός».

3. Αδελφός ήλθε από τη Σκήτη προς τον αββά Αμμούν και του λέγει: «Με στέλνει ο (πνευματικός) πατέρας μου σε διακονία και φοβάμαι την πορνεία». Του λέγει ο Γέρων: «Όποια ώρα σου έλθει ο πειρασμός, να λες∙ Θεέ των δυνάμεων, με τις ευχές του πατέρα μου σώσε με».

Κάποια ημέρα λοιπόν από αυτές, μία παρθένος έκλεισε τη θύρα εμπρός του. Κι αυτός φώναξε με μεγάλη φωνή και είπε: «Θεέ του πατέρα μου, σώσε με». Κι αμέσως βρέθηκε στην οδό που οδηγούσε στη Σκήτη).

Γ. Αγαπημένος αββάς του Γεροντικού ο όσιος Αμμούν, σχετίστηκε όχι μόνο με τον άγιο μέγα Αντώνιο, αλλά και με την ίδρυση των λεγομένων Κελλίων της Νιτρίας, ασκηταριών μεμονωμένων δηλαδή, σχετικά κοντά στην περιοχή που ασκήτεψε ο όσιος Αμμούν. Αναφέρεται μάλιστα από την ασκητική παράδοση ότι τον συγκεκριμένο τόπο των ερημικών αυτών κελλίων καθόρισε (για αδελφούς που επιθυμούσαν να ασκητέψουν μαζί με τον αββά Αμμούν) ο όσιος μαζί με τον μέγα Αντώνιο.

Ένα από τα παραπάνω περιστατικά των Αποφθεγμάτων θα σχολιάσουμε δι’ ολίγων, με την πεποίθηση ότι ερχόμαστε σ’ επαφή όχι μόνο με το αγιασμένο πνεύμα του αββά Αμμούν, αλλά και με αυτό του μεγάλου οσίου, πατέρα του αναχωρητικού βίου, Αντωνίου – αγίου που σφράγισε όλη τη ζωή εξεχουσών προσωπικοτήτων της Ιστορίας, όπως του αγίου Αθανασίου, του αγίου Αυγουστίνου και πλήθους άλλων, παλαιοτέρων και νεωτέρων.

«Ο αββάς Αμμούν ο Νιτριώτης επισκέφτηκε τον αββά Αντώνιο και του λέγει: «Εγώ καταβάλλω περισσότερο κόπο από εσένα και πώς το όνομά σου δοξάστηκε από τους ανθρώπους παραπάνω από το δικό μου;» Του λέγει ο αββάς Αντώνιος: «Επειδή εγώ αγαπώ τον Θεό περισσότερο από σένα».

(α) Είναι ευνόητο καταρχάς ότι η ερώτηση του αββά Αμμούν προς τον άγιο Αντώνιο δεν υποκρύπτει έναν «πληγωμένο» εγωισμό, όπως ίσως ένας αμύητος στην πίστη θα ισχυριζόταν. Η επιδίωξη της δόξας των ανθρώπων θεωρείται από τους αγίους μας, και μάλιστα τους αββάδες τους παλαιούς που είχαν φθάσει σε δυσθεώρητα ύψη αγιότητας, ό,τι χειρότερο μπορεί να τους συμβεί, διότι πηγάζει από τη δαιμονική υπερηφάνεια, αυτήν που έριξε από τους ουρανούς και τον ίδιο τον αρχάγγελο Εωσφόρο. Είναι πάγια θέση των οσίων αυτών του Γεροντικού, και διαχρονικά βεβαίως όλων των αγίων, ότι και όλες τις αρετές να αποκτήσει κανείς, αν αφήσει μέσα στην καρδιά του και ίχνος και υποψία κενόδοξης και υπερήφανης διάθεσης, δεν έχει καταφέρει τίποτε∙ και όχι μόνο δεν έχει καταφέρει τίποτε, αλλά το αντίθετο: έχει εισέλθει στην οδόν της απώλειας,  αφού διαγράφει έτσι και φυγαδεύει από τη ζωή του Κύριο τον Θεό του. Ο Θεός μας είναι αγάπη και ταπείνωση - διαλαλεί διαρκώς η Γραφή - συνεπώς μόνο στο έδαφος αυτών των αρετών βρίσκει κανείς Εκείνον, ενώ όπου αναπτύσσεται ο εγωισμός και η αποκορύφωσή του, η υπερηφάνεια, εκεί υπάρχει μόνον η δαιμονική παρουσία και η ταραχή που δημιουργείται από αυτήν. Ο ίδιος ο Κύριος θεώρησε ότι η επιδίωξη αυτή αποτελεί άρνηση και ακύρωση της πίστης προς τον Θεό – ο διώκτης της ανθρώπινης δόξας δεν μπορεί να πιστέψει σ’ Αυτόν! «Πώς μπορείτε να πιστεύετε, την ώρα που αποδέχεστε τη δόξα των ανθρώπων  και δεν επιζητείτε τη δόξα του Θεού;»

