ΕΛΑΤΕ! ΟΛΑ ΕΙΝΑΙ ΕΤΟΙΜΑ!

 

«Το τραπέζι είναι στρωμένο. Όλα σερβιρισμένα. Τα πάντα έτοιμα. Οι θέσεις σας σάς περιμένουν». Η φωνή του υπηρέτη του Κυρίου δεν μπορούσε να είναι πιο σαφής. Η παραβολή του Κυρίου δηλαδή για το μεγάλο Δείπνο δεν αφήνει κανένα περιθώριο αμφισβήτησης: είναι τέτοια η επιθυμία Κυρίου του Θεού μας για να έχει τον άνθρωπο κοντά Του, είναι τόσο σφοδρός ο πόθος Του να είναι μαζί μας που ήδη μας έχει θέσει στο τραπέζι της Βασιλείας Του. Κι αν κατανοήσουμε την αλήθεια ότι τελικώς Βασιλεία του Θεού είναι ο ίδιος ο Κύριος – ο ερχομός Του στον κόσμο αποτελεί την είσοδο της Βασιλείας Του -, τότε κατανοούμε ότι η θέση στο τραπέζι Του είναι η θέση μας μέσα στην καρδιά Του, στο κέντρο της ύπαρξής Του – ο καθένας μας είναι ό,τι ανώτερο και ιερότερο για τον Θεό μας. Κι αυτό γιατί; Διότι μας δημιούργησε έτσι ώστε να Τον «επαναλαμβάνουμε» (όσιος Σωφρόνιος). «Κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσίν» Του κάθε άνθρωπος, που θα πει στο πρόσωπο του κάθε ανθρώπου ο Δημιουργός μας «έβλεπε και βλέπει» τον εαυτό Του! Και μπορεί βεβαίως να ανταρτέψαμε και να χάσαμε την υπερβολή της προσφοράς του Πατέρα, γιατί μάλλον δεν καταλάβαμε το μεγαλείο μας, όμως Εκείνος «έκλινεν ουρανούς και κατέβη», έγινε ένας από εμάς, ίδιος μ’ εμάς, για να μας δώσει εκ νέου την ευκαιρία να αποκτήσουμε και πάλι το πεταμένο δώρο: να γίνουμε θεοί με τη χάρη Του. «Ο Θεός έγινε άνθρωπος για να γίνουμε εμείς θεοί».

Η θέση μας έτοιμη και μας περιμένει. Αλλά εμείς δεν έχουμε... χρόνο. Κι έχουμε απόλυτο «δίκιο»! Αυξήσαμε το βιος μας, τη γη και τα ζωντανά μας, κάναμε δηλαδή επενδύσεις – πώς θα ζήσουμε και θα κυριαρχήσουμε στον κόσμο αυτόν που μας έβαλε ο Δημιουργός μας; Εκείνος δεν είπε: «και κατακυριεύσατε της γης;». Και πιο πολύ: πώς να βρούμε χρόνο αφού παντρευτήκαμε; Ο ίδιος ο Θεός πάλι δεν είπε ότι «δεν είναι καλό να είναι ο άνθρωπος μόνος;» Να λοιπόν, παντρευτήκαμε. Κάναμε υπακοή στο θέλημά Του. Οπότε δεν γίνεται να αφήσουμε μόνο/η τον/τη σύζυγο για κάτι άλλο. Δεν είμαστε απολύτως δικαιολογημένοι; «Σε παρακαλώ, δικαιολόγησέ με!»

Ο Κύριος όμως εξοργίστηκε από τη στάση μας. Μα γιατί; Διότι είμαστε τόσο τυφλοί που δεν καταλαβαίνουμε ότι περιπέσαμε και περιπίπτουμε σε βλασφημία. Τι είναι η βλασφημία; Δεν είναι η αδυναμία ιεράρχησης των προτεραιοτήτων μας; Δεν είναι να βάζουμε πρώτο αυτό που έπρεπε να ακολουθεί και δεύτερο αυτό που από τη φύση του είναι πρώτο; Ποιο είναι το πρώτο; Αυτό που γνωρίζουμε και έχουμε ακούσει χιλιάδες φορές: «Αγαπήσεις Κύριον τον Θεόν σου εξ όλης της ψυχής, εξ όλης της καρδίας, εξ όλη της διανοίας, εξ όλης της ισχύος»! Να επιδιώκουμε δηλαδή πρώτα τη Βασιλεία του Θεού, τον ίδιο τον Θεό δηλαδή, κι όλα τα υπόλοιπα θα τα βλέπουμε να έρχονται σωρηδόν και με ευλογίες στη ζωή μας! Και στην πράξη τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει να θέτουμε σε προτεραιότητα της ζωής μας το άγιο θέλημα του Θεού, τις άγιες εντολές του Κυρίου, δηλαδή τελικώς την αγάπη προς τον συνάνθρωπό μας. Αυτή είναι η κανονική εργασία μας που μας κινητοποιεί και μας κάνει να βρούμε τη θέση μας στο τραπέζι της Βασιλείας του Θεού, να βρούμε δηλαδή το κέντρο της ύπαρξής μας μέσα στο κέντρο της καρδιάς του Θεού μας.

Η κατανόηση της αλήθειας αυτής εννοείται πως φωτίζει την κανονική αυτή εργασία μας – «εργάζεσθε μη την βρώσιν την απολλυμένην αλλά την μένουσαν εις ζωήν αιώνιον» - αλλά με προοπτική καθημερινότητας. Τι θέλουμε να πούμε; Η αποδοχή ή η άρνηση της πρόσκλησης του Θεού μας να μένουμε μέσα σ’ Εκείνον και Εκείνος μέσα σ’ εμάς – το βάθος ερμηνείας της παραβολής του μεγάλου Δείπνου – δεν είναι θέμα μίας φοράς. Η κάθε ώρα και η κάθε στιγμή της ζωής μας είναι η ώρα πρόσκλησης του Θεού μας για να είμαστε μαζί Του – έχουμε ανοικτή πρόσκληση. Που θα πει: αδιάκοπα βρισκόμαστε στο κρίσιμο σημείο επιλογής να είμαστε πιστοί ή άπιστοι. Όσο έχουμε χρόνο, δηλαδή όσο διαρκεί η εδώ ζωή μας.

 Η συγκεκριμένη παραβολή του Κυρίου πράγματι δεν μας αφήνει σε ησυχία. Και η απάντηση που Του δίνουμε κάθε φορά κρίνει την όποια θεωρούμενη χριστιανικότητά μας. Χριστιανός πάντως του: πότε ναι και πότε όχι, δεν υπάρχει! Γιατί «ο μη ων μετ’ εμού κατ’ εμού εστι».

ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΙΑ΄ ΛΟΥΚΑ (ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΠΡΟΠΑΤΟΡΩΝ)

ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΟ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ (Λουκ. 14, 16-24. Ματθ. 22, 14)

Εἶπεν ὁ Κύριος τὴν παραβολὴν ταύτην· ἄνθρωπός τις ἐποίησε δεῖπνον μέγα καὶ ἐκάλεσε πολλούς· καὶ ἀπέστειλε τὸν δοῦλον αὐτοῦ τῇ ὥρᾳ τοῦ δείπνου εἰπεῖν τοῖς κεκλημένοις· ἔρχεσθε, ὅτι ἤδη ἕτοιμά ἐστι πάντα. Καὶ ἤρξαντο ἀπὸ μιᾶς παραιτεῖσθαι πάντες. Ὁ πρῶτος εἶπεν αὐτῷ· ἀγρὸν ἠγόρασα, καὶ ἔχω ἀνάγκην ἐξελθεῖν καὶ ἰδεῖν αὐτόν· ἐρωτῶ σε, ἔχε με παρῃτημένον. Καὶ ἕτερος εἶπε· ζεύγη βοῶν ἠγόρασα πέντε, καὶ πορεύομαι δοκιμάσαι αὐτά· ἐρωτῶ σε, ἔχε με παρῃτημένον. Καὶ ἕτερος εἶπε· γυναῖκα ἔγημα, καὶ διὰ τοῦτο οὐ δύναμαι ἐλθεῖν. Καὶ παραγενόμενος ὁ δοῦλος ἐκεῖνος ἀπήγγειλε τῷ κυρίῳ αὐτοῦ ταῦτα. Τότε ὀργισθεὶς ὁ οἰκοδεσπότης εἶπε τῷ δούλῳ αὐτοῦ· ἔξελθε ταχέως εἰς τὰς πλατείας καὶ ρύμας τῆς πόλεως, καὶ τοὺς πτωχοὺς καὶ ἀναπήρους καὶ χωλοὺς καὶ τυφλοὺς εἰσάγαγε ὧδε. Καὶ εἶπεν ὁ δοῦλος· κύριε, γέγονεν ὡς ἐπέταξας, καὶ ἔτι τόπος ἐστί. Καὶ εἶπεν ὁ κύριος πρὸς τὸν δοῦλον· ἔξελθε εἰς τὰς ὁδοὺς καὶ φραγμοὺς καὶ ἀνάγκασον εἰσελθεῖν, ἵνα γεμισθῇ ὁ οἶκος μου. Λέγω γὰρ ὑμῖν ὅτι οὐδεὶς τῶν ἀνδρῶν ἐκείνων τῶν κεκλημένων γεύσεταί μου τοῦ δείπνου. Πολλοὶ γάρ εἰσι κλητοί, ὀλίγοι δὲ ἐκλεκτοί.

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΠΟΔΟΣΗ

Εἶπε ὁ Κύριος αὐτή τήν παραβολή· «Ἕνας ἄνθρωπος ἑτοίμασε μεγάλο δεῖπνο καί κάλεσε πολλούς. Ὅταν ἦρθε ἡ ὥρα τοῦ δείπνου, ἔστειλε τό δοῦλο του νά πεῖ στούς καλεσμένους: “ἐλᾶτε, ὅλα εἶναι πιά ἔτοιμα”. Τότε ἄρχισαν, ὁ ἕνας μετά τόν ἄλλο, νά βρίσκουν δικαιολογίες: Ὁ πρῶτος τοῦ εἶπε: “ἔχω ἀγοράσει ἕνα χωράφι καί πρέπει νά πάω νά τό δῶ· σέ παρακαλῶ, θεώρησέ με δικαιολογημένον”. Ἄλλος τοῦ εἶπε: “ἔχω ἀγοράσει πέντε ζευγάρια βόδια καί πάω νά τά δοκιμάσω· σέ παρακαλῶ, δικαιολόγησέ με”. Κι ἕνας ἄλλος τοῦ εἶπε: “εἶμαι νιόπαντρος καί γι’ αὐτό δέν μπορῶ νά ἔρθω”. Γύρισε ὁ δοῦλος ἐκεῖνος καί τά εἶπε αὐτά στόν κύριό του. Τότε ὁ οἰκοδεσπότης ὀργισμένος εἶπε στό δοῦλο του: “πήγαινε γρήγορα στίς πλατεῖες καί στούς δρόμους τῆς πόλης καί φέρε μέσα τούς φτωχούς, τούς ἀνάπηρους, τούς κουτσούς καί τούς τυφλούς”. Ὅταν γύρισε ὁ δοῦλος τοῦ εἶπε: “κύριε, αὐτό πού πρόσταξες ἔγινε καί ὑπάρχει ἀκόμη χώρος”. Εἶπε πάλι ὁ κύριος στό δοῦλο: “πήγαινε ἔξω ἀπό τήν πόλη στούς δρόμους καί στά μονοπάτια κι ἀνάγκασέ τους νά ἔρθουν, γιά νά γεμίσει τό σπίτι μου· γιατί σᾶς βεβαιώνω πώς κανένας ἀπό κείνους πού κάλεσα δέ θά γευτεῖ τό δεῖπνο μου. Γιατί πολλοί εἶναι οἱ καλεσμένοι, λίγοι ὅμως οἱ ἐκλεκτοί ”».

 

ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ (Κολ. 3, 4-11)

Ἀδελφοί, ὅταν ὁ Χριστὸς φανερωθῇ, ἡ ζωὴ ἡμῶν, τότε καὶ ὑμεῖς σὺν αὐτῷ φανερωθήσεσθε ἐν δόξῃ. Νεκρώσατε οὖν τὰ μέλη ὑμῶν τὰ ἐπὶ τῆς γῆς, πορνείαν, ἀκαθαρσίαν, πάθος, ἐπιθυμίαν κακήν, καὶ τὴν πλεονεξίαν, ἥτις ἐστὶν εἰδωλολατρία, δι' ἃ ἔρχεται ἡ ὀργὴ τοῦ Θεοῦ ἐπὶ τοὺς υἱοὺς τῆς ἀπειθείας, ἐν οἷς καὶ ὑμεῖς περιεπατήσατέ ποτε, ὅτε ἐζῆτε ἐν αὐτοῖς· νυνὶ δὲ ἀπόθεσθε καὶ ὑμεῖς τὰ πάντα, ὀργήν, θυμόν, κακίαν, βλασφημίαν, αἰσχρολογίαν ἐκ τοῦ στόματος ὑμῶν· μὴ ψεύδεσθε εἰς ἀλλήλους, ἀπεκδυσάμενοι τὸν παλαιὸν ἄνθρωπον σὺν ταῖς πράξεσιν αὐτοῦ καὶ ἐνδυσάμενοι τὸν νέον τὸν ἀνακαινούμενον εἰς ἐπίγνωσιν κατ” εἰκόνα τοῦ κτίσαντος αὐτόν, ὅπου οὐκ ἔνι Ἕλλην καὶ Ἰουδαῖος, περιτομὴ καὶ ἀκροβυστία, βάρβαρος, Σκύθης, δοῦλος, ἐλεύθερος, ἀλλὰ τὰ πάντα καὶ ἐν πᾶσι Χριστός.

