19 Δεκεμβρίου 2021

ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ: ΣΥΝΑΥΛΙΑ ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΗ ΣΤΟ ΠΑΙΔΙ

Στις 20 Δεκεμβρίου Στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά Η “Συναυλία Αφιερωμένη Στο Παιδί” Από Την Ι.Μητρόπολη Πειραιώς.

Προσφέρουμε την καρδιά μας και την αφιερώνουμε σε όλα τα παιδιά που χρειάζονται την αγάπη μας και τη στοργή μας.

H Ι.Μητρόπολη Πειραιώς θέλοντας να στηρίξει ενεργά και ουσιαστικά τα παιδιά, τις πολύτεκνες οικογένειες και την ελπιδοφόρα νεότητα που αποτελεί το μέλλον της πατρίδος μας, διοργανώνει την Δευτέρα 20 Δεκεμβρίου στις 19:00 στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιώς, μεγάλη Συναυλία αφιερωμένη στο παιδί με γενικό σύνθημα «Μέσα στην καρδιά μου κλείνω την Ελλάδα».

Πρόκειται για ένα μουσικοχορευτικό οδοιπορικό με τίτλο «ΤΑΞΙΔΙΑ» που περιλαμβάνει τραγούδια από το Βυζάντιο έως τον 20ο αιώνα, καθώς και λαϊκά και λυρικά τραγούδια του μεγάλου Έλληνα μουσικοσυνθέτη αείμνηστου Μίκη Θεοδωράκη.

Η μουσική παράσταση ακολουθεί τους τόπους που έζησε ο Μίκης Θεοδωράκης. Είναι ένα οδοιπορικό μνήμης που, ξεκινώντας από τους τόπους καταγωγής των γονιών του, τη Μικρά Ασία και την Κρήτη, ταξιδεύει στους τόπους που έζησε ο συνθέτης: Χίος, Μυτιλήνη, Λέσβος, Σύρος, Γιάννενα, Αργοστόλι, Πάτρα, Πύργος, Τρίπολη, Νέα Σμύρνη, Ικαρία, Μακρόνησος, Κρήτη.

Στο ταξίδι αυτό θα μας συντροφεύσουν οι φωνές των: Μανώλη Μητσιά, Βασίλη Λέκκα, Σοφίας Παπάζογλου, Θοδωρή Μέρμηγκα και Θανάση Βούτσα.

Συνοδεύουν: η Ορχήστρα «ΟΡ.Ι.Μ.Α.Α.» του Ιδρύματος Μουσικής της Αρχιεπισκοπής Αθηνών και η λαϊκή ορχήστρα «Μίκης Θεοδωράκης», με τη συνδρομή του Ελληνικού Παραδοσιακού Χορευτικού Ομίλου Δικταίοι – Καστρινοί.

Συμμετέχει η χορωδία των Εκπαιδευτηρίων της Ιεράς Μητροπόλεως Πειραιώς.

Την εκδήλωση θα παρουσιάσουν η Δώρα Αναγνωστοπούλου και ο Δημήτρης Αλφιέρης.

Η Συναυλία αυτή εντάσσεται στην γενικότερη κοινωνική δράση της τοπικής μας Εκκλησίας, μιας και όλα τα έσοδα θα διατεθούν στο πολύπλευρο και πολυσχιδές φιλανθρωπικό έργο της Ιεράς Μητροπόλεως Πειραιώς.

Στην προσπάθειά μας αυτή έχει συστρατευθεί ως μεγάλος χορηγός η ΠΑΕ ΟΥΜΠΙΑΚΟΣ και ως χορηγός επικοινωνίας ο όμιλος Alter Ego Media με την τηλεόραση του MEGA, τις εφημερίδες «ΤΟ ΒΗΜΑ» και «ΤΑ ΝΕΑ», το ONE CHANNEL, το IN.GR και το My Radio 104,6 FM.

Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να απευθύνεστε στον Ραδιοφωνικό Σταθμό «Πειραϊκή Εκκλησία» (210 41 18 602 και 210 41 18 640) και στο Βιβλιοπωλείο της Ιεράς Μητροπόλεως Πειραιώς (210 41 22 625).

Διάθεση προσκλήσεων στο Βιβλιοπωλείο και στα Εκπαιδευτήρια της Ιεράς Μητροπόλεως Πειραιώς, στο Ραδιοφωνικό Σταθμό «Πειραϊκή Εκκλησία» και στο TicketServices.gr

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Σύμφωνα με τα υγειονομικά πρωτόκολλα, ή είσοδος στα θέατρα επιτρέπεται μόνο σε εμβολιασμένους και νοσήσαντες και με υποχρεωτική τη χρήση μάσκας.

ΕΝΟΨΕΙ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ (3)

 

«Ἡ Γέννησίς Σου, Χριστέ ὁ Θεός ἡμῶν, ἀνέτειλε τῷ κόσμῳ τό φῶς τό τῆς γνώσεως· ἐν αὐτῇ γάρ οἱ τοῖς ἄστροις λατρεύοντες, ὑπό ἀστέρος ἐδιδάσκοντο, Σέ προσκυνεῖν, τόν Ἥλιον τῆς δικαιοσύνης, καί Σέ γινώσκειν ἐξ ὕψους ἀνατολήν, Κύριε, δόξα Σοι» (Ἀπολυτίκιο τῶν Χριστουγέννων, ἦχος δ΄).

(Ἡ Γέννησή Σου, Χριστέ Θεέ μας, ανέτειλε στον κόσμο το φως της γνώσης. Διότι με την εμφάνισή Σου αυτοί που λάτρευαν τα αστέρια, διδάσκονταν από αστέρι να προσκυνούν Εσένα που είσαι ο ήλιος της δικαιοσύνης και να γνωρίζουν Εσένα που είσαι η θεϊκή ανατολή. Κύριε, δόξα Σοι).

Τό ἀπολυτίκιο τῶν Χριστουγέννων, τό γνωστότερο ἴσως τροπάριο τῆς Δεσποτικῆς αὐτῆς ἑορτῆς, συνοψίζει σέ λίγες γραμμές τό νόημά τους. Γεννᾶται στόν κόσμο ὡς ἁπλός ἄνθρωπος Ἐκεῖνος πού εἶναι Κύριος ὁ Θεός μας. Μέ τόν ἐρχομό Του φανερώνεται ἡ ἀλήθεια περί Θεοῦ καί ρίχνεται ἄπλετο φῶς ἐκεῖ πού προηγουμένως ἐπικρατοῦσε σκοτάδι καί ἄγνοια λόγω τῆς ἁμαρτίας καί τῶν παθῶν τοῦ ἀνθρώπου. Πρίν τήν ἐνανθρώπηση τοῦ Χριστοῦ ὅ,τι γνώση εἶχε ὁ ἄνθρωπος περί Θεοῦ ἦταν ὄχι ἁπλῶς περιορισμένη, ἀλλά στό μεγαλύτερο ποσοστό της πλανεμένη. Ἡ πτώση του στήν ἁμαρτία, ἤδη ἀπό τήν πρώτη ἐποχή τῆς δημιουργίας του, τόν ἔκανε νά βρίσκεται σέ μία θόλωση καί ταραχή τῆς διανοίας καί τῶν λοιπῶν δυνάμεών του μέ ἀποτέλεσμα νά ἔχει χάσει τήν ἐπαφή μέ τόν Δημιουργό καί Θεό του. Ἔτσι αὐτό πού λάτρευε ὡς θεό ἤ θεούς ἦταν ὁ καρπός τοῦ διεστραμμένου νοῦ του, φτιασίδια τοῦ ἴδιου τοῦ ἑαυτοῦ του, συνεπῶς τό τίποτε ἤ τά δαιμόνια. Τό φράγμα πού εἶχε θέσει ὁ ἴδιος  ἀνάμεσα σ’ αὐτόν καί τόν ἀληθινό Θεό ἦταν τέτοιο πού μόνος του ἀδυνατοῦσε νά τό ὑπερβεῖ. 