Ο αββάς Αμμούν λοιπόν με την ταπεινή και αγιασμένη ζωή δεν κινείται από τέτοιο πάθος. Απλώς χρησιμοποιεί τη μέθοδο που έχουν υποδείξει οι άγιοί μας, κατεξοχήν δε ο Δάσκαλός του άγιος Αντώνιος∙  δηλαδή για να μπορέσουν να δρέψουν λίγο από τα άνθη αγιότητας ενός πνευματικού Πατέρα οι θεωρούμενοι κοντινοί ή μακρινοί μαθητές του πρέπει να τον... προκαλέσουν∙ να τον ρωτήσουν∙ να τον... στριμώξουν!  Γιατί; Διότι ο ταπεινός άγιος δεν αποκαλύπτει τίποτε από τη ζωή του. Το αντίθετο: συνήθως την αποκρύπτει, σε βαθμό που ορισμένοι από αυτούς παρουσίαζαν εικόνα «σαλού», για να μην περιπέσουν στον πειρασμό της κενοδοξίας. Θυμόμαστε για παράδειγμα ότι ο μέγας αββάς του Γεροντικού όσιος Μακάριος απέφευγε κάθε άνθρωπο που ερχόταν σ’ αυτόν ως να έρχεται σε άγιο, ενώ αμέσως αποδεχόταν με αγάπη και με ευγνωμοσύνη οποιονδήποτε που του έλεγε λόγια... προσβλητικά!

Αυτό δίδασκε και έλεγε και ο άγιος Αντώνιος λοιπόν. Μας λέει η παράδοση περί αυτού ότι σε συναναστροφές με άλλους, ακόμη και καλογέρους, είχε ακριβώς αυτήν την τακτική: να λέει έναν λόγο όχι πολύ καθαρό, για να δώσει μόνον το έναυσμα. Αν κάποιος είχε πράγματι επιθυμία για σοβαρή συζήτηση, τον ρωτούσε να δώσει περισσότερες εξηγήσεις, οπότε συνέχιζε ο άγιος, γιατί έβλεπε αληθινό ενδιαφέρον – «τῷ αἰτοῦντί σε δίδου»! Αυτό δεν ήταν άλλωστε η τακτική και του ίδιου του Κυρίου Ιησού; Πολλές από τις παραβολές Του ή και κάποια λόγια Του τα έλεγε όχι προς αποκάλυψη, αλλά προς... κάλυψη, προς συσκότιση. Κι έπρεπε οι μαθητές Του να Τον ρωτήσουν, για να αρχίσει τις εξηγήσεις, όσο επέτρεπε βέβαια το πνευματικό τους επίπεδο – υπήρχαν στιγμές που άφηνε να αιωρούνται τα λόγια Του δίχως εξήγηση, παραπέμποντας στην εποχή μετά την αγία Πεντηκοστή, την επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος.

Κι αυτήν την τακτική την επισημαίνουμε και στα μετέπειτα χρόνια, μέχρι την εποχή μας, όπως το αποκαλύπτει και από τη ζωή του οσίου Σιλουανού του Αθωνίτη ο μαθητής και υποτακτικός του όσιος Σωφρόνιος (Σαχάρωφ). Γιατί τι μας λέει ο Γέρων Σωφρόνιος; Ότι ο Γέροντάς του (όσιος) Σιλουανός όπου έβλεπε ότι υπήρχε άνθρωπος που δεν έπαιρνε στα σοβαρά τα λόγια του, δεν έλεγε απολύτως τίποτε. Σιωπούσε. Λοιπόν, για να επανέλθουμε: ο αββάς Αμμούν, μαθητής του αγίου Αντωνίου, με γνώση της τακτικής του Γέροντά του, τον προκαλεί. Ακριβώς για να αποκαλυφθεί η μεγάλη και αγία ψυχή του Αντωνίου. Να αποκαλύψει τα μυστικά της καρδιάς του. Και πράγματι, το καταφέρνει! Η απάντηση του Αντωνίου αποτελεί έναν θησαυρό της Πατερικής Γραμματείας – προεκτείνει εμπειρικά τον λόγο της ίδιας της αγίας Γραφής και της Αποστολικής παράδοσης. «Αγαπώ τον Θεό περισσότερο από εσένα».

