ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΑΠΟΚΡΕΩ (ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ)

«῾Αμαρτάνοντες εἰς τούς ἀδελφούς...εἰς Χριστόν ἁμαρτάνετε»

(Α´ Κορ. 8, 12)

 Ἡ Κυριακή τῶν Ἀπόκρεω ὑπενθυμίζει ὅτι ἡ ζωή αὐτή ὄχι μόνο θά τελειώσει, ἀλλά καί θά ἐλεγχθεῖ. Θά᾽ρθει ὁ Χριστός στήν Δευτέρα Του Παρουσία, ὁπότε καί θά κρίνει τόν κάθε ἄνθρωπο ἀνάλογα μέ τή στάση του ἔναντι τοῦ συνανθρώπου του. Ὁ συνάνθρωπος, ἀποκαλύπτει ὁ Κύριος στό Εὐαγγέλιο, δέν εἶναι αὐτό πού φαίνεται∙ ἀποτελεῖ μία δική Του κρυμμένη παρουσία, ὁπότε κάθε τι πού σχετίζεται μέ τόν συνάνθρωπο ἀντανακλᾶ εὐθέως στόν Ἴδιο. Τήν ἴδια ἀλήθεια ὅμως θίγει καί ὁ Ἀπόστολος τῆς ἡμέρας. Τό πρόβλημα πού εἶχε προκύψει στήν Κόρινθο ἀπό τά «εἰδωλόθυτα», ἄν πρέπει δηλαδή οἱ χριστιανοί νά καταναλώνουν κρέατα ἀπό εἰδωλολατρικές θυσίες, γίνεται γιά τόν ἅγιο Παῦλο ἡ ἀφορμή νά ὑπενθυμίσει: «῾Αμαρτάνοντες εἰς τούς ἀδελφούς καί τύπτοντες τήν συνείδησιν αὐτῶν ἀσθενοῦσαν εἰς Χριστόν ἁμαρτάνετε». ῾Αμαρτάνοντας ἀπέναντι στούς ἀδελφούς καί πληγώνοντας τή συνείδησή τους πού εἶναι ἀδύνατη, ἁμαρτάνετε ἀπέναντι στόν ἴδιο τόν Χριστό.

 1. ῾Ο ἀπόστολος Παῦλος καταρχάς μᾶς δίνει τά πραγματικά ὅρια τῆς ἁμαρτίας. Ἁμαρτία, λέει, δέν εἶναι μόνον οἱ βαριές θεωρούμενες: φόνος, ὕβρεις, μοιχεῖες, πορνεῖες κλπ., ἀλλά ὅ,τι καί ἐλάχιστα προκαλεῖ τή συνείδηση τοῦ συνανθρώπου. Κι ἀκόμη: ἁμαρτία εἶναι καί ὅ,τι τόν προκαλεῖ καί σέ ἐπίπεδο λογισμῶν - ἡ ἁμαρτία ξεκινᾶ ὡς λογισμός στή διάνοια κι ἔπειτα προχωρεῖ στήν πράξη - ὁπότε βλάπτει κανείς τόν συνάνθρωπό του εὐθύς ὡς τόν ὑποψιαστεῖ ἤ πονηρευτεῖ ἀπέναντί του. Οἱ ἅγιοί μας κάθε ἐποχῆς ἐπανειλημμένως τονίζουν τή σημασία τῶν λογισμῶν στήν πνευματική ζωή: ὁ καλός λογισμός ἁγιάζει, ὁ κακός καταστρέφει. Ἁμαρτάνουμε λόγῳ, ἔργῳ, διανοίᾳ.

2. Τά πράγματα «σκληραίνουν» μέ τήν ἀναγωγή τοῦ ἀποστόλου: ἡ  ἁμαρτία δέν ἔχει τελικό ἀποδέκτη τόν ἄνθρωπο, ἀλλά Χριστό τόν Θεό. «Εἰς Χριστόν ἁμαρτάνετε». «Σοί μόνῳ ἥμαρτον καί τό πονηρόν ἐνώπιόν Σου ἐποίησα». ῞Οταν ἁμαρτάνουμε λοιπόν δέν καταστρατηγοῦμε ἕναν τυπικό κανόνα, ἀλλά ἀλλοιώνουμε τά «μέσα μας» χαλώντας τή σχέση μας μέ τόν Θεό μας. Καί βεβαίως ἐμεῖς καταστρεφόμαστε καί ὄχι Ἐκεῖνος! ῾Η παραβολή τοῦ ἀσώτου περιγράφει συγκλονιστικά τίς συνέπειες τῆς ἁμαρτίας: χάνεται ὁ ἑαυτός καί πεθαίνουμε. «῾Ο υἱός μου οὗτος νεκρός ἦν...καί ἀπολωλώς».