Σ’ αὐτήν τήν ἀδυναμία τοῦ ἀνθρώπου νά βρεῖ τόν Θεό ἀπαντᾶ, τήν κατάλληλη ὥρα, ὁ ἴδιος ὁ Θεός: κατέρχεται στόν κόσμο ὡς ἄνθρωπος κι  ἀνατέλλει τήν ἀληθινή γνώση Του, ὡς «Ἥλιος τῆς Δικαιοσύνης» - ο Θεός δέν εἶναι ἀπειλή καί φόβητρο, ἀλλά ὁ Πατέρας, ὁ φίλος καί ὁ ἀδελφός. Κι αὐτό φανερώνεται καί στούς καλοπροαίρετους Ἰουδαίους, ἀλλά καί στούς καλοπροαίρετους εἰδωλολάτρες, ὅπως τούς βλέπουμε στό πρόσωπο τῶν μάγων τῆς Ἀνατολῆς. Κι ἀξίζει νά προσθέσουμε ὅτι μιλώντας γιά τήν ἀληθινή γνώση τοῦ Θεοῦ δέν ἐννοοῦμε μία ἐγκεφαλικοῦ τύπου γνώση, ἀλλά ἐκείνη πού ἀγκαλιάζει ὁλόκληρη τήν ὕπαρξη τοῦ ἀνθρώπου, ἐκείνη πού κάνει τόν ἄνθρωπο μέτοχο τῆς ἴδιας τῆς ζωῆς τοῦ Θεοῦ. Ὅπως θά τό πεῖ καί ὁ μέγας Πατήρ τῆς Ἐκκλησίας, ἅγιος Γρηγόριος Νύσσης: «γνῶσίς ἐστι μετουσία».

Ο ΑΓΙΟΣ ΜΑΡΤΥΣ ΒΟΝΙΦΑΤΙΟΣ

«Ο άγιος Βονιφάτιος ήταν επί της βασιλείας του Διοκλητιανού, δούλος κάποιας γυναίκας συγκλητικής, ονόματι Αγλαΐδος, κόρης του ανθυπάτου της Ρώμης Ακακίου, και είχε παράνομες σχέσεις με την κυρία του. Ήταν μάλιστα μέθυσος, αλλά παράλληλα και ελεήμων και φιλόξενος, με μαλακή καρδιά  στις συμφορές των ανθρώπων και στις ικεσίες τους. Το ίδιο και η κυρία του ήταν ελεήμων και φιλομάρτυς. Κάποια ημέρα λοιπόν η Αγλαΐς είπε στον Βονιφάτιο: Πήγαινε στην Ανατολή, εκεί που μαρτυρούν οι άγιοι, και φέρε λείψανα μαρτύρων, ώστε να τα έχουμε για  βοήθεια και ψυχική σωτηρία. Ο Βονιφάτιος είπε γελώντας: Εάν φέρω το δικό μου λείψανο, θα το δεχτείς; Γέλασε κι αυτή κι αφού τον χαρακτήρισε μέθυσο, έπειτα τον νουθέτησε, του ευχήθηκε και τον έστειλε δίνοντάς του χρήματα. Ο Βονιφάτιος λοιπόν έφυγε μαζί με δώδεκα δούλους και πολύ χρυσάφι για την Κιλικία, εκεί που βασανίζονταν οι άγιοι, βρήκε αγίους άνδρες να αθλούνται στα μαρτύρια της πίστεως και καταφιλούσε τα δεσμά και τις πληγές τους. Παρακινήθηκε κι αυτός και πήγε ενώπιον του ηγεμόνα, ομολογώντας ότι και ο ίδιος είναι χριστιανός. Συνελήφθη αμέσως, οπότε τον κρέμασαν με το κεφάλι κάτω, και του έγδερναν τις σάρκες με σκληρότητα, του έμπηξαν έπειτα μυτερά καλάμια στα νύχια του, του έριξαν λιωμένο μολύβι στο στόμα του και τον έβαλαν με το κεφάλι μέσα σε καζάνι πίσσας που έβραζε. Σε όλα αυτά διέμεινε αβλαβής, ενώ πέθαναν πενήντα άνδρες από τους δημίους. Στο τέλος του έκοψαν το κεφάλι με ξίφος, αλλά αντί για αίμα έρευσε γάλα, θαύμα που έκανε πενήντα άνδρες να πιστέψουν στον Χριστό και να βαπτιστούν. Εν τω μεταξύ οι δούλοι που είχαν έλθει μαζί του από τη Ρώμη και που δεν είχαν μάθει τι είχε συμβεί, γιατί θεώρησαν ότι κατά τη συνήθειά του άργησε από την καταφυγή του στα καπηλειά και τις μέθες, μόλις έμαθαν από τους στρατιώτες τα επί μέρους βασανιστήρια που υπέμεινε μέχρι την τελείωσή του, βρήκαν το λείψανό του. Πρόσπεσαν τότε στον άγιο και ζήτησαν συγνώμη για όσα άσχημα σκέφτηκαν και είπαν γι’ αυτόν, οπότε στη συνέχεια αφού έδωσαν πεντακόσια νομίσματα αγόρασαν το σώμα του και το μετέφεραν στη Ρώμη. Η δε κυρία του Αγλαΐς, αφού της αποκαλύφθηκαν  όλα  από άγγελο Κυρίου, έτρεξε να τον  προϋπαντήσει και να τον υποδεχτεί. Τον τίμησε με λαμπρό τρόπο και τον κήδεψε μεγαλοπρεπώς, πεντακόσια στάδια έξω από την πόλη. Ύστερα  του ανήγειρε ναό στο όνομά του, στο μέσο της πόλεως, στο σπίτι της, και τον μετέφερε εκεί, όπου καθημερινά προχέει πηγές ιαμάτων. Και εκείνη έκτοτε έζησε όσια και θεάρεστα, και με την καλή αυτή πολιτεία της παρέδωσε το πνεύμα εν ειρήνη στον Θεό».

Παράδοξα αυτά που τελεσιουργούνται στη ζωή του αγίου Βονιφατίου.  Μέθυσος αυτός,  λάγνος, πόρνος και μοιχός μεταστρέφεται αιφνιδίως στην πίστη του Χριστού. Κι όχι μόνον αυτό: η μεταστροφή του συνοδεύεται με θαρραλέα ομολογία του Χριστού, τέτοια που τον οδηγεί στο να υποστεί  πάμπολλα μαρτύρια που είναι αδύνατο να υπομείνει ένας άνθρωπος, που μέχρι εκείνη την ώρα κυλιόταν στο βούρκο της φιληδονίας. Κι ακόμη περισσότερο: το μαρτύριό του φανερώνεται ότι γίνεται αμέσως αποδεκτό από τον Κύριο κ α ι  με το γάλα που έρευσε αντί αίματος την ώρα της αποτομής της κεφαλής του κ α ι  με το τίμιο λείψανό του, που έκτοτε πρόχεε «πηγάς ιαμάτων» κατά το συναξάρι του. Πού είναι η συνήθης πορεία των μαρτύρων του Χριστού, που μέχρι να φτάσουν στο μαρτύριο είχαν κατηχηθεί στην πίστη και είχαν ενισχυθεί από εκείνους που θεωρούνταν οι «αλείπτες» τους; Πού είναι η επιφύλαξη όλων εκείνων που δεν επέτρεπαν το μαρτύριο υπέρ Χριστού, αν οι υποψήφιοι μάρτυρες δεν είχαν ετοιμαστεί γι’ αυτό, με πνευματικά αγωνίσματα, με εξομολόγηση, με συμμετοχή στη θεία ευχαριστία, κι αυτό με τον δικαιολογημένο φόβο μήπως καμφθούν μπροστά στα βάσανα; Στο μαρτύριο του αγίου Βονιφατίου έχουμε την ακύρωση όλων των «κανονικών» αυτών  προϋποθέσεων. Έχουμε μία άνωθεν επέμβαση, του ίδιου του Χριστού, που προκαλεί την αλλοίωση της καρδιάς του, ώστε διά μιας να φτάσει στο χαρισματικό σημείο του μαρτυρίου. «Φάνηκες ανώτερος από τα σαρκικά αμαρτωλά φρονήματα, με αλλοίωση που σου προκάλεσε ο Θεός, μάρτυς Βονιφάτιε, και υπέμεινες με χαρά κατά τρόπο μαζεμένο την προσβολή των βασάνων».