(β) Να λοιπόν η απάντηση του αγίου Αντωνίου που συνιστά κριτήριο για την όλη πνευματική ζωή: εκείνο που προσδιορίζει τη χριστιανικότητα κάποιου είναι - για να θυμηθούμε από τους νεωτέρους και  τον όσιο Πορφύριο ή ακόμη και την αγία Γερόντισσα Γαβριηλία (Παπαγιάννη) - όχι οι ασκητικές προσπάθειες, όχι το τεράστιο ίσως κοινωνικό και φιλανθρωπικό έργο, όχι η ιεραποστολική δράση μέχρι βαθμού θυσίας, αλλά «το ποσόν και το ποιόν της αγάπης προς τον Θεό»! Που σημαίνει: αν ποιητικό αίτιο και της όποιας σκληρής άσκησης και του όποιου φιλανθρωπικού  και ιεραποστολικού έργου  δεν είναι η αγάπη προς τον Θεό, τότε ολίγη ή μηδαμινή σημασία έχει. Ο Κύριος, ήδη από την Παλαιά Διαθήκη, το τονίζει καθ’ υπερβολήν: «Ἀγαπήσεις Κύριον τόν Θεόν σου, ἐξ ὅλης τῆς ψυχῆς, ἐξ ὅλης τῆς καρδίας, ἐξ ὅλης τῆς διανοίας, ἐξ ὅλης τῆς ἰσχύος». Για να συμπληρώσει: «καί τόν πλησίον σου ὡς σεαυτόν». Δηλαδή η αγάπη προς τον συνάνθρωπο θεωρείται έκφραση και συνέχεια της αγάπης προς τον Θεό. Λοιπόν ο άγιος Αντώνιος τονίζει αυτό που θεωρείται το καίριο και το βασικότερο στην πνευματική χριστιανική ζωή. Είναι συγκλονιστικό και προκαλεί φόβο μάλιστα αυτό που σημειώνει και ο απόστολος Παύλος στον ύμνο της αγάπης στην Α΄ Κορ.: «Καί ἐάν ψωμίσω πάντα τά ὑπάρχοντά μου και ἐάν παραδῶ τό σῶμά μου ἵνα καυθήσωμαι, ἀγάπην δέ μή ἔχω, οὐδέν ὠφελοῦμαι»! Να δίνεις τα πάντα για τον άλλο, να θυσιάζεσαι για τον Θεό, να δίνεις και τη ζωή σου ακόμη, και η προσφορά και η θυσία αυτή να θεωρούνται ανώφελες! Τι τραγικότερο;

(γ) Και βεβαίως δίνοντας την απάντηση αυτή ο άγιος Αντώνιος επισημαίνει όχι μόνο τη βάση των πάντων, την αγάπη, μα παράλληλα και τη διαβάθμιση που υπάρχει σ’ αυτήν: αγαπάει κανείς τον Θεό (συνεπώς και τον συνάνθρωπό του και τα πάντα), αλλά υπάρχει άλλος που μπορεί να Τον αγαπάει περισσότερο, κι άλλος ακόμη πιο πολύ κ.ο.κ. – ό,τι επίσης απεκάλυψε ο Κύριος και στις παραβολές των ταλάντων και του καλού σπορέως. «Αλλού καρποφορεί τριάντα, αλλού εξήντα, αλλού εκατό». Υπάρχει λοιπόν διαβάθμιση και στην αγιότητα. Για παράδειγμα, όπως έλεγε και ο άγιος Σιλουανός, το να φοβάται κανείς τον Θεό λόγω της τιμωρίας του αν δεν Τον υπακούσει, ευρισκόμενος συνεπώς στο επίπεδο του δούλου, είναι το πρώτο σκαλοπάτι της αγάπης. Ανεβαίνει επίπεδο,  καθώς περιμένει τις «αμοιβές» του Παραδείσου, για να φτάσει στο «ατέλεστο» στάδιο τελειότητας, όπου ό,τι κάνει το κάνει από αγάπη καθαρή προς τον Θεό, σαν το παιδί που αγαπάει τον Πατέρα του.

(δ) Και βεβαίως και πάλι σημειώνουμε ότι η απάντηση του αγίου Αντωνίου στηρίζεται στην ίδια την Αγία Γραφή, όπως άλλωστε το σημείωνε εξίσου στον κάθε λόγο του: «Ό,τι σκέπτεστε και κάνετε, να το στηρίζετε στην Αγία Γραφή». Τον λόγο του Χριστού και των αγίων Αποστόλων και των προγενεστέρων Πατέρων από τον ίδιο φανέρωνε ο μέγας Γέρων, έχοντας βεβαίως υπόψιν και το αποτέλεσμα: ότι η αγάπη προς τον Θεό βιούμενη από τον πιστό, τον οδηγεί εκεί που υποσχέθηκε ο Κύριος: σε κοινωνία με τον Τριαδικό Θεό – ο πιστός γίνεται ένα με τον Θεό του, έχοντας ένοικο και σύνοικο και σπίτι και νυμφίο και τροφή και ρίζα και ένδυμα και Πατέρα και Μητέρα και αδελφό και αδελφή και οτιδήποτε άλλο, τον Ίδιο. Ο αγαπών τον Θεό γίνεται ένας άλλος Θεός επί της γης!