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΠΟΔΟΣΗ

Ἀδελφοί, ὅταν ὁ Χριστός, πού εἶναι ἡ ἀληθινή ζωή μας, φανερωθεῖ, τότε κι ἐσεῖς θά φανερωθεῖτε μαζί του δοξασμένοι στήν παρουσία του. Ἀπονεκρῶστε, λοιπόν, ὅ,τι σᾶς συνδέει μέ τό ἁμαρτωλό παρελθόν: Τήν πορνεία, τήν ἠθική ἀκαθαρσία, τό πάθος, τήν κακή ἐπιθυμία καί τήν πλεονεξία, πού εἶναι εἰδωλολατρία. Γιά ὅλα αὐτά θά πέσει ἡ ὀργή τοῦ Θεοῦ πάνω σ’ ἐκείνους πού δέ θέλουν νά πιστέψουν. Σ’ αὐτούς ἀνήκατε ἄλλοτε κι ἐσεῖς, ὅταν αὐτά τά πάθη δυνάστευαν τή ζωή σας. Τώρα ὅμως πετάξτε τά ὅλα αὐτά ἀπό πάνω σας: Τήν ὀργή, τό θυμό, τήν πονηρία, τήν κακολογία καί τήν αἰσχρολογία. Μή λέτε ψέματα ὁ ἕνας στόν ἄλλο, ἀφοῦ βγάλατε ἀπό πάνω σας τόν παλιό ἁμαρτωλό ἑαυτό σας μέ τίς συνήθειές του. Τώρα πιά ἔχετε ντυθεῖ τόν καινούριο ἄνθρωπο, πού ἀνανεώνεται συνεχῶς σύμφωνα μέ τήν εἰκόνα τοῦ δημιουργοῦ του, ὥστε μέ τή νέα ζωή του νά φτάσει στήν τέλεια γνώση τοῦ Θεοῦ. Σ’ αὐτή τή νέα κατάσταση δέν ὑπάρχουν πιά ἐθνικοί καί Ἰουδαῖοι, περιτμημένοι κι ἀπερίτμητοι, βάρβαροι, Σκύθες, δοῦλοι, ἐλεύθεροι· τοῦ Χριστοῦ εἶναι ὅλα καί ὁ Χριστός τά διέπει ὅλα.

ΑΥΤΟΣΧΕΔΙΑ ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΟΣΙΟΥ ΕΦΡΑΙΜ ΚΑΤΟΥΝΑΚΙΩΤΟΥ

«Ὁ Θεός ὁ ἀόρατος, ὁ ἀθάνατος, τό αἰώνιον, τό ἄπειρον, τό ἀτελεύτητον,  τό ἀνεξιχνίαστον, τό ἀμετάβλητον, ὁ Θεός ὁ ποιήσας τόν οὐρανόν και τήν γῆν καί πάντα τά ἐν αὐτοῖς, τόν ἥλιον, τήν σελήνην, τούς ἀστέρας, τάς θαλάσσας, τούς ὠκεανούς καί πάντα τά ἐν αὐτοῖς κινούμενα ζῶα, ὁ Θεός ὁ καθήμενος ἐπί θρόνου δόξης καί ἐπιβλέπων ἀβύσσους, ὁ γλυκύτατός μας Ἰησοῦς, μύριαι μυριάδες και χίλιαι  χιλιάδες παρεστηκότες ἄγγελοι καί ἀρχάγγελοι κύκλῳ τῆς ἀπροσίτου σου δόξης, τά πολυόμματα Χερουβείμ καί τά ἑξαπτέρυγα Σεραφείμ, τά κυκλοῦντα σε καί ἀναβοῶντα τόν γλυκύτατον καί ἀκατανόητον ὕμνον,  Ἅγιος, Ἅγιος, Ἅγιος, ἡ μεγάλη γέφυρα, ἡ μεγάλη διαλλαγή, ἡ μεγάλη συμφιλίωσις, ὁ μεγάλος σύνδεσμος ἡμῶν τῶν πεπτωκότων καί ἀχαρίστων ανθρώπων με τόν ἄναρχόν σου καί νενικηκότα πατέρα σου, ὁ γενόμενος τό θῦμα, ὁ ἀναλαβών τάς ἁμαρτίας ἡμῶν καί ἐκφέρων αὐτάς εἰς τόν Σταυρόν, δός και εἰς ἡμᾶς τούς ἁμαρτωλούς μία ἀκτίνα τῆς χάριτός σου καί βοήθησον ἡμᾶς καί δίδαξον ἡμᾶς καί φώτισον ἡμᾶς πῶς θά σέ ἀκολουθήσωμε, πῶς θά σέ ἀναπαύσωμε, πῶς θά σέ  εὐαρεστήσωμε, ἵνα γίνωμε καί ἡμεῖς μέτοχοι ἐκείνων τῶν ἀνεκλαλήτων αγαθῶν,  τά ὁποῖα ἑτοίμασε ἡ πατρική σου αγάπη, ταῖς πρεσβείαις τῆς γλυκυτάτης σου Μητρός καί πάντων σου τῶν ἀπ’ αἰῶνος εὐαρεστησάντων Σοι. Ἀμήν».

(Γλυκύτατε Ἰησοῦ, πού εἶσαι ὁ ἀόρατος Θεός, ὁ ἀθάνατος, ὁ αἰώνιος, ὁ ἄπειρος, ὁ ἀτελεύτητος, ὁ ἀνεξιχνίαστος, ὁ ἀμετάβλητος, ὁ Θεός πού δημιούργησε τόν οὐρανό καί τή γῆ καί ὅλα ὅσα βρίσκονται σ’ αὐτά, τόν ἥλιο, τή σελήνη, τά ἀστέρια, τίς θάλασσες, τούς ὠκεανούς καί ὅλα τά ζῶα πού κινοῦνται μέσα σ’ αὐτούς, ὁ Θεός πού κάθεται σέ θρόνο δόξας καί ἐπιβλέπει τίς ἀβύσσους, πού μύριες μυριάδες καί χίλιες χιλιάδες ἄγγελοι καί ἀρχάγγελοι παρίστανται γύρω ἀπό τήν ἀπρόσιτη δόξα σου, πού τά πολυόμματα Χερουβείμ καί τά ἑξαπτέρυγα Σεραφείμ σέ κυκλώνουν καί ἀναβοοῦν τόν γλυκύτατο καί ἀκατανόητο ὕμνο, Ἅγιος, Ἅγιος, Ἅγιος˙  Σύ, Κύριε, πού εἶσαι ἡ μεγάλη γέφυρα, ἡ μεγάλη διαλλαγή, ἡ μεγάλη συμφιλίωση, ὁ μεγάλος σύνδεσμος ἡμῶν, τῶν πεσμένων στήν ἁμαρτία καί ἀχαρίστων ἀνθρώπων, μέ τόν ἀναρχό σου καί παντοδύναμο Πατέρα σου, Σύ πού ἔγινες τό θύμα καί ἀνέλαβες τίς ἁμαρτίες μας καί τίς ἔφερες πάνω στόν Σταυρό, δῶσε καί σέ ἐμᾶς τούς ἁμαρτωλούς μία ἀκτίνα τῆς χάρης Σου καί βοήθησέ μας καί δίδαξέ μας καί φώτισέ μας πῶς θά Σέ ἀκολουθήσουμε, πῶς θά Σέ ἀναπαύσουμε, πῶς θά Σέ εὐαρεστήσουμε, προκειμένου νά γίνουμε καί ἐμεῖς μέτοχοι ὅλων τῶν ἀνεκλάλητων ἀγαθῶν πού ἑτοίμασε γιά μᾶς ἡ πατρική σου ἀγάπη, μέ τίς πρεσβεῖες τῆς γλυκύτατής Σου Μητέρας καί ὅλων τῶν ἁγίων πού ἀπαρχῆς Σέ εὐαρέστησαν. Ἀμήν).