Κι όμως! Υπάρχει κάτι στην πρότερη αμαρτωλή ζωή του Βονιφατίου, που προφανώς αυτό υπήρξε η πρόκληση για την πλούσια ενέργεια της χάρης του Θεού: το φιλεύσπλαχνο του χαρακτήρα του. Να σημειώσουμε ακριβώς τα λόγια του συναξαρίου: «Ην δε και μέθυσος, αλλά και ελεήμων, και φιλόξενος και συμφοραίς ανθρώπων και ικεσίαις επικαμπτόμενος». Να το «μυστικό». Να αυτό που «έκαμψε» τον παντοδύναμο Κύριο: η θεοείδειά του λόγω της ελεήμονος καρδίας του. Το συμπέρασμα είναι προφανές: άνθρωπος ελεήμων, ακόμη και βουτηγμένος σε όλα τα σαρκικά πάθη κι αν είναι, δεν πρόκειται να χαθεί. Η χάρη του Θεού θα τον καλέσει, την ώρα που εκείνη θα κρίνει. Μέσα σε τέτοιον άνθρωπο λειτουργεί ο Θεός, έστω κι αν όλα εξωτερικά φαντάζουν ανάποδα και αμαρτωλά. Και το ξέρουμε και από άλλα ανάλογα περιστατικά της ζωή των αγίων μας. Η Ταϊσία η πόρνη για παράδειγμα. Βουτηγμένη και αυτή στα πάθη της ατιμίας. Κι όμως ελεήμων και φιλεύσπλαγχνος. Γι’ αυτό  κυνηγημένη από τη χάρη του Θεού. Γι’   αυτό αργότερα μετανοημένη και αγία και θαυματουργός. Ποιος μπορεί έτσι να βγάλει κρίσεις για τους συνανθρώπους του; Ποιος είναι εκείνος που μπορεί να καυχηθεί για τη δική του ηθική ζωή; Και βεβαίως καταλαβαίνουμε έτσι ότι αν η ελεήμων καρδία, έστω και με το περίβλημα της σαρκολατρείας, φέρνει τόση χάρη από τον Θεό σε δεδομένη στιγμή, πόσο περισσότερη θα φέρει όταν είναι συνδυασμένη και με καλή και ενάρετη ζωή;

Δεν μπορούμε όμως να μη σημειώσουμε και το αυτονόητο: ο άγιος Βονιφάτιος βεβαίως οδηγήθηκε στο ύψος του μαρτυρίου και της αγιότητος λόγω της καλής καρδιάς του, όμως η αγάπη προς τον Θεό πυροδοτήθηκε, όταν είδε μπροστά του τα μαρτύρια των άλλων αγίων. Εκεί, στην έμπρακτη πίστη, τη μέχρι θυσίας, είδε την αλήθεια του Θεού και της χριστιανικής πίστεως. Και ζήλεψε τους μάρτυρες. Κι αυτό μεταξύ άλλων επισημαίνει και ο υμνογράφος: «Ζήλεψες με πρόθυμο λογισμό τους αγώνες των γενναίων αθλητών, ιερέ Βονιφάτιε, και άθλησες με σταθερότητα και νέκρωσες το φίδι με τους ζωηφόρους αγώνες σου».

Ο υμνογράφος του αγίου δεν μπορεί να μη θυμηθεί ότι ο Βονιφάτιος εορτάζεται λίγες ημέρες πριν από τα άγια Χριστούγεννα. Και ψάχνει και βρίσκει αφορμή να συνδέσει την εορτή του με το υπερφυές γεγονός της Γέννησης του Κυρίου. Και τη βρίσκει: από τη Δύση ορμήθηκε να πάει στην Ανατολή για να βρει λείψανα μαρτύρων. Σαν να ήταν η Ανατολή ένα αστέρι, που τον καθοδήγησε προς τον γεννηθέντα Χριστό. Όπως λοιπόν και οι εκ Περσίδος μάγοι καθοδηγήθηκαν από το αστέρι για να φτάσουν στον Χριστό, έτσι κι αυτός. Βρίσκει μάλιστα και την αντιστοιχία των δώρων. Χρυσό και λιβάνι και σμύρνα προσέφεραν οι μάγοι∙ πίστη, ελπίδα και αγάπη προσφέρει εκείνος, κι ακόμη περισσότερο: τον ίδιο του τον εαυτό -  το πιο καθαρό και άμωμο δώρο. «Όπως ο αστέρας της Ανατολής οδήγησε τους εκ Περσίας μάγους να προσκυνήσουν τον Χριστό που ευδόκησε να γεννηθεί σε σπήλαιο, και να Του προσφέρουν δώρα, λιβάνι και σμύρνα και χρυσάφι, έτσι και σένα, θείο κάλεσμα σε έφερε από Δυσμάς να προσκυνήσεις τον Χριστό και να Του προσφέρεις την Πίστη, την Αγάπη και την Ελπίδα. Γι’ αυτό πρόσφερες στον Χριστό σαν άμωμο και καθαρό δώρο ολόκληρο τον εαυτό σου». Πράγματι, σημαντικότερο δώρο στον Χριστό για την ευλογία του ερχομού Του στον κόσμο από την προσφορά του ίδιου μας του εαυτού, και μάλιστα την εν μετανοία κατάθεση των αμαρτιών μας, δεν υπάρχει.

18 Δεκεμβρίου 2021

ΚΥΡΙΑΚΗ ΠΡΟ ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΟΥ ΓΕΝΝΗΣΕΩΣ

«Αὐτός γάρ σώσει τόν λαόν αὐτοῦ ἀπό τῶν ἁμαρτιῶν αὐτῶν»(Ματθ. 1, 21)

Ένα παράδοξο ευαγγελικό ανάγνωσμα, στο μεγαλύτερο τμήμα του, είναι το σημερινό της Κυριακής προ της Χριστού Γεννήσεως. Μία πληθώρα ονομάτων, ένα γενεαλογικό δένδρο, από τον Αβραάμ μέχρι και τον Ιωσήφ, τον μνήστορα της Υπεραγίας Θεοτόκου. Γιατί αυτό; Ακριβώς για να δηλωθεί πρώτον ότι ο Κύριος Ιησούς  Χριστός δεν ήλθε ως «από μηχανής Θεός», αλλά ως Εκείνος που είναι κανονικότατος άνθρωπος, «τέλειος άνθρωπος» εκτός από Θεός βεβαίως, άρα έχει συγκεκριμένη ανθρώπινη καταγωγή, και μάλιστα ιουδαϊκή, και δεύτερον για να μαρτυρηθεί ότι ο ερχομός Του είχε προφητευτεί από τους προφήτες της Παλαιάς Διαθήκης - ό,τι είχε υποσχεθεί ο Θεός από την ώρα της πτώσεως των πρωτοπλάστων στην αμαρτία με το λεγόμενο πρωτευαγγέλιο. Και ο ερχομός Του αυτός θα σήμαινε την απαλλαγή των ανθρώπων από την αιτία της απομάκρυνσής τους από Εκείνον, την ίδια την αμαρτία: αυτό που ο άγγελος Κυρίου αναφέρει με τον λόγο του: «Αὐτός γάρ σώσει τόν λαόν αὐτοῦ  ἀπό τῶν ἁμαρτιῶν αὐτῶν».