Ο ΕΝ ΑΓΙΟΙΣ ΠΑΤΗΡ ΗΜΩΝ ΑΜΒΡΟΣΙΟΣ ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΜΕΔΙΟΛΑΝΩΝ

«Ο άγιος Αμβρόσιος αναπτύχθηκε στη μεγαλόδοξη πόλη Ρώμη, ήταν ένας από τη Σύγκλητο και τηρούσε πάντοτε την αλήθεια και στα λόγια και στα έργα. Κατά προσφυή τρόπο υπήρξε ένα είδος ζυγού και στάθμης του δικαίου, αποφασίζοντας σε όλες τις περιπτώσεις που του τύχαιναν όχι διφορούμενα αλλά σταθερά και ορθά. Γι’  αυτό και οι ευσεβείς βασιλείς Κωνσταντίνος και Κώνστας, υιοί του μεγάλου Κωνσταντίνου, του εμπιστεύθηκαν την ηγεμονία της Ιταλίας. Χωρίς ακόμη να έχει βαπτιστεί, ευρισκόμενος στην τάξη των κατηχουμένων, ζούσε την αρετή και την καθαρότητα του βίου όχι λιγότερο από εκείνους που ήδη ήταν μέλη της Εκκλησίας και μετείχαν στα Μυστήρια. Με απόφαση του βασιλιά Ουαλεντιανού ο άγιος Αμβρόσιος προχειρίζεται αρχιερέας της Εκκλησίας των Μεδιολάνων, γιατί εκείνον τον καιρό απέθανε ο προηγούμενος επίσκοπος, οπότε μαζί με το βάπτισμα που έλαβε, διήλθε κατά την τάξη της Εκκλησίας όλους τους βαθμούς της ιερωσύνης, φτάνοντας στον τελευταίο. Έκτοτε δίδασκε την ορθόδοξη πίστη και ζωή καλώς και ορθώς, κρατώντας την Εκκλησία μακριά από κάθε αίρεση και υπερασπιζόμενος αυτούς που αγωνίζονταν κατά των αιρέσεων του Αρείου και του Σαβελλίου και του Ευνομίου. Συνέταξε διάφορα βιβλία υπέρ της ευσεβούς πίστεως, ενώ όταν ο βασιλιάς Θεοδόσιος ήλθε στην πόλη των Μεδιολάνων, μετά από διαταγή του να φονευτούν πολλοί στη Θεσσαλονίκη, τον εμπόδισε να εισέλθει στην Εκκλησία, θυμίζοντάς του αυτά που είχε αποτολμήσει να κάνει και διδάσκοντάς τον πόση διαφορά υπάρχει μεταξύ ιερωμένου, λαϊκού και βασιλιά. Κι αφού τον νουθέτησε να μη προσέρχεται στα θεία με αυθάδεια και αναίδεια, τελείωσε τη ζωή του με καλά γηρατειά».

Ο υμνογράφος του αγίου Αμβροσίου, ο άγιος Ιωσήφ, βλέπει κατά πρώτον τον άγιο να είναι στεφανωμένος με δύο στεφάνια: αυτό του καλού ηγεμόνα και αυτό του αρχιερέα. Θεωρεί ότι ο τρόπος που άσκησε την κοσμική εξουσία ήταν παρόμοιος με τον τρόπο που έδρασε ως κληρικός, γι’  αυτό και τον χαρακτηρίζει και για τα δύο ως «οικονόμον της χάριτος». Ο υμνογράφος προφανώς αποδέχεται την κυριαρχούσα άποψη στο Βυζάντιο ότι η κοσμική ηγεμονία λειτουργεί μέσα στο πλαίσιο της εκ Θεού δοθείσης εξουσίας, οπότε ως  διάκονος του Θεού κατανοείται και ο εκάστοτε ηγεμών, αρκεί και εκείνος να έχει την ίδια συνείδηση. «Κατακόσμησες με αρετές τον θρόνο της ηγεμονίας σου, και έλαβες με καλό τρόπο από θείο φωτισμό τον θρόνο της ιεραρχίας. Γι’ αυτό και έγινες πιστός οικονόμος της χάρης του Θεού και στα δύο, Αμβρόσιε, οπότε και δέχτηκες διπλό στεφάνι» - ο άγιος είναι άγιος σε όλη τη διαδρομή της ζωής του και δρα ως άγιος σε όποιο έργο αναλαμβάνει.