Δέν πρόκειται γιά γραπτή προσευχή πού εἶχε ἐνώπιόν του ὁ μεγάλος σύγχρονος ὅσιος Γέρων Ἐφραίμ Κατουνακιώτης προκειμένου νά ἀναφέρεται δι’ αὐτῆς στόν Κύριο Ἰησοῦ Χριστό - μολονότι ὅλη ἡ δομή καί τό περιεχόμενό της ἀπηχεῖ πράγματι τό σύνολο τῶν ἐκκλησιαστικῶν προσευχῶν πού μᾶς ἔχουν ἀφήσει οἱ ἅγιοι Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας. Εἶναι μία αὐτοσχέδια προσευχή πού κατέγραψε ἕνας προσκυνητής τοῦ ταπεινοῦ κελιοῦ του στήν περιοχή τῶν Κατουνακίων τοῦ Ἁγίου Ὄρους καί πού ἀποτυπώνει αὐτό πού συνιστοῦσε περιεχόμενο καί ξεχείλισμα τῆς καρδιᾶς τοῦ μεγάλου ἡσυχαστῆ. Προσευχή πού εἶπε, κι ἴσως συνήθιζε νά λέγει, εὑρισκόμενος ἐνώπιον ἐνωπίῳ μέ κάποιον ἤ κάποιους πιστούς πού εἶχαν παρακαλέσει νά τούς μνημονεύει καί νά τούς συνοδεύει μέ τίς προσευχές του καί πού θεώρησε ὁ ἅγιος ὑποχρέωσή του νά πεῖ. Αὐτό δέν ἔκανε ὁ φωτεινός Γέροντας σέ κάθε ἕναν πού διάβαινε τό κελί του; Τόν ἀγκάλιαζε, τόν δεχόταν σάν τή μάνα όταν γυρίζει τό ἀγαπημένο παιδί της καί τόν γέμιζε μέ τά πνευματικά ἀγαθά μέ τά ὁποῖα ἦταν γεμάτη ἡ καρδιά του. Καί τό ἀποκορύφωμα τῆς δωρεᾶς του; Ἡ προσευχή ἀκριβῶς πού αὐτοσχεδίαζε γιά τή συγκεκριμένη ὥρα καί στιγμή. Νά ἀκοῦς τόν ἅγιο νά ἐπικαλεῖται τόν Κύριο γιά χάρη δική σου ἤ τῶν ὅποιων προσκυνητῶν βρίσκονταν ἐκεῖ!

Εἴμαστε εὐλογημένοι οἱ σημερινοί χριστιανοί πού μποροῦμε νά ἀκοῦμε, ὄχι μόνο νά διαβάζουμε, τήν προσευχή πού λέει ἕνας ἅγιος! Ὄχι μόνο τό «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με!» - ἔχουμε καταγραφές τῆς εὐχῆς αὐτῆς ὄχι μόνο ἀπό τόν ὅσιο Ἐφραίμ, ἀλλά καί ἀπό τούς ὁσίους Πορφύριο, Παϊσιο, Ἐφραίμ Φιλοθεϊτη κ.ἄ. σπουδαίους Γέροντες - ἀλλά καί μεγαλύτερες καί εὐρύτερες προσευχές σαν τήν παραπάνω. Καί συγκινεῖται κανείς ὄχι μόνο ἀπό τό περιεχόμενο τῶν προσευχῶν πού φέρουν τήν παντοδύναμη ἐνέργεια τοῦ Κυρίου, ἀλλά καί ἀπό τήν αἴσθηση πού ἀποκομίζει, καθώς ἀκούει τόν βιωματικό τρόπο ἐκφορᾶς τους, τόν ρυθμό τῆς ἐν Πνεύματι ἁγίω εὐχομένης ὕπαρξης τῶν ἁγίων, τούς κτύπους θά ἔλεγε κανείς τῆς ἴδιας τῆς βαθιᾶς καρδιᾶς τους!

Καί τί δείχνει πιό συγκεκριμένα ἡ αὐτοσχέδια αὐτή προσευχή τοῦ ὁσίου Ἐφραίμ; Τόν πιστό πού ὅλη ἡ ὕπαρξή του βρίσκεται μέσα στήν προσωπική παρουσία τοῦ Κυρίου καί ὅλου τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ, καθώς γιά νά φτάσει στό συγκεκριμένο αἴτημά του: «δῶσε καί σέ ἐμᾶς τούς ἁμαρτωλούς…», ἔχει κάνει ὁμολογία πίστεως, ἔχει «ζωγραφίσει» δηλαδή ἐνώπιόν του τό τί εἶναι ὁ Ἰησοῦς Χριστός καί ἡ σχέση του μέ τόν Πατέρα καί τό ἅγιον Πνεῦμα. Πού σημαίνει: ἡ προσευχή γιά νά εἶναι ὀρθή καί ἀληθινή, πράγματι χριστιανική, πρέπει νά ἐκκινεῖ ἀπό τή δογματική συνείδηση τοῦ προσευχομένου – νά ἀναφέρεται κανείς στόν Θεό τόν ὁποῖο ἀπεκάλυψε ὁ Ἰησοῦς Χριστός καί ἔχει ὁμολογήσει σύνολη ἡ Ἐκκλησία μέ τό ἅγιο σύμβολο τῆς πίστεώς της. Ἰδιαιτέρως μάλιστα ὁ ὅσιος μεγάλος Γέρων γιά νά φτάσει στό σημεῖο τοῦ προσωπικοῦ αἰτήματος νιώθει τήν ἀνάγκη νά θυμίσει στόν ἑαυτό του καί τούς παρευρισκομένους τό πόσο ὁ παντοδύναμος Κύριος εἶναι πράγματι Κύριος ὁ Θεός μας, τόν Ὁποῖο δοξολογοῦν ὅλοι οἱ ἄγγελοι, «διπλοῦς τήν φύσιν ἀλλ’ οὐ τήν ὑπόστασιν», ὁ Θεός πού σαρκώθηκε καί ἔγινε ἄνθρωπος, γιά νά ἄρει τίς ἁμαρτίες μας καί νά μᾶς συμφιλιώσει μέ τόν Θεό Πατέρα κάνοντάς μας ἕνα μ’ Ἐκεῖνον. Κι ἀκόμη˙ εἶναι ὁ προσωπικός Θεός πού ἐνδιαφέρεται γιά ὅλη τή Δημιουργία Του μέχρι καί τοῦ ἐσχάτου ἀπό αὐτήν, πολύ περισσότερο συνεπῶς καί γιά τόν ἄνθρωπο τόν «κατ’ εἰκόνα καί καθ’ ὁμοίωσιν» Ἐκείνου πλασμένου.