1. Η αναφορά στην αμαρτία, από την οποία θα απάλλασσε τον λαό Του ο Ιησούς, δεν είναι ως έννοια κάτι το απλό. Υπάρχουν άνθρωποι, και «χριστιανοί» ακόμη, που είτε υποβαθμίζουν την αμαρτία είτε και την διακωμωδούν ότι αποτελεί εφεύρημα των παπάδων για να εκμεταλλεύονται τους ανθρώπους – η στάση της αθεΐας ως έκφρασης όχι μόνο άγνοιας αλλά και υποταγής των ανθρώπων στον Πονηρό διάβολο. Δεν πρόκειται βεβαίως να κρίνουμε τις αντιλήψεις αυτές, διότι είναι αυτονόητο ότι διαγράφουν όλη την αποκάλυψη του Κυρίου Ιησού. Για τους χριστιανούς όμως, που έχουν στοιχειώδη επίγνωση της πίστεώς τους, η έννοια της αμαρτίας έχει ένα τεράστιο βάθος, ανάλογο με την εικόνα που έχει κανείς και για τον Θεό, κάτι που σημαίνει ότι και η κατανόησή της δεν εκλαμβάνεται κατά τρόπο στατικό, αλλά βαίνει αυξομειούμενη: μικρή επίγνωση του Θεού και σχέση μαζί Του, μικρή αίσθηση και της αμαρτίας∙ μεγαλύτερη επίγνωση του Θεού, μεγαλύτερη και η αίσθηση αυτής. Αυτό συμβαίνει διότι Θεός και αμαρτία βρίσκονται σε αντιθετική κατάσταση – «ουδείς δύναται δυσίν κυρίοις δουλεύειν» - συνεπώς η στροφή προς τον Θεό δημιουργεί και την αποστροφή από την αμαρτία, όπως και η στροφή προς την αμαρτία και το φρόνημα του κόσμου δημιουργεί και την αποστροφή από τον Θεό και το άγιο θέλημά Του. Από την άποψη αυτή είναι ευνόητο γιατί πολλοί άνθρωποι δεν θέλουν τον Θεό στη ζωή τους: διότι έχουν «αγκαλιάσει» καρδιακά την αμαρτία, δηλαδή τα πάθη τους, οπότε σπεύδουν να διαγράψουν τον Θεό, για να μην υπάρχει κανείς έλεγχος στις πονηρές πράξεις τους.

2. Η αμαρτία έτσι, ως ουσιαστική διαγραφή του Θεού, λειτουργεί ως διαστροφή του ανθρώπου, ψυχικά και σωματικά. Αν ο Θεός είναι η ζωή του ανθρώπου, όπως πράγματι είναι -  «Εγώ ειμι ο Ων», λέει η Αποκάλυψη του Θεού – απομάκρυνση από Αυτόν σημαίνει μετάβαση προς τον θάνατο. Και όντως: ο λόγος της Γραφής με αυτόν τον τρόπο κατανοεί αυτό που συνέβη στον άνθρωπο με την επανάστασή του κατά του Δημιουργού του: ο άνθρωπος διαστράφηκε και αλλοιώθηκε, γέμισε σκοτάδι η εικόνα του Θεού μέσα του και έχασε την προοπτική του: το καθ’ ομοίωσιν, να γίνει και αυτός ένας μικρός Θεός. Η αμαρτία συνεπώς δεν είναι μία απλή παράβαση ούτε και «παιχνίδι» για να γελά ο άφρων και μωρός άνθρωπος. Όπως μπορούμε να γελάμε με εκείνον που ενώ ήταν πολύ όμορφος στα χαρακτηριστικά του προσώπου του, η ομορφιά του χάθηκε εντελώς  από μία πυρκαγιά ή ένα μεγάλο τραυματισμό, άλλο τόσο και περισσότερο μπορούμε να «γελάμε» με την όποια αμαρτία μας.

3. Σ’ αυτήν την αλλοιωμένη από πλευράς πνευματικής κατάσταση της αμαρτίας, με τα γνωρίσματα της φθοράς και του θανάτου, όπως και της βαθειάς θλίψης και μελαγχολίας που την συνοδεύουν, έρχεται ο Χριστός. Το μήνυμα του αγγέλου ότι «Αυτός θα σώσει τον λαό Του από τις αμαρτίες τους» είναι ό,τι πιο παρήγορο είχε και έχει ακουστεί  ποτέ στην ανθρωπότητα. Ο Χριστός είναι ο Ιησούς, ο Σωτήρας των ανθρώπων, Αυτός που  είχε προαναγγελθεί από τους προφήτες, ακριβώς για να αποκαταστήσει τον άνθρωπο από την πτώση του, με όλα τα αρνητικά αποτελέσματά της, τη φθορά, όπως είπαμε, και τον θάνατο. Κι Αυτός ο Χριστός δεν ήταν ένας κοινός άνθρωπος, αλλά ο Ίδιος ο Υιός και Λόγος του Θεού, ο ένας της Τριάδος, που με την κοινή ενέργεια Αυτής, σαρκώνεται, ενανθρωπίζεται, γίνεται ένας από εμάς. «Εν αρχή ην ο Λόγος και ο Λόγος ην προς τον Θεόν και Θεός ην ο Λόγος…Και ο Λόγος σαρξ εγένετο και εσκήνωσεν εν ημίν». Με τον ερχομό Του προσλαμβάνει την ανθρώπινη φύση, γενόμενος ο «Εμμανουήλ, ο εστιν μεθερμηνευόμενον μεθ’ ημών ο Θεός», την κανονική και αναμάρτητη όμως, την μη αλλοιωμένη από την αμαρτία – «τέλειος Θεός και τέλειος άνθρωπος χωρίς αμαρτίας», κατά τη διατύπωση της Οικουμενικής Συνόδου – ώστε καθένας που θα εντασσόταν σε Αυτόν διά της πίστεως να επανερχόταν στα φυσιολογικά του πλαίσια, δηλαδή να καθαριζόταν από την αμαρτία, να εύρισκε τον φωτισμό της εικόνας του Θεού μέσα του και να ανοιγόταν γι’ αυτόν και πάλι η χαμένη προοπτική: το καθ’  ομοίωσιν. Και αυτό ξεκίνησε με τη Γέννηση του Υιού και Λόγου του Θεού και  αποκορυφώθηκε με τη Σταύρωση και την Ανάστασή Του. Πάνω στον Σταυρό ιδίως ο Χριστός «κατήργησε το σώμα της αμαρτίας, του μηκέτι δουλεύειν ημάς εις την αμαρτίαν». Κι η Ανάστασή Του το διατράνωσε, ως νίκη πια απέναντι στον θάνατο.

Από την άποψη αυτή η Γέννηση του Χριστού έχει άμεση αναφορά  στο Πάθος και την Ανάστασή Του, γι’ αυτό και η Γέννα Του συνιστά την απαρχή του Πάθους, κάτι που φαίνεται εποπτικά και στη βυζαντινή εικόνα της Γεννήσεως, όπου ο Κύριος ως βρέφος είναι τοποθετημένος πάνω σε λάρνακα αντί φάτνης, όπως και στην εικόνα της Παναγιάς του Χάρου, κατά την οποία η Παναγία κρατά αντί του μικρού Χριστού έναν μικρό Εσταυρωμένο.

Τα Χριστούγεννα ουσιαστικά έφτασαν. Η παρηγοριά που δίνει η Γέννηση του Χριστού είναι πραγματική και προσιτή στον καθένα. Το μόνο που απαιτείται για να νιώσει κανείς την προσφορά αυτή του Θεού είναι η εν πίστει μετάνοιά του. Το απλωμένο χέρι του Θεού ζητεί και τη δική μας ανταπόκριση. Και μετάνοια σημαίνει να πιστέψουμε ότι η αγάπη Του είναι μεγαλύτερη από τις αμαρτίες μας, να δεχτούμε ότι η ζωή μαζί Του είναι απείρως καλύτερη από αυτήν που ζούμε χωρίς Αυτόν. Η κατάθεση των αμαρτιών μας, η εξομολόγησή μας στο μυστήριο της μετανοίας, εκεί που προσφέρεται η βαριά και βρώμικη καρδιά μας σ’ Εκείνον, ώστε να την πάρει και να την ξεπλύνει, κάτι που κατεξοχήν ολοκληρώνεται στο μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας, θα είναι το ωραιότερο δώρο που μπορούμε  να Του προσφέρουμε για ό,τι Εκείνος έκανε και κάνει για εμάς. Θα έχουμε το κουράγιο να Του προσφέρουμε τις αμαρτίες μας; Θα γιορτάσουμε δηλαδή αληθινά Χριστούγεννα;

ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΠΡΟ ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΟΥ ΓΕΝΝΗΣΕΩΣ

ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΟ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ (Ματθ. 1, 1-25)

Βίβλος γενέσεως  Ἰησοῦ Χριστοῦ, υἱοῦ Δαυΐδ, υἱοῦ  Ἀβραάμ. 2  Ἀβραὰμ ἐγέννησε τὸν  Ἰσαάκ,  Ἰσαὰκ δὲ ἐγέννησε τὸν  Ἰακώβ,  Ἰακὼβ δὲ ἐγέννησε τὸν  Ἰούδαν καὶ τοὺς ἀδελφοὺς αὐτοῦ, 3  Ἰούδας δὲ ἐγέννησε τὸν Φαρὲς καὶ τὸν Ζαρὰ ἐκ τῆς Θάμαρ, Φαρὲς δὲ ἐγέννησε τὸν  Ἐσρώμ,  Ἐσρὼμ δὲ ἐγέννησε τὸν  Ἀράμ, 4  Ἀρὰμ δὲ ἐγέννησε τὸν  Ἀμιναδάβ,  Ἀμιναδὰβ δὲ ἐγέννησε τὸν Ναασσών, Ναασσὼν δὲ ἐγέννησε τὸν Σαλμών, 5 Σαλμὼν δὲ ἐγέννησε τὸν Βοὸζ ἐκ τῆς Ραχάβ, Βοὸζ δὲ ἐγέννησε τὸν  Ὠβὴδ ἐκ τῆς Ρούθ,  Ὠβὴδ δὲ ἐγέννησε τὸν  Ἰεσσαί, 6  Ἰεσσαὶ δὲ ἐγέννησε τὸν Δαυΐδ τὸν βασιλέα. Δαυΐδ δὲ ὁ βασιλεὺς ἐγέννησε τὸν Σολομῶντα ἐκ τῆς τοῦ Οὐρίου, 7 Σολομὼν δὲ ἐγέννησε τὸν Ροβοάμ, Ροβοάμ δὲ ἐγέννησε τὸν  Ἀβιά,  Ἀβιὰ δὲ ἐγέννησε τὸν  Ἀσά, 8  Ἀσὰ δὲ ἐγέννησε τὸν  Ἰωσαφάτ,  Ἰωσαφάτ δὲ ἐγέννησε τὸν  Ἰωράμ,  Ἰωρὰμ δὲ ἐγέννησε τὸν  Ὀζίαν, 9  Ὀζίας δὲ ἐγέννησε τὸν  Ἰωάθαμ,  Ἰωάθαμ δὲ ἐγέννησε τὸν  Ἄχαζ,  Ἄχαζ δὲ ἐγέννησε τὸν  Ἐζεκίαν, 10  Ἐζεκίας δὲ ἐγέννησε τὸν Μανασσῆ, Μανασσῆς δὲ ἐγέννησε τὸν  Ἀμών,  Ἀμὼν δὲ ἐγέννησε τὸν  Ἰωσίαν, 11  Ἰωσίας δὲ ἐγέννησε τὸν  Ἰεχονίαν καὶ τοὺς ἀδελφοὺς αὐτοῦ ἐπὶ τῆς μετοικεσίας Βαβυλῶνος. 12 Μετὰ δὲ τὴν μετοικεσίαν Βαβυλῶνος  Ἰεχονίας ἐγέννησε τὸν Σαλαθιήλ, Σαλαθιὴλ δὲ ἐγέννησε τὸν Ζοροβάβελ, 13 Ζοροβάβελ δὲ ἐγέννησε τὸν  Ἀβιούδ,  Ἀβιοὺδ δὲ ἐγέννησε τὸν  Ἐλιακείμ,  Ἐλιακεὶμ δὲ ἐγέννησε τὸν  Ἀζώρ, 14  Ἀζὼρ δὲ ἐγέννησε τὸν Σαδώκ, Σαδὼκ δὲ ἐγέννησε τὸν  Ἀχείμ,  Ἀχεὶμ δὲ ἐγέννησε τὸν  Ἐλιούδ, 15  Ἐλιοὺδ δὲ ἐγέννησε τὸν  Ἐλεάζαρ,  Ἐλεάζαρ δὲ ἐγέννησε τὸν Ματθάν, Ματθὰν δὲ ἐγέννησε τὸν  Ἰακώβ, 16  Ἰακὼβ δὲ ἐγέννησε τὸν  Ἰωσὴφ τὸν ἄνδρα Μαρίας, ἐξ ἧς ἐγεννήθη  Ἰησοῦς ὁ λεγόμενος Χριστός. 17 Πᾶσαι οὖν αἱ γενεαὶ ἀπὸ  Ἀβραάμ ἕως Δαυΐδ γενεαὶ δεκατέσσαρες, καὶ ἀπὸ Δαυΐδ ἕως τῆς μετοικεσίας Βαβυλῶνος γενεαὶ δεκατέσσαρες, καὶ ἀπὸ τῆς μετοικεσίας Βαβυλῶνος ἕως τοῦ Χριστοῦ γενεαὶ δεκατέσσαρες. 18 Τοῦ δὲ  Ἰησοῦ Χριστοῦ ἡ γέννησις οὕτως ἦν. μνηστευθείσης γὰρ τῆς μητρὸς αὐτοῦ Μαρίας τῷ  Ἰωσήφ, πρὶν ἢ συνελθεῖν αὐτοὺς εὑρέθη ἐν γαστρὶ ἔχουσα ἐκ Πνεύματος  Ἁγίου. 19  Ἰωσὴφ δὲ ὁ ἀνὴρ αὐτῆς, δίκαιος ὢν καὶ μὴ θέλων αὐτὴν παραδειγματίσαι, ἐβουλήθη λάθρα ἀπολῦσαι αὐτήν. 20 Ταῦτα δὲ αὐτοῦ ἐνθυμηθέντος ἰδοὺ ἄγγελος Κυρίου κατ᾿ ὄναρ ἐφάνη αὐτῷ λέγων·  Ἰωσὴφ υἱὸς Δαυΐδ, μὴ φοβηθῇς παραλαβεῖν Μαριὰμ τὴν γυναῖκά σου· τὸ γὰρ ἐν αὐτῇ γεννηθὲν ἐκ Πνεύματός ἐστιν  Ἁγίου. 21 τέξεται δὲ υἱὸν καὶ καλέσεις τὸ ὄνομα αὐτοῦ  Ἰησοῦν· αὐτὸς γὰρ σώσει τὸν λαὸν αὐτοῦ ἀπὸ τῶν ἁμαρτιῶν αὐτῶν. 22 Τοῦτο δὲ ὅλον γέγονεν ἵνα πληρωθῇ τὸ ρηθὲν ὑπὸ τοῦ Κυρίου διὰ τοῦ προφήτου λέγοντος· 23  Ἰδοὺ ἡ παρθένος ἐν γαστρὶ ἕξει καὶ τέξεται υἱόν, καὶ καλέσουσι τὸ ὄνομα αὐτοῦ  Ἐμμανουήλ, ὅ ἐστι μεθερμηνευόμενον μεθ᾿ ἡμῶν ὁ Θεός. 24 Διεγερθεὶς δὲ ὁ  Ἰωσὴφ ἀπὸ τοῦ ὕπνου ἐποίησεν ὡς προσέταξεν αὐτῷ ὁ ἄγγελος Κυρίου καὶ παρέλαβε τὴν γυναῖκα αὐτοῦ, 25 καὶ οὐκ ἐγίνωσκεν αὐτὴν ἕως οὗ ἔτεκε τὸν υἱὸν αὐτῆς τὸν πρωτότοκον, καὶ ἐκάλεσε τὸ ὄνομα αὐτοῦ  Ἰησοῦν.