Εκεί που έχουμε μία καθολική σχεδόν θεώρηση της δράσεως του αγίου Αμβροσίου είναι στο κάθισμα του όρθρου. Σημειώνει ο ποιητής: «Έχοντας αποκτήσει λόγους ζωής, πάτερ σοφέ, ποτίζεις τις διάνοιες των πιστών και τους αναδεικνύεις πάντοτε με τη χάρη του Θεού καρποφόρους. Τα μυαλά όμως των αιρετικών τα εξαφανίζεις. Κι από την άλλη αναβλύζοντας τη χάρη των ιαμάτων ξεπλένεις τον ρύπο των κάθε είδους παθών αληθινά, ιερομύστα θεόφρον Αμβρόσιε». Ο άγιος, με άλλα λόγια, αναδείχτηκε μεγάλος και σπουδαίος δάσκαλος της πίστεως, εξολοθρευτής των αιρέσεων, θαυματουργός άγιος.

Πράγματι, εκεί που αναδείχτηκε στον πιο μεγάλο βαθμό η χάρη του αγίου Αμβροσίου ήταν στη διδασκαλία της πίστεως. Ο άγιος Αμβρόσιος υπήρξε μέγας δάσκαλος και για τη Δύση που έδρασε, αλλά και για την Ανατολή. Και τούτο γιατί πέραν του φωτισμού που είχε από τον Θεό, αξιοποίησε και όλες τις φυσικές δυνάμεις του στο να εκμάθει την ελληνική γλώσσα, και συνεπώς να έλθει σε επαφή με τα θεόπνευστα κείμενα των μεγάλων Πατέρων της Ανατολής, του αγίου Αθανασίου, του Μεγάλου Βασιλείου, του αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου. Μέσω αυτού μάλιστα μεταγγίστηκε η πατερική αυτή γνώση και στη Δύση, μία προσφορά κολοσσιαία όντως του αγίου Αμβροσίου. Ο άγιος Αμβρόσιος αφομοίωσε δημιουργικά όλη αυτή τη θεολογία και προσπάθησε να τη μεταφέρει στους πιστούς του με τον πιο άμεσο και καίριο τρόπο. Ο υμνογράφος του λοιπόν, γνώστης όλης αυτής της καταστάσεως,  εξαντλεί το μεγαλύτερο ποσοστό των ύμνων του προκειμένου να αναδείξει ακριβώς αυτό το θεόσδοτο χάρισμά του. «Μυημένος στα του Θεού σαν ένθεος ιεράρχης όσιε, εξήγησες με καθαρό τρόπο τα δύσκολα της Γραφής σ’ αυτούς που αγνοούσαν κάθε κατανόησή της».

Πάνω σ’ αυτό το χάρισμα της διδασκαλίας του αγίου θα πρέπει να επισημάνουμε δύο στοιχεία, που επισημαίνει και ο υμνογράφος: αφενός το γεγονός ότι ο Αμβρόσιος, μέσα στην ποιμαντική του αγωνία, συνέθεσε και ύμνους λειτουργικούς, προκειμένου πιο εύκολα να αφομοιωθούν οι διδασκαλίες του από τον πιστό λαό, κάτι που έχει μείνει στην ιστορία ως το «Αμβροσιανό μέλος», αφετέρου ότι ο άγιος Αμβρόσιος τη διδασκαλία του την συνδύαζε πάντοτε με την αγία ζωή του. Ο άγιος δηλαδή δεν δίδασκε κάτι που ο ίδιος δεν το είχε φτάσει, σύμφωνα και με του Κυρίου την υπόδειξη: «ο ποιήσας και διδάξας μέγας κληθήσεται», οπότε η διδασκαλία του συνδυασμένη με την αγία βιοτή του έφθανε στους πιστούς ως κυριολεκτικά ευώδες θυμίαμα που κατευωδίαζε τις αισθήσεις τους. 

 Ο άγιος Αμβρόσιος υπήρξε όμως και μέγας αντιαιρετικός. Ήταν ο μόνος στη Δύση, που έχοντας, όπως είπαμε, μελετήσει και αφομοιώσει τη θεολογία των Πατέρων της Ανατολής, κατενόησε αμέσως τον κίνδυνο των αιρεσιαρχών Αρείου, Σαβελλίου, Ευνομίου. Γι’  αυτό και αποδύθηκε σε αγώνα εξαλείψεως των αιρέσεων αυτών και αποκρούσεώς τους, ώστε να απομακρυνθούν από τα όρια της ευθύνης του. Το γεγονός αυτό βεβαίως τον κατέστησε όριο πίστεως κυρίως για τη Δύση, ώστε όλων τα βλέμματα να είναι στραμμένα σ’ εκείνον, όπως αντιστοίχως συνέβαινε για παράδειγμα στην Ανατολή με τον μέγα Βασίλειο. Γι’  αυτό και ο άγιος Ιωσήφ χαρακτηρίζει μεταξύ άλλων τον Αμβρόσιο «μάχαιραν πιστών εστιλβωμένην» και σάλπιγγα της εορτής της Σαρκώσεως του Θεού, που ως μάχαιρα κατακόβει τα θράση των αιρέσεων, ενώ ως σάλπιγγα διεγείρει τους πάντες στην αληθινή πίστη. Δεν είναι τυχαίο ότι μπόρεσε με τη χάρη του Θεού να ελκύσει στη χριστιανική πίστη τον μέγα Αυγουστίνο, ο οποίος μέχρι να γίνει χριστιανός, ταλαιπωρείτο στα μονοπάτια των διαφόρων φιλοσοφιών και θεοσοφιών.

