«Γνώριζε ότι στις θλίψεις και τα παθήματα, στην
υπομονή και στην πίστη, κρύβονται οι θείες υποσχέσεις, μαζί με τη δόξα και την
απόκτηση των θείων αγαθών. Είναι ανάγκη και το σιτάρι που σπέρνεται στη γη και
το δένδρο που μπολιάζεται να υποστούν πρώτα σήψη και φαινομενική ατιμία, για να
απολαύσουμε κατόπιν την ομορφιά και τον πολλαπλάσιο καρπό τους» (όσιος
Μακάριος Αιγύπτιος).
Φαίνεται παράδοξο και παράλογο: Στις θλίψεις και στα
παθήματα και στις δοκιμασίες είναι κρυμμένες όλες οι δωρεές του Θεού – στο
θεωρούμενο «σκοτεινό» είναι κρυμμένο το φως! Αυτή δεν είναι η εκτίμηση: του
παραλογισμού, όλων ημών που κινούμαστε με την κοσμική λογική, η οποία έχει
συνηθίσει όλα να τα θέλει στο χέρι και να θεωρεί ως επιτυχία και δόξα αυτό που
φαίνεται και λάμπει – πόσοι δεν πουλάνε και την ψυχή τους, όπως λένε, για λίγα
λεπτά ή και δευτερόλεπτα δημοσιότητας! – και να χαρακτηρίζει καλό και «υγιές» και επιθυμητό αυτό
που σφύζει ακριβώς από υγεία και δύναμη σωματική; Οι περισσότεροι δεν κοιτάμε
με αποτροπιασμό ή με οίκτο και συγκατάβαση, το λιγότερο, οτιδήποτε ανήκει στον
χώρο των θλίψεων και των δυσκολεμένων καταστάσεων; - απευχόμαστε μη τυχόν και
βρεθούμε σε παρόμοιες περιστάσεις! Κι όμως ο άγιος το θεωρεί δεδομένο: θείες
υποσχέσεις, δόξα Θεού, θεϊκά αγαθά είναι απρόσιτα διά γυμνού οφθαλμού. Γιατί
είναι κρυμμένα! Κι είναι κρυμμένα κάτω από τον μανδύα που δεν θέλουμε να
βλέπουμε και τον ξεπερνάμε γρήγορα: τον «μαύρο» μανδύα των δοκιμασιών και των
παθημάτων! Που θα πει: τα αληθινά της ζωής τελικά, τα γεμάτα φως και δόξα, «όσα
οφθαλμός δεν είδε και αυτί δεν άκουσε και καρδιά ανθρώπου δεν τα γεύτηκε», για
εμάς ή για τους πολλούς από εμάς δεν... υπάρχουν! Σαν τον τυφλό που επειδή δεν
έχει τα μάτια του δεν μπορεί να απολαύσει το φως! Το
σκοτάδι είναι το «φως» της μίζερης ζωής μας!
Για τον μεγάλο όσιο Μακάριο η πραγματικότητα αυτή είναι
τόσο αληθινή, όσο αληθινό είναι το γεγονός ότι «το σιτάρι και το δένδρο που
μπολιάζεται πρώτα πρέπει να υποστούν σήψη και φαινομενική ατιμία κι ύστερα να
απολαύσουμε την ομορφιά τους και τον καρπό τους» - η ίδια η φύση μάς διδάσκει
και μας καθοδηγεί. Αλλά δεν είναι μόνο η φυσική πραγματικότητα που λειτουργεί
«παράδοξα και παράλογα» ως προς τη δική μας λογική. Πολύ περισσότερο λειτουργεί
έτσι η πνευματική πραγματικότητα, την οποία απεκάλυψε ο λόγος του Θεού, και
στην Παλαιά και στην Καινή κυρίως Διαθήκη. Λέμε το αυτονόητο για έναν
χριστιανό: πώς ήλθε στον κόσμο ο παντοδύναμος Θεός μας; Ως βρέφος στην πιο
άσημη γωνιά της γης, από μία πολύ συνηθισμένη θεωρούμενη κοπέλα! Και μάλιστα
γεννημένος σ’ έναν στάβλο, γιατί δεν υπήρξε κατάλυμα να Τον δεχτεί! Το απόλυτο
μεγαλείο ντυμένο την έσχατη ταπείνωση! Μα και όλη η ζωή του ενανθρωπήσαντος
Θεού μας, με αποκορύφωση τον Σταυρό, τι ήταν; Δεν ήταν ό,τι συγκλονιστικότερο
φάνηκε ποτέ στη γη, αλλά καλυμμένο με τον μανδύα ενός «απλού» ανθρώπου; Κι επάνω στον Σταυρό! Με τον πλέον ατιμωτικό
τρόπο, ένας θεωρούμενος «εχθρός του λαού και κακούργος» νικά τον διάβολο,
καταργεί την αιτία παντός κακού την αμαρτία, καταπατά τον θάνατο! Το απώγειο
της δόξας του Θεού μέσα στην «κατάρα» του Σταυρού!
Ο ίδιος ο Κύριος δεν δίδαξε, όχι μόνο με τη ζωή Του, πως «μέσα από πολλές θλίψεις θα εισέλθετε στη Βασιλεία του Θεού;» - οι θλίψεις, όχι μόνο μία αλλά πολλές, αποτελούν το μονοπάτι που βγάζει στη δόξα του Θεού και στην ολόφωτη ζωή Του! Οι θλίψεις και οι δοκιμασίες: η κρυμμένη δόξα και το «εκτυφλωτικό» υπέρ φύσιν φως! Δεν μπορούμε όμως να μη μνημονεύσουμε και την εμπειρία του αποστόλου Παύλου: πονάει σωματικά καθ’ υπερβολήν, δεν αντέχει άλλο τη δοκιμασία και καταφεύγει στον αγαπημένο του Κύριο: «τρεις φορές Τον παρεκάλεσα να μου πάρει τον πόνο και μου απάντησε: όχι, σου αρκεί η χάρη μου! Γιατί η δύναμή μου φτάνει στην ολοκλήρωσή της μέσα από την ασθένεια!» Και με την αποκάλυψη αυτή που ακυρώνει ό,τι συνιστά βεβαιότητα του ανθρώπου: «την υγειά μας πάνω απ’ όλα να έχουμε!», καταλαβαίνει: το υπέρτατο είναι να έχει κανείς τη χάρη του Θεού, τον ίδιο τον Θεό δηλαδή στη ζωή του∙ κι ακόμη: η ασθένεια και ο πόνος και η δοκιμασία είναι το ένδυμα που περικλείει τη δύναμη του Θεού και το όχημα που μεταφέρει την πανσθενή ενέργειά Του για να γίνει και ο άνθρωπος παντοδύναμος. «Με μεγάλη ευχαρίστηση λοιπόν θα καυχηθώ για τις ασθένειές μου, για να σκηνώσει στην ύπαρξή μου η δύναμη του Θεού! Όταν βρίσκομαι ασθενής και σε αδύναμη γενικά κατάσταση, τότε είμαι δυνατός!» Η απόλυτη ανατροπή! Η άλλη λογική της πνευματικής ζωής! Η απάντηση στην ακατανόητη, κατά τα άλλα, απόφαση των οσίων Πορφυρίου και Παϊσίου, να μην προσεύχονται υπέρ της αποκαταστάσεως της υγείας τους! Αλλά αυτό όμως που αδιάκοπα κραυγάζει και η ίδια η φύση: «η ομορφιά και ο καρπός έρχονται μέσα από τη σήψη και τη φαινομενική ατιμία»!