Νεοελληνική Απόδοση

Η γενεαλογία του Ιησού Χριστού

Η βίβλος της γενεαλογίας του Ιησού Χριστού, του γιου του Δαβίδ, γιου του Αβραάμ. Ο Αβραάμ γέννησε τον Ισαάκ, και ο Ισαάκ γέννησε τον Ιακώβ, και ο Ιακώβ γέννησε τον Ιούδα και τους αδελφούς του, και ο Ιούδας γέννησε το Φάρες και το Ζάρα από τη Θαμάρ, και ο Φάρες γέννησε τον Εσρώμ, και ο Εσρώμ γέννησε τον Αράμ, και ο Αράμ γέννησε τον Αμιναδάβ, και ο Αμιναδάβ γέννησε το Ναασσών, και ο Ναασσών γέννησε το Σαλμών, και ο Σαλμών γέννησε το Βόες από τη Ραχάβ, και ο Βόες γέννησε τον Ιωβήδ από τη Ρουθ, και ο Ιωβήδ γέννησε τον Ιεσσαί, και ο Ιεσσαί γέννησε το Δαβίδ το βασιλιά. Και ο Δαβίδ γέννησε το Σολομώντα από τη γυναίκα του Ουρία, και ο Σολομώντας γέννησε το Ροβοάμ, και ο Ροβοάμ γέννησε τον Αβιά, και ο Αβιά γέννησε τον Ασάφ, και ο Ασάφ γέννησε τον Ιωσαφάτ, και ο Ιωσαφάτ γέννησε τον Ιωράμ, και ο Ιωράμ γέννησε τον Οζία, και ο Οζίας γέννησε τον Ιωαθάμ, και ο Ιωαθάμ γέννησε τον Αχάζ, και ο Αχάζ γέννησε τον Εζεκία, και ο Εζεκίας γέννησε το Μανασσή, και ο Μανασσής γέννησε τον Αμώς, και ο Αμώς γέννησε τον Ιωσία, και ο Ιωσίας γέννησε τον Ιεχονία και τους αδελφούς του κατά τη μετοικεσία στη Βαβυλώνα. Μετά λοιπόν τη μετοικεσία στη Βαβυλώνα ο Ιεχονίας γέννησε το Σαλαθιήλ, και ο Σαλαθιήλ γέννησε το Ζοροβαβέλ, και ο Ζοροβαβέλ γέννησε τον Αβιούδ, και ο Αβιούδ γέννησε τον Ελιακίμ, και ο Ελιακίμ γέννησε τον Αζώρ, και ο Αζώρ γέννησε το Σαδώκ, και ο Σαδώκ γέννησε τον Αχίμ, και ο Αχίμ γέννησε τον Ελιούδ, και ο Ελιούδ γέννησε τον Ελεάζαρ, και ο Ελεάζαρ γέννησε το Ματθάν, και ο Ματθάν γέννησε τον Ιακώβ, και ο Ιακώβ γέννησε τον Ιωσήφ τον άντρα της Μαρίας, από την οποία γεννήθηκε ο Ιησούς, ο λεγόμενος Χριστός. Όλες λοιπόν οι γενιές από τον Αβραάμ ως το Δαβίδ είναι δεκατέσσερις γενιές, και από το Δαβίδ ως τη μετοικεσία στη Βαβυλώνα είναι δεκατέσσερις γενιές, και από τη μετοικεσία στη Βαβυλώνα ως το Χριστό είναι δεκατέσσερις γενιές.

Η γέννηση του Ιησού Χριστού

Και η γέννηση του Ιησού Χριστού έγινε κατ’ αυτόν τον τρόπο: Όταν μνηστεύτηκε η μητέρα του η Μαρία με τον Ιωσήφ, πριν αυτοί να συνευρεθούν, βρέθηκε να έχει παιδί στην κοιλιά της από το Άγιο Πνεύμα. Και ο Ιωσήφ ο άντρας της, επειδή ήταν δίκαιος και δεν ήθελε να τη διαπομπεύσει, αποφάσισε να την αποδιώξει κρυφά. Ενώ λοιπόν σκεφτόταν αυτά, ιδού, άγγελος Κυρίου φάνηκε σ’ αυτόν στο όνειρό του, λέγοντας: «Ιωσήφ, γιε του Δαβίδ, μη φοβηθείς να παραλάβεις τη Μαρία τη γυναίκα σου. Γιατί αυτό που μέσα της γεννήθηκε είναι από Πνεύμα Άγιο. Και θα γεννήσει γιο, και θα καλέσεις το όνομά του Ιησού, γιατί αυτός θα σώσει το λαό του από τις αμαρτίες τους». Και όλ’ αυτά έχουν γίνει, για να εκπληρωθεί αυτό που ειπώθηκε από τον Κύριο μέσω του προφήτη, όταν έλεγε: Ιδού, η παρθένος θα έχει παιδί στην κοιλιά και θα γεννήσει γιο και θα καλέσουν το όνομά του Εμμανουήλ, που όταν ερμηνεύεται σημαίνει: Ο Θεός είναι μαζί μας. Και όταν σηκώθηκε ο Ιωσήφ από τον ύπνο, έκανε όπως τον πρόσταξε ο άγγελος του Κυρίου και παρέλαβε τη γυναίκα του, και δε γνώριζε αυτήν, ωσότου γέννησε γιο. Και κάλεσε το όνομά του Ιησού.

ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ (Εβρ. 11, 9-10, 32-40)

Ἀδελφοί, πίστει παρῴκησεν Ἀβραάμ εἰς τὴν γῆν τῆς ἐπαγγελίας ὡς ἀλλοτρίαν, ἐν σκηναῖς κατοικήσας μετὰ ᾿Ισαὰκ καὶ ᾿Ιακὼβ τῶν συγκληρονόμων τῆς ἐπαγγελίας τῆς αὐτῆς· ἐξεδέχετο γὰρ τὴν τοὺς θεμελίους ἔχουσαν πόλιν, ἧς τεχνίτης καὶ δημιουργὸς ὁ Θεός. Καὶ τί ἔτι λέγω; ἐπιλείψει γάρ με διηγούμενον ὁ χρόνος περὶ Γεδεών, Βαράκ τε καὶ Σαμψὼν καὶ ᾿Ιεφθάε, Δαυΐδ τε καὶ Σαμουὴλ καὶ τῶν προφητῶν, οἳ διὰ πίστεως κατηγωνίσαντο βασιλείας, εἰργάσαντο δικαιοσύνην, ἐπέτυχον ἐπαγγελιῶν, ἔφραξαν στόματα λεόντων, ἔσβεσαν δύναμιν πυρός, ἔφυγον στόματα μαχαίρας, ἐνεδυναμώθησαν ἀπὸ ἀσθενείας, ἐγενήθησαν ἰσχυροὶ ἐν πολέμῳ, παρεμβολὰς ἔκλιναν ἀλλοτρίων· ἔλαβον γυναῖκες ἐξ ἀναστάσεως τούς νεκροὺς αὐτῶν· ἄλλοι δὲ ἐτυμπανίσθησαν, οὐ προσδεξάμενοι τὴν ἀπολύτρωσιν, ἵνα κρείττονος ἀναστάσεως τύχωσιν· ἕτεροι δὲ ἐμπαιγμῶν καὶ μαστίγων πεῖραν ἔλαβον, ἔτι δὲ δεσμῶν καὶ φυλακῆς· ἐλιθάσθησαν, ἐπρίσθησαν, ἐπειράσθησαν, ἐν φόνῳ μαχαίρας ἀπέθανον, περιῆλθον ἐν μηλωταῖς, ἐν αἰγείοις δέρμασιν, ὑστερούμενοι, θλιβόμενοι, κακουχούμενοι, ὧν οὐκ ἦν ἄξιος ὁ κόσμος, ἐν ἐρημίαις πλανώμενοι καὶ ὄρεσι καὶ σπηλαίοις καὶ ταῖς ὀπαῖς τῆς γῆς. Καὶ οὗτοι πάντες μαρτυρηθέντες διὰ τῆς πίστεως οὐκ ἐκομίσαντο τὴν ἐπαγγελίαν, τοῦ Θεοῦ περὶ ἡμῶν κρεῖττόν τι προβλεψαμένου, ἵνα μὴ χωρὶς ἡμῶν τελειωθῶσι.