Μέσα στο πλαίσιο του αντιαιρετικού αγώνα του αγίου Αμβροσίου πρέπει να εντάξουμε και τον αγώνα του κατά της πρακτικής αίρεσης, της αίρεσης του βίου, δηλαδή τον ανορθόδοξο τρόπο ζωής. Κι αυτό κυρίως το έκανε προσφέροντας ανόθευτη την ορθόδοξη πίστη, αλλά και ελέγχοντας τους θρασείς, έστω κι αν βρίσκονταν σε υψηλότατες θέσεις, ακόμη και του βασιλιά. Είναι γνωστό σε όλους, το λέει άλλωστε και το συναξάρι, πώς έλεγξε και τον ίδιο τον Μεγάλο Θεοδόσιο και του έβαλε κανόνα, μέχρι να γίνει και πάλι δεκτός στην Εκκλησία. Ο υμνογράφος του αγίου δεν αφήνει βεβαίως ασχολίαστη αυτήν την ακεραιότητα και ευθύτητα του αγίου Αμβροσίου. Τον παραλληλίζει μάλιστα εν προκειμένω με τον προφήτη Ηλία και τον άγιο Ιωάννη τον Βαπτιστή. «Ζηλεύοντας τον προφήτη Ηλία, όπως και τον Ιωάννη τον Βαπτιστή, έλεγξες με ανδρεία βασιλείς που ανόμησαν». Είναι ευνόητο ότι μία τέτοια στάση έναντι της κοσμικής εξουσίας προϋποθέτει άνθρωπο που έχει μεταθέσει την ύπαρξή του στον ίδιο τον Θεό και γι’ αυτό δεν εξαρτά την πορεία του από τη γνώμη και τη διάθεση των εκάστοτε κρατούντων.

Και τέλος, ο άγιος υπήρξε μέγας θαυματουργός. Ο Θεός τον χαρίτωσε λόγω της κεκαθαρμένης καρδίας του και των πολλών αρετών του όχι μόνο να κάνει θαύματα με την προσευχή και τη μεσιτεία του προς τον Θεό, αλλά και με μόνη την επαφή με το ρούχο του. «Δέχτηκες μεγίστη χάρη και δύναμη από τον Θεό, Πάτερ Αμβρόσιε, γι’ αυτό και θεράπευσες ποικίλα πάθη αυτών που προσέρχονταν σε σένα, και με μόνη την επαφή της εσθήτας σου». «Ταις αυτού πρεσβείαις, Χριστέ ο Θεός, ελέησον και σώσον ημάς».

ΑΝΟΡΘΩΣΗ...

«Γύναι, απολέλυσαι της ασθενείας σου» (Γυναίκα, απαλλάσσεσαι από την αρρώστια σου) (ο Κύριος).

Είχε απευθυνθεί παντού – δεν υπήρχε γιατρός της εποχής, που να μην πήγε και να μην τον χρυσοπλήρωσε∙ δεν υπήρχε πόρτα που να μην είχε κτυπήσει, πιστεύοντας ότι κάποιο φάρμακο θα της δώσουν: βότανα, ματζούνια, ξόρκια ίσως∙ δεν υπήρχε προσευχή που να μην είχε κάνει – αλλ’ όλα εις μάτην. Το χώμα, τα σανδάλια των άλλων, το κράσπεδο των ιματίων τους ήταν ο μόνιμος ορίζοντάς της! Δεκαοχτώ ολόκληρα χρόνια σκυμμένη κάτω, γιατί δεν μπορούσε καθόλου να σηκωθεί - εντελώς, «εις το παντελές». Κι έρχεται για μία ακόμη φορά στον τόπο της προσευχής – εκεί που κάθε απελπισμένος λαχταράει να βρει τη λύση και τη διέξοδο, εκεί που η καρδιά, η κουρασμένη και απαυδισμένη, διψάει να βρει τ’ αποκούμπι της! Εκεί που μπορεί ίσως να προκαλέσει την επέμβαση του απόλυτου Άλλου, αλλά και μόνου απολύτως γνωστού: του Θεού Πατέρα!