Καί ποιό εἶναι τό συγκεκριμένο αἴτημα; Αὐτό πού ἄν γίνει πιστευτό καί ἀποδεκτό ἀπό τούς ἀνθρώπους θά δοῦν νά ἐπιλύονται ὅλα τά βασικά προβλήματά τους! Τό «γενηθήτω τό θέλημά Σου». Καί ζητάει λοιπόν ὁ ἅγιος νά μᾶς διδάξει ὁ Κύριος «τοῦ ποιεῖν τό θέλημα Αὐτοῦ», προφανῶς ἔχοντας τήν ἀκλόνητη πεποίθηση ὅτι ἄν κανείς μάθει νά βρίσκεται ἐκεῖ πού εἶναι τό θέλημα τοῦ Θεοῦ θά δεῖ ὅτι κάθε πρόβλημα χάνει τό «βάρος» του καί γίνεται ἐν πίστει ἀναβαθμός καί σκαλοπάτι ἀνόδου πρός τόν Κύριο καί τά ἀγαθά πού μᾶς ὑποσχέθηκε νά μᾶς δώσει. Κι ἐκεῖνο πού ἀκόμη περισσότερο μᾶς κάνει βεβαίως νά συγκινούμαστε ἀπό τόν ὅσιο Γέροντα, πέρα ἀπό τό βάθος τῆς προσευχῆς του, εἶναι καί ἡ ἀγαπητική καί «ἐρωτική» θά ἔλεγε κανείς προσέγγιση τοῦ Κυρίου. Ὁ Κύριος πού εἶναι ὁ παντοδύναμος Θεός, μπροστά στόν Ὁποῖο στέκουν μέ θάμβος ὅλοι οἱ ἄγγελοι καί οἱ ἀρχάγγελοι, εἶναι ὁ «γλυκύτατος Ἰησοῦς». Γιατί; Διότι «ἔκλινεν οὐρανούς καί κατέβη» καί ἔγινε «ἡ γέφυρα, ἡ διαλλαγή, ἡ συμφιλίωση, ὁ σύνδεσμός» μας μέ τόν Θεό Πατέρα - ἡ δική μας ἀγάπη ἀποτελεῖ τήν ἀνταπόκριση στή δική Του ἀπειρία ἀγάπης, ὅπως τό σημειώνει καί ὁ Εὐαγγελιστής τῆς ἀγάπης: «Ἡμεῖς ἀγαπῶμεν ὅτι Αὐτός πρῶτος ἠγάπησεν ἡμᾶς». Ὁπότε καταλαβαίνουμε: τό δόγμα τῆς πίστεως ὁδηγεῖ τόν ἀληθινό πιστό ὄχι σέ μία σκληρή καί ἄκαμπτη στάση, δηλαδή σέ μία σκληροκαρδία!, ἀλλά σέ μία τρυφερότητα καί ἀγάπη, πού ἀντιστοιχεῖ χάριτι Θεού στόν ἐνανθρωπήσαντα Κύριο. Μ’ ἕναν λόγο: στήν προσευχή τοῦ ὁσίου Ἐφραίμ, στήν προσευχή τῶν ἁγίων, βλέπουμε τόν Θεό νά περιπατεῖ καί νά λειτουργεῖ μέσω αὐτῶν!

ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΜΑΡΤΥΡΕΣ ΜΗΝΑΣ Ο ΚΑΛΛΙΚΕΛΑΔΟΣ, ΕΡΜΟΓΕΝΗΣ ΚΑΙ ΕΥΓΡΑΦΟΣ

«Οι άγιοι αυτοί ζούσαν επί της βασιλείας του Μαξιμίνου. Όταν κάποτε ζήτησαν οι Αλεξανδρείς βοήθεια, λόγω κάποιων που επαναστάτησαν, αποστάληκε από τον βασιλιά ο Μηνάς για να επιλύσει το πρόβλημα. Διότι είχε εκπαιδευτεί σε κάθε σοφία και είχε εξασκηθεί στους ρητορικούς λόγους, επειδή είχε μείνει το μεγαλύτερο διάστημα στην Αθήνα και είχε μετάσχει στην ευγλωττία τους, ως Αθηναίος κατά την καταγωγή. Αυτός λοιπόν φθάνοντας στην Αλεξάνδρεια όχι μόνον διευθέτησε το πρόβλημα, διαλύοντας κάθε αμφιβολία τους και ένσταση, αλλά έπεισε και αυτούς που παραδέχονταν τον λόγο της χριστιανικής πίστεως να είναι πιο σταθεροί, όπως και θεράπευσε πολλούς από τους ασθενείς. Γι’  αυτό ο βασιλιάς που έμαθε τι συνέβη, στέλνει τον έπαρχο Ερμογένη, με την εντολή να απομακρύνει τον Μηνά από την πίστη των χριστιανών, κι αν δεν πειστεί, να τον σκοτώσει με ποικίλα βασανιστήρια. Αυτός λοιπόν εξέτασε τον άγιο, κι επειδή δεν τον έπειθε, αλλά τον έβλεπε να του αντιλέγει, πρώτα μεν βγάζει τα πέλματα από τα πόδια του, βγάζει τα μάτια του και κόβει τη γλώσσα του. Όταν όμως είδε ότι τα κομμένα μέρη του σώματος του αγίου ιάθηκαν κατά παράδοξο τρόπο, και ότι δύο άγγελοι σκέπαζαν το κεφάλι του αγίου Μηνά, άλλαξε και πίστεψε στον Χριστό, οπότε δέχτηκε το βάπτισμα από τον άγιο Μηνά, κι ακόμη: έλαβε το αξίωμα της αρχιερωσύνης από τους συνελθόντες επισκόπους της περιοχής. Πληροφορούμενος αυτά ο βασιλιάς, έρχεται στην Αλεξάνδρεια. Φέρνοντας αυτούς πια ενώπιον του, επιχειρεί να τους απομακρύνει από την χριστιανική πίστη. Καθώς βέβαια δεν μπόρεσε να τους πείσει, διέταξε να κτυπηθεί η κοιλιά του Ερμογένη με λόγχη, να κοπούν τα χέρια και τα πόδια του, και να ριχτεί σε σχάρα φωτιάς, ό,τι δε απομείνει από το σώμα του να ριχτεί στον ποταμό. Στον δε άγιο Μηνά, διέταξε να αναρτηθεί σε σκοτεινό τόπο και να κρεμαστεί βαρύτατος λίθος από τα πόδια του. Όταν λοιπόν τελέστηκαν αυτά, κατά την προσταγή του βασιλιά, με θεία δύναμη των αγγέλων οι άγιοι διαφυλάχτηκαν σώοι και εμφανίστηκαν στον βασιλιά και τον έλεγχαν, καθώς αυτός συνέχιζε να ασεβεί. Τότε ο άγιος Εύγραφος, που ήταν ο γραμματέας του αγίου Μηνά, ομολόγησε με παρρησία τον Χριστό, και είπε πολλά κατά του βασιλιά, υβρίζοντάς τον γι’ αυτά που έκανε. Ο δε βασιλιάς, μη υποφέροντας την ήττα και τον έλεγχό του, γεμάτος από θυμό, έβγαλε μαχαίρι και σκότωσε με το χέρι του τον Εύγραφο. Σκοτώθηκαν τότε και ο άγιος Μηνάς και ο Ερμογένης με τα μαχαίρια των υπηρετών του βασιλιά, οι οποίοι επιτέθηκαν σ’ αυτούς. Τα τίμια λείψανά τους με θείο πρόσταγμα πάρθηκαν και κατατέθηκαν στο Βυζάντιο, όπου τώρα βρίσκονται κάνοντας θαύματα και άπειρα σημεία».

