Δοξαστικό ἰδιόμελο Ἑσπερινοῦ τῶν Χριστουγέννων. Ἦχος β΄.
«Αὐγούστου μοναρχήσαντος ἐπί τῆς γῆς, ἡ πολυαρχία τῶν ἀνθρώπων
ἐπαύσατο· καί σοῦ ἐνανθρωπήσαντος ἐκ τῆς Ἁγνῆς, ἡ πολυθεΐα τῶν εἰδώλων
κατήργηται. Ὑπό μίαν βασιλείαν ἐγκόσμιον, αἱ πόλεις γεγένηνται· καί εἰς μίαν
Δεσποτείαν Θεότητος, τά Ἔθνη ἐπίστευσαν. Ἀπεγράφησαν οἱ λαοί, τῷ δόγματι τοῦ
Καίσαρος· ἐπεγράφημεν οἱ πιστοί, ὀνόματι θεότητος, σοῦ τοῦ ἐνανθρωπήσαντος Θεοῦ
ἡμῶν. Μέγα σου τό ἔλεος, δόξα Σοι».
(Ὅταν ἔγινε μονάρχης πάνω στή γῆ ὁ Καίσαρας Αὔγουστος,
τότε ἡ πολυαρχία τῶν ἀνθρώπων ἔπαψε· κι ὅταν Σύ, (Κύριε), ἔγινες ἄνθρωπος ἀπό
τήν ἁγνή Μαριάμ, ἡ πολυθεΐα τῶν εἰδώλων καταργήθηκε. Κάτω ἀπό μία ἐγκόσμια
βασιλεία μπῆκαν οἱ πόλεις τοῦ κόσμου τούτου, (ὅπως ἀντίστοιχα) καί τά ἀνθρώπινα
ἔθνη πίστεψαν σέ ἕναν Κύριο καί Θεό. Ἀπογράφηκαν οἱ λαοί (τῆς Ρωμαϊκῆς αὐτοκρατορίας),
μέ τή διαταγή πού ἔδωσε ὁ Καίσαρας, ἐνῶ σημειωθήκαμε οἱ πιστοί ἀπό τό ὄνομα τῆς
Θεότητας, δηλαδή ἀπό Ἐσένα Κύριε πού ἔγινες ἄνθρωπος (γιά μᾶς). Μέγα
τό ἔλεός Σου, δόξα σ’ Ἐσένα).
Τό δοξαστικό ἰδιόμελο τοῦ ἑσπερινοῦ τῶν Χριστουγέννων ἀποτελεῖ ἕναν ἀπό τούς ὡραιότερους ὕμνους ὄχι μόνον τῆς μεγάλης αὐτῆς ἑορτῆς, ἀλλά καί ὅλων τῶν ἑορτῶν τοῦ ἔτους. Ποίημα τῆς ἐξαίρετης ὑμνογράφου τῆς Ἐκκλησίας μας ὁσίας Κασσιανῆς, (ἡ ὁποία ἔζησε κυρίως κατά τό πρῶτο ἥμισυ τοῦ 9ου αἰ. καί δυστυχῶς εἶναι γνωστή μόνον γιά τό σπουδαῖο καί ἐξαίσιο τροπάριό της τοῦ ὄρθρου τῆς Μεγάλης Τετάρτης – σημειωτέον ὅτι ἔχουν διασωθεῖ περίπου 50 ὕμνοι της, 23 ἀπό αὐτούς ὑπάρχουν ἤδη στά Λειτουργικά μας βιβλία, ἐνῶ ἔχουν καταγραφεῖ περί τά 800 γνωμικά πού ἀποδίδονται σ’ αὐτήν), πορεύεται κατά τρόπο συγκριτικό, προκειμένου νά ἐξαρθεῖ τό μεγαλεῖο τῆς ἐπί τῆς γῆς παρουσίας τοῦ Θεοῦ μας. Τί συγκρίνει ἡ μεγάλη αὐτή ἁγία; Τήν ἐγκόσμια, ἀλλά οἰκουμενική, βασιλεία τῆς Ρωμαϊκῆς δεσποτείας καί τήν Οὐράνια Βασιλεία πού ἐγκαθιστᾶ στόν κόσμο ὁ ἐνανθρωπήσας Θεός. Ἕνας πιά ὁ ἐπίγειος βασιλιάς; Μία καί ἡ ἀληθινή πίστη μέ τόν Χριστό πού κατάργησε τά εἴδωλα. Ὅλοι οἱ ἄνθρωποι ὑποτάσσονται (διά τῆς βίας βεβαίως) στόν Ρωμαῖο αὐτοκράτορα; Ὅλοι οἱ ἄνθρωποι ὑπακούουν, (ἐλεύθερα ὅμως), στήν πίστη τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ. Ἀπογράφηκαν τότε ὅλοι οἱ λαοί στούς καταλόγους τῆς Ρώμης; Σημειωθήκαμε οἱ πιστοί ἀπό τό ὄνομα τοῦ Χριστοῦ μας, τοῦ ἐνανθρωπήσαντος Θεοῦ μας. Ὁπότε τό μόνο πού μποροῦμε πιά νά κάνουμε είναι νά δοξολογήσουμε τόν Θεό μας γιά τήν ἀγάπη καί τή φιλανθρωπία Του.