Σήμερα μάλιστα είχε θεριέψει η ελπίδα της. Είχε ακούσει ότι ο Δάσκαλος, ο Ιησούς, ο θεραπευτής θα είναι και πάλι εκεί. Στη Συναγωγή. Στον τόπο που συνήθιζε να πηγαίνει – έψαχνε ανθρώπους απελπισμένους που κραυγάζουν τη βοήθεια του Θεού, έτσι της είπανε. Και Τον είδε. Και τον άκουσε. Και η καρδιά της παρηγορήθηκε. Γιατί ένιωσε πως Αυτός έχει εξουσία στην καρδιά της – γι’ αυτήν μίλησε: για τους ασθενείς και τους ταλαιπωρημένους ανθρώπους, για τους απελπισμένους που δεν έχουν κανένα πραγματικό αποκούμπι στη ζωή. «Ελάτε κοντά μου όλοι οι κουρασμένοι και οι φορτωμένοι της ζωής και εγώ θα σας αναπαύσω»!

«Θεέ μου, Κύριέ μου, την ανάπαυση κι εγώ ζητάω. Να μπορώ να περπατάω σαν άνθρωπος και όχι σαν ζώο. Να βλέπω τους ανθρώπους στο πρόσωπο, εκεί που στα μάτια τους βλέπεις την ίδια την ψυχή τους. Να βλέπω τον ουρανό και τις εναλλαγές του, να χαίρομαι τη δημιουργία Σου – ό,τι πιο «απλό» και «δεδομένο». Πόσο τα απλά και δεδομένα της ζωής γίνονται κάποια στιγμή τα πιο δύσκολα! Νιώθει να μουσκεύει το έδαφος που πατάει – ευτυχώς, έτσι σκυμμένη δεν την βλέπουν οι άλλοι, δεν θέλει να τη λυπούνται.

Μα, τι συμβαίνει; Γιατί αισθάνεται χωρίς να το βλέπει ότι όλοι έστρεψαν το βλέμμα τους πάνω της; Γιατί ακούγεται το σούρσιμο των ποδιών σαν να μαζεύονται για να περάσει κάποιος; Είναι Εκείνος μπροστά της! Βλέπει τα πόδια Του και... τρέμοντας νιώθει τα χέρια Του ν’ ακουμπούν την πλάτη και το κεφάλι της – αδυνατεί να το πιστέψει. Κι αμέσως σαν να τη διαπερνά δύναμη και μία περίεργη αλλά τόσο ευχάριστη δροσιά στην ψυχή και στο σώμα της.  Ακούει πια τη φωνή Του, σ’ αυτήν απευθύνεται: «Γυναίκα, πάει η αρρώστια σου, έφυγε. Θεραπεύτηκες». Κάνει την αυτονόητη για όλους κίνηση, την απαγορευμένη όμως τόσα χρόνια σ’ εκείνην: να ανασηκωθεί, να σταθεί όρθια. Όχι, δεν διστάζει: το είπε Εκείνος! Το κορμί της ισιώνει. Μπορεί να σταθεί όρθια – σαν να σβήστηκαν όλα τα χρόνια τα σκυφτά.

Κι αντικρύζει το βλέμμα Του, το βλέμμα που δεν θα ξεχάσει ποτέ πια μέχρι τα στερνά της: γεμάτο αγάπη, γεμάτο πραότητα και γαλήνη, γεμάτο πατρική και μητρική στοργή. Σαν αστραπή ο νους της πέταξε στην παιδική της ηλικία, τότε που οι γονείς της την έπαιρναν στην αγκαλιά τους, την φιλούσαν, την κανάκευαν – πώς τα μάτια του Ιησού της θύμισαν τα μάτια του πατέρα της που της είχε τέτοια αδυναμία που τον παρατηρούσε κι η ίδια η μάνα της. Μα τούτο το βλέμμα Αυτού του Δασκάλου είχε κάτι ακόμη πιο βαθύ και πιο γνώριμο κι απ’ του πατέρα της, κάτι που χάιδευε την καρδιά της χωρίς να μπορεί να το προσδιορίσει.

Μα, τι κάνει; Δεν πρέπει τώρα που σηκώθηκε και πάλι να ξαναπέσει. Το κάνει όμως! Τα γόνατά της δεν αντέχουν από τη χαρά και τη συγκίνηση – γονατίζει από το θάμβος μέσα στο οποίο βρίσκεται, από το θαύμα που ζει! Ξεσπάει σε λυγμούς, ευχαριστεί Εκείνον που της δώρισε και πάλι ανθρώπινη ζωή, δοξολογεί τον Θεό. Και μαζί της βλέπει πια να ξεσπούν σε δάκρυα και όλοι οι συγκεντρωμένοι – το βλέμμα όλων πηγαίνει μια σ’ εκείνην και μια στον Ιησού, τον Πατέρα, την ελπίδα τους. Γιατί όλοι ξέρουν ότι το ίδιο θα έκανε και για τον καθένα ξεχωριστά. Γιατί καταλαβαίνουν ότι ο καθένας τους είναι ξεχωριστός για Εκείνον. «Για σένα ήλθα!» ακούνε όλοι στην καρδιά τους τον γλυκό ψίθυρο της φωνής Του!  