Αστέρες πολύφωτοι, κατά τον άγιο Ιωσήφ τον υμνογράφο, είναι για την Εκκλησία οι σήμερα εορταζόμενοι άγιοι. Αστέρες που φωτίζουν όλη τη δημιουργία με το φως πρώτα των θαυμαστών αγώνων τους, έπειτα με τις λάμψεις των θαυμάτων τους. Εκείνο που ανέδειξε τους αγίους αυτούς σ’  αυτό το ύψος, κατά την Εκκλησία μας, και τους έκανε να σβήσουν τη φωτιά της αθεΐας,   είναι η φλόγα του ενθέου ζήλου τους («ενθέω ζήλω πυρούμενοι, το πυρ της της αθεΐας κατέσβεσαν»), όπως και το γεγονός ότι και αυτοί οι άγιοι, σαν όλους τους άλλους, μετέθεσαν τη βάση της ζωής τους στον Χριστό, τόσο που και ο ίδιος ο θάνατος να τους φαίνεται κάτι το γλυκύ. «Γλυκός είναι για μένα ο θάνατος που πεθαίνω, φώναζε ο Ερμογένης. Για μένα η ζωή είναι ο Χριστός, κι ο θάνατος άπειρο κέρδος. Ας κοπούν λοιπόν τα μέλη μου». Είναι η χαρισματική εμπειρία όλων των αγίων, που φανερώνει ότι όπου έχει σκηνώσει η φλόγα της πίστεως στον Χριστό, εκεί και τα μεγαλύτερα βάσανα, και οι μεγαλύτερες θλίψεις και δοκιμασίες, μπορούν να αντιμετωπιστούν με μεγάλη υπομονή. Κι είναι τούτο ακριβώς το μήνυμα, θα λέγαμε, που δίνουν και σε εμάς σήμερα οι άγιοι, σε εμάς που όντως υφιστάμεθα θλίψεις και δοκιμασίες, αλλά που τελικώς το ζητούμενο δεν είναι η εξάλειψη των δοκιμασιών, αλλά η αύξηση της πίστεώς μας: να φλογιστεί και η δική μας η καρδιά από το πυρ του Χριστού.

Οι ύμνοι της Εκκλησίας μας επικεντρώνουν, πέραν των γενικών αναφορών τους, στου καθενός σημερινού αγίου το μαρτύριο, αλλά και το χάρισμα. Για παράδειγμα, το χάρισμα λόγου του αγίου Μηνά, με τις τόσες σπουδές και την κοσμική σοφία, γίνεται αφορμή στον υμνογράφο να τονίσει το πόσο χρησιμοποίησε την εξασκημένη γλώσσα του για την εξαγγελία της ορθής πίστεως και τα σωτήρια δόγματα. «Πράγματι η γλώσσα σου, αθλητή Μηνά καλλικέλαδε, αναδείχτηκε σαν κάλαμος ταχυγράφου γραμματέα, που ρητορεύει με σαφήνεια την χριστιανική πίστη και τα σωτήρια δόγματα, με τα οποία δοξάστηκε ο Θεός». Κι είναι βεβαίως σαν να λέει η Εκκλησία μας, ότι και του κάθε πιστού το όποιο χάρισμα, πολύ περισσότερο εκείνου που έχει κι αυτός το χάρισμα του λόγου,  πρέπει να βρίσκεται σ’ αυτήν την αναγωγική πάντοτε πορεία: να δοξολογεί τον Θεό. Όπως το σημειώνει και ο απόστολος Παύλος, ακόμη και για τα απλούστατα, καθημερινά πράγματα της ζωής μας: «είτε εσθίετε είτε πίνετε πάντα εις δόξαν Θεού ποιείτε». Ακόμη και το φαγητό και το πιοτό μας, πρέπει να γίνεται έτσι ώστε να δοξάζεται ο Θεός -  ό,τι ακολουθείται ως πρακτική από πολλούς, κυρίως δε μοναχούς, οι οποίοι πριν πιουν το ποτήρι νερού, κάνουν το σημείο του σταυρού.

Εκεί που πράγματι υπάρχει η έκπληξη είναι η απότομη μεταβολή του αγίου Ερμογένους του επάρχου. Γίνεται όργανο του τυράννου βασιλιά, όπως και του αρχεκάκου διαβόλου, καθώς υποβάλλει σε σκληρά βασανιστήρια τον άγιο Μηνά. Κι όμως! Ο Θεός του δίνει τη χάρη, μέσα σ’ αυτήν την τραγικότητα, να δει αγγέλους. Άβυσσος τα κρίματα του Θεού! Κι όχι μόνο μεταστρέφεται, δεχόμενος εκείνη την ώρα το βάπτισμα του Κυρίου, αλλά και οι επίσκοποι της περιοχής φωτίζονται από τον Θεό για να τον κρίνουν άξιο της αρχιερωσύνης!!! Κατάλυση κάθε τυπικού και κάθε θεωρούμενου κανόνα. Αλλά είναι γνωστό: «όπου βούλεται Θεός, νικάται φύσεως τάξις». Ο υμνογράφος, ο άγιος Ιωσήφ, πράγματι δεν μπορεί να μην επισημάνει το θαυμαστό γεγονός: «Υπήρξε αθρόα η μεταβολή του Ερμογένη προς τον Κύριο με σαφή τρόπο. Διότι καθαρίζεται από την αμαρτία με το λουτρό του βαπτίσματος και με θεϊκή κρίση αναλαμβάνει το φως της αρχιερωσύνης, φωτίζοντας πια αυτούς που ζούσαν στη νύκτα των δεινών αμαρτιών». Θυμίζει η περίπτωσή του βεβαίως την κλήση του αγίου Ματθαίου του ευαγγελιστή από τον Κύριο ή την κλήση του αποστόλου Παύλου: κλήθηκαν την ώρα της αμαρτίας τους. Ο ένας απομυζούσε με τους φόρους τους συνανθρώπους του, ο άλλος δίωκε τους χριστιανούς!  

Και η επιβεβαίωση σε όλα αυτά τα παράδοξα και «ανάποδα», που η δική μας η λογική μπορεί να μη τα δέχεται, έρχεται στο τέλος του μαρτυρίου και των τριών: όχι κάποιοι ευλαβείς χριστιανοί, αλλά ο ίδιος ο Κύριος αναλαμβάνει τα λείψανά τους από το ποτάμι που ρίχτηκαν – πόσο άγια πράττουμε οι ορθόδοξοι που τιμούμε τόσο τα λείψανα των αγίων μας: «προσκυνώ τα λείψανα» που λέει και ο άγιος Ιωσήφ – για να τα εναποθέσει σε χώρο που θα τιμηθούν δεόντως από τους χριστιανούς. Οπότε ο συνειρμός του αγίου υμνογράφου είναι δεδομένος: ο Κύριος τα έσωσε, όπως παλαιότερα έσωσε από την κοιλιά του θαλασσίου κήτους τον προφήτη Ιωνά. Συνεπώς, όπως και ο Ιωνάς προτύπωσε την ταφή του Κυρίου, έτσι και λείψανα πια αυτά οδηγήθηκαν σε ταφή, άρα είναι έτοιμα και να προσφέρουν την χάρη στους πιστούς και να δεχτούν την ανάσταση κατά τη Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου. «Σώζεις, παντοδύναμε Κύριε, τον Ιωνά από το θηρίο, ο οποίος προτύπωνε την ταφή σου. Τα δε σώματα των μαρτύρων που είχαν ριχτεί στο πέλαγος, τα οδηγείς σε γαληνότατο λιμάνι της ταφής τους, όπως είναι το θείο θέλημά Σου, για ευεργεσία ημών των πιστών».

ΚΥΚΛΟΦΟΡΗΣΕ ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ "ΠΕΙΡΑΪΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ" ΜΗΝΟΣ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2022

 

Κυκλοφόρησε το τεύχος του περιοδικού «Πειραϊκή Εκκλησία» για το μήνα Δεκέμβριο 2022.