Νεοελληνική Απόδοση

Άνθρωποι πίστης

Αδελφοί, με την πίστη παροίκησε ο Αβραάμ στη γη της επαγγελίας σαν σε ξένη χώρα και κατοίκησε μέσα σε σκηνές μαζί με τον Ισαάκ και τον Ιακώβ, τους συγκληρονόμους αυτής της υπόσχεσης. Γιατί περίμενε την πόλη που έχει τα θεμέλια, της οποίας τεχνίτης και δημιουργός είναι ο Θεός. Και τι να λέω ακόμα; Γιατί θα μου λείψει ο χρόνος να διηγούμαι για το Γεδεών, το Βαράκ, το Σαμψών, τον Ιεφθάε, το Δαβίδ και το Σαμουήλ και τους προφήτες, οι οποίοι διαμέσου της πίστης κατανίκησαν βασίλεια, έκαναν έργα δικαιοσύνης, πέτυχαν την πραγματοποίηση των υποσχέσεων του Θεού, έφραξαν στόματα λεόντων, έσβησαν τη δύναμη της φωτιάς, διέφυγαν από στόματα μάχαιρας, δυναμώθηκαν από ασθένειες, έγιναν ισχυροί στον πόλεμο, έτρεψαν σε φυγή παρατάξεις εχθρικών στρατευμάτων. Γυναίκες έλαβαν τους νεκρούς τους ζωντανούς με ανάσταση. Ενώ άλλοι ξυλοκοπήθηκαν μέχρι το θάνατο και δε δέχτηκαν την απολύτρωση, για να επιτύχουν μια καλύτερη ανάσταση. Και άλλοι δοκίμασαν εμπαιγμούς και μαστιγώσεις, ακόμα και δεσμά και φυλακή. Λιθοβολήθηκαν, πριονίστηκαν, πέθαναν με φόνο από μάχαιρα, περιήλθαν με προβιές, με δέρματα κατσικιών, και στερούνταν, θλίβονταν, κακουχούνταν, – για τους οποίους δεν ήταν άξιος ο κόσμος – περιπλανιόνταν σε ερημιές και σε όρη και σε σπηλιές και στις τρύπες της γης. Και αυτοί όλοι, αν και είχαν καλή μαρτυρία μέσω της πίστης τους, δεν απόκτησαν την υπόσχεση, γιατί ο Θεός πρόβλεψε για μας κάτι καλύτερο, για να μην τελειοποιηθούν χωρίς εμάς.

ΕΝΟΨΕΙ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ (2)

Δοξαστικό ἰδιόμελο Ἑσπερινοῦ τῶν Χριστουγέννων. Ἦχος β΄.

«Αὐγούστου μοναρχήσαντος ἐπί τῆς γῆς, ἡ πολυαρχία τῶν ἀνθρώπων ἐπαύσατο· καί σοῦ ἐνανθρωπήσαντος ἐκ τῆς Ἁγνῆς, ἡ πολυθεΐα τῶν εἰδώλων κατήργηται. Ὑπό μίαν βασιλείαν ἐγκόσμιον, αἱ πόλεις γεγένηνται· καί εἰς μίαν Δεσποτείαν Θεότητος, τά Ἔθνη ἐπίστευσαν. Ἀπεγράφησαν οἱ λαοί, τῷ δόγματι τοῦ Καίσαρος· ἐπεγράφημεν οἱ πιστοί, ὀνόματι θεότητος, σοῦ τοῦ ἐνανθρωπήσαντος Θεοῦ ἡμῶν. Μέγα σου τό ἔλεος, δόξα Σοι».

(Ὅταν ἔγινε μονάρχης πάνω στή γῆ ὁ Καίσαρας Αὔγουστος, τότε ἡ πολυαρχία τῶν ἀνθρώπων ἔπαψε· κι ὅταν Σύ, (Κύριε), ἔγινες ἄνθρωπος ἀπό τήν ἁγνή Μαριάμ, ἡ πολυθεΐα τῶν εἰδώλων καταργήθηκε. Κάτω ἀπό μία ἐγκόσμια βασιλεία μπῆκαν οἱ πόλεις τοῦ κόσμου τούτου, (ὅπως ἀντίστοιχα) καί τά ἀνθρώπινα ἔθνη πίστεψαν σέ ἕναν Κύριο καί Θεό. Ἀπογράφηκαν οἱ λαοί (τῆς Ρωμαϊκῆς αὐτοκρατορίας), μέ τή διαταγή πού ἔδωσε ὁ Καίσαρας, ἐνῶ σημειωθήκαμε οἱ πιστοί ἀπό τό ὄνομα τῆς Θεότητας, δηλαδή ἀπό Ἐσένα Κύριε πού ἔγινες ἄνθρωπος (γιά μᾶς). Μέγα τό ἔλεός Σου, δόξα σ’ Ἐσένα).  

Τό δοξαστικό ἰδιόμελο τοῦ ἑσπερινοῦ τῶν Χριστουγέννων ἀποτελεῖ ἕναν ἀπό τούς ὡραιότερους ὕμνους ὄχι μόνον τῆς μεγάλης αὐτῆς ἑορτῆς, ἀλλά καί ὅλων τῶν ἑορτῶν τοῦ ἔτους. Ποίημα τῆς ἐξαίρετης ὑμνογράφου τῆς Ἐκκλησίας μας ὁσίας Κασσιανῆς, (ἡ ὁποία ἔζησε κυρίως κατά τό πρῶτο ἥμισυ τοῦ 9ου αἰ. καί δυστυχῶς εἶναι γνωστή μόνον γιά τό σπουδαῖο καί ἐξαίσιο τροπάριό της τοῦ ὄρθρου τῆς Μεγάλης Τετάρτης – σημειωτέον ὅτι ἔχουν διασωθεῖ περίπου 50 ὕμνοι της, 23 ἀπό αὐτούς ὑπάρχουν ἤδη στά Λειτουργικά μας βιβλία, ἐνῶ ἔχουν καταγραφεῖ περί τά 800 γνωμικά πού ἀποδίδονται σ’ αὐτήν), πορεύεται κατά τρόπο συγκριτικό, προκειμένου νά ἐξαρθεῖ τό μεγαλεῖο τῆς ἐπί τῆς γῆς παρουσίας τοῦ Θεοῦ μας. Τί συγκρίνει ἡ μεγάλη αὐτή ἁγία; Τήν ἐγκόσμια, ἀλλά οἰκουμενική, βασιλεία τῆς Ρωμαϊκῆς δεσποτείας καί τήν Οὐράνια Βασιλεία πού ἐγκαθιστᾶ στόν κόσμο ὁ ἐνανθρωπήσας Θεός. Ἕνας πιά ὁ ἐπίγειος βασιλιάς; Μία καί ἡ ἀληθινή πίστη μέ τόν Χριστό πού κατάργησε τά εἴδωλα. Ὅλοι οἱ ἄνθρωποι ὑποτάσσονται (διά τῆς βίας βεβαίως) στόν Ρωμαῖο αὐτοκράτορα; Ὅλοι οἱ ἄνθρωποι ὑπακούουν, (ἐλεύθερα ὅμως), στήν πίστη τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ. Ἀπογράφηκαν τότε ὅλοι οἱ λαοί στούς καταλόγους τῆς Ρώμης; Σημειωθήκαμε οἱ πιστοί ἀπό τό ὄνομα τοῦ Χριστοῦ μας, τοῦ ἐνανθρωπήσαντος Θεοῦ μας. Ὁπότε τό μόνο πού μποροῦμε πιά νά κάνουμε είναι νά δοξολογήσουμε τόν Θεό μας γιά τήν ἀγάπη καί τή φιλανθρωπία Του.