ΣΥΝΑΥΛΙΑ ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΗ ΣΤΟ ΠΑΙΔΙ (ΑΠΟ ΤΗΝ Ι. ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΠΕΙΡΑΙΩΣ)

 

Στις 20 Δεκεμβρίου Στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά Η “Συναυλία Αφιερωμένη Στο Παιδί” Από Την Ι.Μητρόπολη Πειραιώς.

Προσφέρουμε την καρδιά μας και την αφιερώνουμε σε όλα τα παιδιά που χρειάζονται την αγάπη μας και τη στοργή μας.

H Ι.Μητρόπολη Πειραιώς θέλοντας να στηρίξει ενεργά και ουσιαστικά τα παιδιά, τις πολύτεκνες οικογένειες και την ελπιδοφόρα νεότητα που αποτελεί το μέλλον της πατρίδος μας, διοργανώνει την Δευτέρα 20 Δεκεμβρίου στις 19:00 στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιώς, μεγάλη Συναυλία αφιερωμένη στο παιδί με γενικό σύνθημα «Μέσα στην καρδιά μου κλείνω την Ελλάδα».

Πρόκειται για ένα μουσικοχορευτικό οδοιπορικό με τίτλο «ΤΑΞΙΔΙΑ» που περιλαμβάνει τραγούδια από το Βυζάντιο έως τον 20^ο αιώνα, καθώς και λαϊκά και λυρικά τραγούδια του μεγάλου Έλληνα μουσικοσυνθέτη αείμνηστου Μίκη Θεοδωράκη.

Η μουσική παράσταση ακολουθεί τους τόπους που έζησε ο Μίκης Θεοδωράκης. Είναι ένα οδοιπορικό μνήμης που, ξεκινώντας από τους τόπους καταγωγής των γονιών του, τη Μικρά Ασία και την Κρήτη, ταξιδεύει στους τόπους που έζησε ο συνθέτης: Χίος, Μυτιλήνη, Λέσβος, Σύρος, Γιάννενα, Αργοστόλι, Πάτρα, Πύργος, Τρίπολη, Νέα Σμύρνη, Ικαρία, Μακρόνησος, Κρήτη.

Στο ταξίδι αυτό θα μας συντροφεύσουν οι φωνές των: Μανώλη Μητσιά, Βασίλη Λέκκα, Σοφίας Παπάζογλου, Θοδωρή Μέρμηγκα και Θανάση Βούτσα.

Συνοδεύουν: η Ορχήστρα «ΟΡ.Ι.Μ.Α.Α.» του Ιδρύματος Μουσικής της Αρχιεπισκοπής Αθηνών και η λαϊκή ορχήστρα «Μίκης Θεοδωράκης», με τη συνδρομή του Ελληνικού Παραδοσιακού Χορευτικού Ομίλου Δικταίοι – Καστρινοί.

Συμμετέχει η χορωδία των Εκπαιδευτηρίων της Ιεράς Μητροπόλεως Πειραιώς.

Την εκδήλωση θα παρουσιάσουν η Δώρα Αναγνωστοπούλου και ο Δημήτρης Αλφιέρης.

Η Συναυλία αυτή εντάσσεται στην γενικότερη κοινωνική δράση της τοπικής μας Εκκλησίας, μιας και όλα τα έσοδα θα διατεθούν στο πολύπλευρο και πολυσχιδές φιλανθρωπικό έργο της Ιεράς Μητροπόλεως Πειραιώς.

Στην προσπάθειά μας αυτή έχει συστρατευθεί ως μεγάλος χορηγός η ΠΑΕ ΟΥΜΠΙΑΚΟΣ και ως χορηγός επικοινωνίας ο όμιλος Alter Ego Media με την τηλεόραση του MEGA, τις εφημερίδες «ΤΟ ΒΗΜΑ» και «ΤΑ ΝΕΑ», το ONE CHANNEL, το IN.GR και το My Radio 104,6 FM.

Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να απευθύνεστε στον Ραδιοφωνικό Σταθμό «Πειραϊκή Εκκλησία» (210 41 18 602 και 210 41 18 640) και στο Βιβλιοπωλείο της Ιεράς Μητροπόλεως Πειραιώς (210 41 22 625).

Διάθεση προσκλήσεων στο Βιβλιοπωλείο και στα Εκπαιδευτήρια της Ιεράς Μητροπόλεως Πειραιώς, στο Ραδιοφωνικό Σταθμό «Πειραϊκή Εκκλησία» και στο TicketServices.gr

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Σύμφωνα με τα υγειονομικά πρωτόκολλα, ή είσοδος στα θέατρα επιτρέπεται μόνο σε εμβολιασμένους και νοσήσαντες και με υποχρεωτική τη χρήση μάσκας.