Το κεντρικό αφιέρωμα έχει θέμα: Εκκλησία και κινηματογράφος

Στο αφιέρωμα θα βρείτε κείμενα των:

Μακαριστού Μητροπολίτου Αχελώου κυρού Ευθυμίου

Πρωτοπρεσβυτέρου Θεμιστοκλή Μουρτζανού

Πρωτοπρεσβυτέρου Χριστόδουλου Μπίθα

Πρωτοπρεσβυτέρου Βασιλείου Χριστοδούλου

Ιωάννη Βογιατζή

Μαρίας Δημητριάδου

Πέτρου Ζέρβα

Κωνσταντίνου Μπλάθρα

Νίκου Τουλαντά

Andrew Horton

Πρωτοπρεσβυτέρου Μιλτιάδη Ζέρβα

Γιώργου Ανανιάδη

Γιώργου Καστρινάκη

Επίσης στο τεύχος θα βρείτε και κείμενα ποικίλης θεματολογίας των: Αρχιμανδρίτου Βαρνάβα Γιάγκου, Ράλλη Κοψίδη και Π. Β. Πάσχου.

Το Περιοδικό «Πειραϊκή Εκκλησία» μπορείτε να το βρείτε σε όλους τους Ναούς της Ιεράς Μητροπόλεως Πειραιώς, καθώς και σε κεντρικά βιβλιοπωλεία.

ΠΟΥ ΥΠΑΡΧΕΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΟΔΟΣ;

«Πνευματική πρόοδος υπάρχει εκεί που υπάρχει η αίσθηση ότι όλα είναι χάλια!» (όσιος Παΐσιος Αγιορείτης).

Πιστεύεις ότι προχωράς καλά κι ότι η πνευματική σου ζωή έχει πάρει την… ανιούσα! Γιατί εκκλησιάζεσαι, ίσως και κοινωνάς τακτικά, παρακολουθείς κηρύγματα, διαβάζεις κάποια πνευματικά βιβλία, δίνεις και κάποια ελεημοσύνη… Πώς λοιπόν να μη δέχεσαι λογισμούς ότι έχεις ανέβει επίπεδο; Πράγματι φαίνεσαι «ότι δεν είσαι σαν τους πολλούς των ανθρώπων, δεν είσαι άρπαγας, μοιχός, πόρνος!» Οπότε μπορείς να… «καμαρώσεις» το φαρισαϊκό σου ήθος! Γιατί έφτασες στα μέτρα εκείνου από τη γνωστή παραβολή του Κυρίου, που ο Κύριος τον κατέταξε στη χορεία των αδίκων που δεν μπορούν να δουν πρόσωπο Θεού! Του Φαρισαίου! «Εξήλθε δικαιωμένος ο αμαρτωλός Τελώνης από τον Ναό και όχι ο «άγιος» Φαρισαίος» (ο Κύριος).

Στη χριστιανική μας πίστη τα πράγματα πορεύονται αντίστροφα: προχωράς προς τα εμπρός όταν αρχίζεις να αισθάνεσαι ότι οι άλλοι προηγούνται από εσένα˙ ανεβαίνεις όταν βλέπεις ότι κατεβαίνεις˙ πλουτίζεις από πνευματικά αγαθά όταν διαπιστώνεις τη φτώχεια σου. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Κύριος πρώτα από όλα μακάρισε ακριβώς αυτόν τον άνθρωπο: όποιον αναγνωρίζει ότι δεν έχει… τίποτε καλό από πλευράς πνευματικής. «Μακάριοι οι πτωχοί τω πνεύματι, ότι αυτών έστιν η βασιλεία των Ουρανών». Δεν εκπλήσσει  ότι ο μέγιστος απόστολος Παύλος εκεί κατατάσσει τον εαυτό του˙ στον «πάτο» της αμαρτίας! «Ο Χριστός ήλθε στον κόσμο να σώσει τους αμαρτωλούς, πρώτος των οποίων είμαι εγώ!» Ο αιώνιος λόγος του Θεού εξαγγέλλει την αλήθεια χωρίς περιστροφές: «Ο Κύριος βρίσκεται αντιμέτωπος με τους υπερήφανους, ενώ στους ταπεινούς δίνει τη χάρη Του». «Ταπεινοίς δίδωσι χάριν». Οπότε «θυσία αληθινή προς τον Θεό προσφέρει εκείνος που έχει συντριμμένο πνεύμα. Καρδιά συντριμμένη και ταπεινωμένη από την επίγνωση της αμαρτίας του ο Θεός δεν πρόκειται να την αποστραφεί». Γι’ αυτό και κατανοούμε αυτό που διαχρονικά κηρύσσουν και ομολογούν όλοι οι άγιοι Πατέρες της Εκκλησίας μας: η ταπείνωση αποτελεί τη βάση και την κρηπίδα όλων των αρετών. «Χωρίς αυτήν όλα τα θεωρούμενα καλά είναι μετέωρα και χωρίς στήριγμα» (άγιος Ιωάννης της Κλίμακος).

Πώς φτάνει κανείς στο επίπεδο αυτό που αρχίζει και μπαίνει στον Παράδεισο ήδη από τη ζωή αυτή; Όχι βεβαίως όταν κατασκευάζει  δικά του σχέδια θεωρούμενης ταπείνωσης είτε στη συμπεριφορά (ταπεινοσχημία) είτε στα λόγια (ταπεινολογία) – εκεί οσμίζεσαι την άβυσσο της υπερηφάνειας! Αλλά όταν πιστεύει στον Χριστό ζωντανά και αληθινά, που θα πει βάζει τον εαυτό του «συν πάσι τοις αγίοις» στην οδό των αγίων εντολών Εκείνου. Μόνον ο αγωνιζόμενος στο δρόμο του Κυρίου, εκεί δηλαδή που αφήνει ο πιστός κατά μέρος το δικό του εγωιστικό θέλημα για να υπακούει στο θέλημα του Χριστού, βρίσκει την αληθινή και γνήσια ταπείνωση, την αγία ταπείνωση κατά μέγα Πορφύριο, δηλαδή βρίσκει με έκπληξη και χαρά τον ίδιο τον Κύριο να κατοικεί μέσα του και να του μαθαίνει τι σημαίνει πραότητα και ταπείνωση – είναι θεοδίδακτη η ταπείνωση, χάρισμα κυριολεκτικά του Θεού στον καλοπροαίρετο άνθρωπο. Το είπε ο ίδιος: «Μάθετε από εμένα ότι είμαι πράος και ταπεινός στην καρδιά». Αλλά με την προϋπόθεση που επίσης έθεσε: «άρατε τον ζυγόν μου εφ’ υμάς», σηκώστε τον ζυγό μου, δηλαδή τηρήστε τον λόγο μου – ό,τι χαρακτηρίζεται σταυρικό ήθος που νεκρώνει τον εγωισμό για να ανατείλει η αγάπη.

Πρόκειται για τον καθημερινό αγώνα του εν επιγνώσει χριστιανού που νοηματοδοτεί την πορεία του στον κόσμο τούτο.