Ο ΑΓΙΟΣ ΜΑΡΤΥΣ ΣΕΒΑΣΤΙΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝ ΑΥΤΩ

    

«Ο άγιος Σεβαστιανός, που καταγόταν από την πόλη των Μεδιολάνων, ήταν ένας από τη βουλή της συγκλήτου επί της βασιλείας του Διοκλητιανού και του Μαξιμιανού και οδηγούσε πολλούς προς την πίστη του Χριστού. Ο Μαρκελλίνος και ο Μάρκος που ήταν αδέλφια, αφού υπέμειναν πολυχρόνια φυλάκιση και υποβλήθηκαν σε πολλά βασανιστήρια, δόθηκε εντολή να αποκοπούν τα κεφάλια τους. Ο πατέρας τους Τραγκυλίνος, που ήταν ειδωλολάτρης, και η Μαρκία η μητέρα τους, λίγο έλειψε να τους εμποδίσουν από το να πάθουν υπέρ Χριστού με τους θρήνους και τους οδυρμούς τους. Κι ίσως να είχε συμβεί αυτό, αν δεν επενέβαινε ο αοίδιμος Σεβαστιανός, ο οποίος με θάρρος όχι μόνο τους στερέωσε στην πίστη, αλλά και τον πατέρα τους Τραγκυλίνο τον τράβηξε στην πίστη του Χριστού. Και με τη σειρά του ο Τραγκυλίνος κατήχησε τον έπαρχο που πίστεψε.

Αμέσως λοιπόν ο έπαρχος κάλεσε τον ενδοξότατο και μακάριο Σεβαστιανό, όπως και τον πρεσβύτερο Πολύκαρπο, και αξίωσε να τύχει σωτηρίας και να απαλλαγεί από την αρρώστια που τον ταλαιπωρούσε. Πράγματι, απαλλάχτηκε από αυτήν, όταν πίστεψε στον Χριστό ολόψυχα, συνέτριψε τα είδωλα που είχε στο σπίτι του και βαπτίστηκε. Ο δε μακάριος Γάιος που ήταν επίσκοπος, τον μεν Μαρκελλίνο και τον Μάρκο, τα αδέλφια, τους συγκατέλεξε στο τάγμα των Διακόνων, τον δε πατέρα τους, στο τάγμα των πρεσβυτέρων, ενώ τον μακάριο Σεβαστιανό τον κατέστησε νομικό σύμβουλο της Εκκλησίας. Όταν  ξέσπασε διωγμός κατά των χριστιανών, ο Νικόστρατος, ο Κλαύδιος, ο Κάστωρ, ο Τιβούρτιος, ο Κάστουλος και η Ζωή, συνελήφθησαν μαζί με αυτούς, κι αφού βασανίστηκαν με διαφόρους τρόπους, δέχτηκαν το τέλος της ζωής. Ο δε άγιος Σεβαστιανός, που κλήθηκε από τον Διοκλητιανό και ομολόγησε την πίστη του στον Χριστό μετά από τις ερωτήσεις εκείνου, καταπληγώθηκε, όπως ήταν φυσικό,  από πυκνά βέλη που του έριξαν, συντρίφτηκε το σώμα του με ρόπαλα, και αφού τον έκοψαν σε κομμάτια, παρέθεσε το πνεύμα του στον Θεό».

Ο άγιος Σεβαστιανός και οι συν αυτώ μάρτυρες ανήκουν σε εκείνη τη χορεία των αγίων μαρτύρων, που έγραψε τις χρυσές σελίδες των μαρτυρικών χρόνων της πρώτης Εκκλησίας. Η προσοχή μας εστιάζεται  πρωτίστως όμως στον άγιο Σεβαστιανό, γιατί, κατά τον υμνογράφο του άγιο Ιωσήφ, αποτελεί «τον πιο λαμπρό ήλιο  ανάμεσα στα άλλα αστέρια», τους μάρτυρες δηλαδή που συνήθλησαν μαζί του. Τι προβάλλει ιδιαιτέρως ο άγιος υμνογράφος για τον άγιο; Το «αταπείνωτον» αφενός του χαρακτήρα του και την «αναμόχλευσιν» αφετέρου που προκαλούσε στους εχθρούς της πίστεως∙ που σημαίνει: την αγιότητα της λαμπρής ζωής του ως αταπείνωτος (άκαμπτος, ανυποχώρητος) απέναντι στα βάσανα που υπέστη λόγω της σταθερότητας της πίστης του («Με τη σταθερότητα του νου σου, σεβασμιώτατε, έμεινες άκαμπτος και όρθιος, όταν σε κτυπούσαν σκληρά με τα ραβδιά και όταν σε κατακεντούσαν με τα πολλά βέλη»)∙ και έπειτα  την ταραχή που προκαλούσε στους εκπροσώπους της πλάνης, που δεν άντεχαν τα πάνσοφα λόγια του, τα γεμάτα θείο φωτισμό («Με τις στέρεες αναταράξεις των λόγων σου, που γίνονταν κατά πάνσοφο τρόπο, ανατάραξες την πλάνη»).

Μορφωμένος ο άγιος Σεβαστιανός και κάτοχος υψηλής θέσεως ως συγκλητικός, αξιοποίησε κατά τρόπο θεάρεστο τη θέση και τη μόρφωσή του: μάζεψε γύρω του ανθρώπους, «στρατόν σεπτόν», κατά τον ύμνο της ακολουθίας του, που τους κατηχούσε και τους καθοδηγούσε στην ευσέβεια της πίστεως. «Δημιούργησες κοντά σου ιερό στρατό, μάρτυς αήττητε, που ήταν οχυρωμένος με τα όπλα της θείας πίστεως».   Θυμίζει τον ίδιας περίπου εποχής άγιο μεγαλομάρτυρα Δημήτριο, ο οποίος και εκείνος εκμεταλλευόμενος τη σπουδαία θέση του στο στράτευμα, γινόταν πόλος έλξης για να φέρει σε επαφή τους καλοπροαίρετους ανθρώπους με τον Σωτήρα Χριστό. Και γίνεται και ο Σεβαστιανός διαχρονικό παράδειγμα διδάσκοντας και εμάς ως προς το συγκεκριμένο σημείο: εκεί που βρισκόμαστε, στο όποιο πόστο που μας έχει τάξει ο Κύριος, ιδίως όμως μέσα στην οικογένειά μας και στον άμεσο κοινωνικό μας περίγυρο, να γινόμαστε δείκτες πορείας των συνανθρώπων μας φανερώνοντας τον Ιησού Χριστό. Πώς; Με τα λόγια μας όταν όμως αυτά αποτελούν απαύγασμα του αγιασμένου βίου μας. «Έχοντας τον λόγο σου να αστράφτει μαζί με τον άγιο βίο σου, τράβηξες κατά τρόπο ιερό πλήθος πιστών προς την αληθινή πίστη». Τα λόγια μας δηλαδή όταν συνδυάζονται με την αγία ζωή μας γίνονται ο μεγαλύτερος μαγνήτης που τραβάει τους ανθρώπους στον Χριστό. Κι αυτό συνιστά ταυτοχρόνως και τον έλεγχό μας: αν τόσοι άνθρωποι σήμερα έχουν απομακρυνθεί από την πίστη του Χριστού, στο μεγαλύτερο ποσοστό η ευθύνη υπάρχει σε εμάς τους θεωρουμένους χριστιανούς. Αν ήμασταν πιο συνεπείς στην πίστη μας, η ίδια η ζωή μας θα τους έπειθε και θα τους έκανε να βρίσκουν πιο εύκολα τον δρόμο για τον Θεό μας.

Ο άγιος Σεβαστιανός βρήκε το «μυστικό» της συνέπειας λόγων και έργων και κατ’ επέκταση της δράσεώς του ως ιεραποστόλου: να στηρίξει τις βάσεις της καρδιάς του στη νοητή πέτρα, που είναι ο Χριστός. Να αγαπήσει πάνω από όλα δηλαδή Εκείνον, δείχνοντας ότι ο Χριστός είναι η προτεραιότητα της ζωής του κατά τον δικό Του λόγο: «ζητείτε πρώτον την βασιλείαν του Θεού». Το σημειώνει ο άγιος υμνογράφος: «Στήριξες σε νοητή πέτρα, τον Χριστό δηλαδή, τις βάσεις της καρδιάς σου, με φρόνημα ευσεβές, μάρτυς πολύαθλε, γι’ αυτό και δεν παρεξέκλινες  από ό,τι μηχανεύτηκε εναντίον σου ο δόλιος δράκων ο διάβολος. Αντίθετα, έγινες με τη δύναμη του Πνεύματος του Θεού στήριγμα της αληθινής πίστεως για όλους».