3. ῾Η ἀναγωγή αὐτή δέν ἀποτελεῖ αὐθαίρετη ὑπόθεση τοῦ ἀποστόλου. Εἶναι ὁ λόγος τοῦ Ἴδιου τοῦ Κυρίου καί παραπέμπει στό ἅγιο βάπτισμά Του, ὅπου ὁ ἄνθρωπος ἐνδύεται τόν Χριστό, γινόμενος μέλος Του. «῞Οσοι γάρ εἰς Χριστόν ἐβαπτίσθητε, Χριστόν ἐνεδύσασθε» – κατανοοῦμε καλύτερα ἔτσι τό περιεχόμενο τῆς παραβολῆς τῆς κρίσεως: «ἐφ᾽ ὅσον ἐποιήσατε ἑνί τούτων τῶν ἀδελφῶν μου τῶν ἐλαχίστων, ἐμοί ἐποιήσατε». ῾Ο Χριστός ταυτίζει τόν ἑαυτό Του μέ τούς ἀνθρώπους, φανερώνοντας «πόσο θέλει νά εἶναι μαζί μας» (όσιος Σωφρόνιος Έσσεξ).

4. Μέ τί συγκεκριμένα ἁμαρτάνουμε σέ Θεό καί συνάνθρωπο; Μέ τήν ἔλλειψη τῆς ἀγάπης μας καί συνεπῶς καί τῆς πίστεώς μας. Διότι αὐτό εἶναι ἁμαρτία: νά μήν ἔχει κανείς πίστη καί ἀγάπη στόν Θεό καί στόν συνάνθρωπο. Καί μάλιστα ἀγάπη ὡς συγκεκριμένη πράξη πρός τόν συνάνθρωπο: μοίρασμα καί θυσία τοῦ ἑαυτοῦ γιά χάρη του. «Ἐπείνασα καί οὐκ ἐδώκατέ μοι φαγεῖν, ἐδίψησα καί οὐκ ἐποτίσατέ μοι...».  Ἁμαρτάνουμε λοιπόν στόν συνάνθρωπο, διότι ἀκριβῶς δέν τόν ἀγαποῦμε. Καί δέν τόν ἀγαποῦμε γιατί δέν ἔχουμε Θεό μέσα μας πού μᾶς δίνει τά μάτια νά βλέπουμε τόν ἑαυτό μας καί τούς ἄλλους ὡς συνέχεια ᾽Εκείνου: ἡ ἁμαρτία ὡς ἄρνηση τῆς ἀγάπης ἀποτελεῖ πνευματική τύφλωση. Ὁπότε, στόν βαθμό πού ἀγαπᾶμε σταματᾶμε καί νά ἁμαρτάνουμε. ῞Ο,τι  κάνουμε ἐν ἀγάπῃ ἔστω κι ἄν φαίνεται ἀρνητικό, τελικῶς λειτουργεῖ ὑπέρ τοῦ ἄλλου καί ὑπέρ ἡμῶν.

Κριτήριο λοιπόν τῆς στάσης τοῦ χριστιανοῦ ἔναντι τοῦ συνανθρώπου του εἶναι ἀποκλειστικά ἡ ἀγάπη. Μπορεῖ ὁ χριστιανός νά ζεῖ ἐλεύθερα, διότι «ἐπ᾽ ἐλευθερίᾳ ἐκλήθη», ἡ ἐλευθερία του ὅμως περιορίζεται ἀπό τήν ἀγάπη του. Μία ἐλευθερία χωρίς ἀγάπη ἀποτελεῖ ἐπικάλυμμα κακίας, τήν ὁποία καταδικάζει ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ (πρβλ. Α´ Πέτρ. 2, 16). ᾽Ελευθερία καί ἀγάπη λοιπόν συνυπάρχουν καί καμμία δέν ὑφίσταται χωρίς τήν ἄλλη. Κατανοοῦμε ἔτσι αὐτό πού λέει ὁ ἀπόστολος στούς Κορινθίους: πῶς μπορεῖ ἡ ἐλευθερία σας νά μή λαμβάνει ὑπόψη τή συνείδηση τῶν ἀσθενῶν ἀδελφῶν σας; Εἶναι σά νά μή λειτουργεῖτε μέ ἀγάπη. «Βλέπετε μήπως ἡ ἐξουσία ὑμῶν πρόσκομμα γένηται τοῖς ἀσθενοῦσιν». Προσέξτε μήπως τό ἐλεύθερο δικαίωμά σας γίνει αἰτία νά σκοντάψουν καί νά πέσουν ἐκεῖνοι πού ἡ πίστη τους εἶναι ἀδύνατη.

 Δέν μποροῦμε νά ἁμαρτάνουμε μέ ἐλαφριά τή συνείδηση – διακυβεύεται τό αἰώνιο μέλλον μας. Δυστυχῶς ἡ ἐποχή μας χαρακτηρίζεται ἀπό τήν ἐλαφρότητα αὐτή, γι᾽ αὐτό καί ὑπάρχουν τόσες ἀνισορροπίες, τόσες μελαγχολίες, τόσες φοβίες, τόσες διαμάχες. ῾Η μόνη λύση εἶναι νά ἐνεργοποιοῦμε ὡς χριστιανοί καθημερινῶς τήν αὐτοσυνειδησίας μας, νά νιώθουμε μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ ὅτι εἴμαστε μέλη Χριστοῦ, νά βλέπουμε τόν Χριστό στό πρόσωπο τοῦ ἄλλου. Ἀλλά αὐτό σημαίνει διαρκή ἀγώνα μετανοίας, πού ἀναδεικνύει τό σαρακοστιανό πνεῦμα.