Η ΣΥΛΛΗΨΙΣ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΑΝΝΗΣ, ΜΗΤΡΟΣ ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ

«Ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, θέλοντας να ετοιμάσει για τον Εαυτό Του έμψυχο και άγιο οίκο για κατοικία Του, απέστειλε τον άγγελο Αυτού προς τους Δικαίους Ιωακείμ και Άννα (από τους οποίους θέλησε να προέλθει η κατά σάρκα μητέρα Του) και προμήνυσε τη σύλληψη της άγονης και στείρας Άννας, για να καταστήσει βέβαιη τη γέννηση της Παρθένου. Γι’  αυτό και συνελήφθη η αγία Παρθένος Μαρία και γεννήθηκε, όχι όπως μερικοί λένε, επτά μηνών ή χωρίς άνδρα, αλλά γεννήθηκε σε εννέα τέλειους μήνες, όπως και από υπόσχεση μεν Θεού, από συνάφεια όμως και σπορά άνδρα. Διότι μόνος ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός γεννήθηκε από την αγία Παρθένο Μαρία απορρήτως και ανερμηνεύτως, καθώς γνωρίζει μόνος Εκείνος, χωρίς των θελημάτων της σαρκός, και ενώ είναι τέλειος Θεός προσέλαβε όλη την τελειότητα της κατά σάρκα οικονομίας Του, όπως δημιούργησε και έπλασε τη φύση των ανθρώπων από την αρχή. 

Αυτήν λοιπόν την ημέρα πανηγυρίζουμε, διότι υπενθυμίζει τους χρησμούς που δόθηκαν από άγγελο, ο οποίος ευαγγελίστηκε την αγία  σύλληψη της αγνής Θεομήτορος. Αυτούς τους χρησμούς εκπληρώνοντας ο Θεός που δημιούργησε  τα σύμπαντα εκ του μηδενός, διέγειρε τη στείρα κοιλιά για να καρποφορήσει. Και έκανε παιδοτόκο μητέρα κατά παράδοξο τρόπο αυτήν που έφτασε σε βαθειά γεράματα  χωρίς παιδιά, δίνοντάς της τη χάρη αυτή σαν άξιο τέλος της δίκαιης αίτησης των Δικαίων. Από αυτό το δώρο του Θεού σε αυτούς, δηλαδή την Παναγία, έμελλε ο Ίδιος  να γεννηθεί ως ενσαρκωθείς Θεός -  καθώς ευδόκησε οι σώφρονες αυτοί να την γεννήσουν, αυτήν δηλαδή που προορίστηκε και εκλέχτηκε από όλες τις γενιές.  Τελείται δε αυτή η Σύναξη στον σεβάσμιο οίκο της Θεοτόκου, που βρίσκεται στα Ευόρανα, πλησίον της αγιωτάτης Εκκλησίας».

Το πρώτο που τονίζει η ακολουθία της εορτής είναι το γεγονός ότι η σύλληψη και η γέννηση ενός παιδιού δεν είναι θέμα μόνον των γονιών του. Πολλά ζευγάρια, και μάλιστα χωρίς να έχουν ιδιαίτερο ιατρικό πρόβλημα, αδυνατούν να τεκνοποιήσουν, με αποτέλεσμα να θλίβονται, να αγχώνονται, να προσπαθούν να εξεύρουν διάφορες λύσεις προς υπέρβασή του. Για την πίστη της Εκκλησίας μας, η σύλληψη και η γέννηση είναι θέμα συνεργασίας του ζεύγους και της ίδιας της ενέργειας του Θεού. «Ο Θεός διανοίγει την μήτραν της γυναικός» μας διδάσκει ο λόγος του Θεού, που σημαίνει ότι ο άνθρωπος ως ζεύγος προσφέρει τον εαυτό του και ο Θεός ενεργοποιεί και μεταποιεί την προσφορά αυτή, ώστε να υπάρξει η καρποφορία. Δεν έχει σημασία αν έχει επίγνωση αυτής της πραγματικότητας τις περισσότερες φορές ο άνθρωπος. Η ενέργεια του Θεού λειτουργεί, έστω και κατά τρόπο ανεπίγνωστο από πολλούς, όπως αντιστοίχως συμβαίνει και με την ίδια την ύπαρξη του ανθρώπου και του κάθε όντος επί γης, που η ενέργεια του Θεού τα φέρνει σε φως και τα διακρατεί, είτε υπάρχει η πίστη σ’ Αυτόν είτε όχι. «Ο Θεός δίνει σε όλους και όλα ζωή και πνοή και τα πάντα», κατά τον λόγο του αποστόλου Παύλου στους Αθηναίους στον Άρειο Πάγο.

Η ατεκνία λοιπόν ενός ζεύγους εξαρτάται και από το θέλημα του Θεού, που σημαίνει λειτουργεί εν προκειμένω κάποιο συγκεκριμένο σχέδιο του Ίδιου, το οποίο συνήθως το ζεύγος αδυνατεί να το κατανοήσει παρά μόνον μετά από μικρό ή μεγάλο χρονικό διάστημα. Η επίγνωση όμως της συνέργειας αυτής, Θεού και ανθρώπου, για ένα τόσο μεγάλο έργο: τον ερχομό στον κόσμο ενός παιδιού, μπορεί να ενεργοποιήσει την προσευχή του ανθρώπου, την εκζήτηση από Αυτόν της χάρης Του, ώστε να «μεταβάλει» ακόμη και αυτό το σχέδιό Του. Και πράγματι, όχι λίγες φορές, ο Θεός μεταστρέφεται, υπακούοντας στο αίτημα των ανθρώπων, και δίνει τη χάρη της καρποφορίας στη γυναίκα και την υπέρβαση επομένως της ατεκνίας της.

Τον προβληματισμό αυτό τον βλέπουμε έντονα και στη συγκεκριμένη εορτή της συλλήψεως της αγίας Άννης. Άτεκνο το άγιο ζεύγος του Ιωακείμ και της Άννης, δεν χάνει όμως την ελπίδα του στον Θεό. Και μάλιστα σε εποχή για τους Ιουδαίους,  που η ατεκνία θεωρείτο μέγα όνειδος, ντροπή, αφού απεδείκνυε ότι το συγκεκριμένο ζεύγος δεν μπορούσε να θεωρηθεί μέσον ερχομού του Μεσσία στον κόσμο. Και γι’ αυτό αποδύεται σε προσευχή. Η δραματική ένταση των ύμνων εν προκειμένω φτάνει στο απώγειό της: «Κύριε των Δυνάμεων, γνωρίζεις την ντροπή της απαιδίας. Συ λοιπόν διάλυσε την οδύνη της καρδιάς μου και διάνοιξε τους καταρράκτες της μήτρας και ανάδειξέ με, εμένα που είμαι άκαρπη, καρποφόρο».  Και η προσευχή της Άννας εισακούεται. Ο Θεός επιβλέπει επί το άγιο ζεύγος. «Παλαιά καθώς προσευχόταν με πίστη η Αννα η σώφρων και ικέτευε τον Θεό, ακούει φωνή Αγγέλου, που την βεβαίωνε ότι ο Θεός θα πραγματοποιήσει τις προσευχές της». «Υπάκουσε ο Θεός στους στεναγμούς της Άννας και πρόσεξε ο Κύριος τη δέησή της».

Το γεγονός της επέμβασης του Θεού, που τη στείρωση την κάνει καρπογονία, το προσλαμβάνει ο υμνογράφος για να το διευρύνει και επί πνευματικού επιπέδου: πέρα από το ότι κάνει αναδρομή στο παρελθόν για να δείξει αντίστοιχες καταστάσεις της Παλαιάς Διαθήκης – «Συ, παντοδύναμε, που έδωσες κάποτε σε βαθύτατο γήρας στη Σάρρα υιό, τον μέγα Ισαάκ, συ που διάνοιξες τη στείρα κοιλιά  της Άννας, της μητέρας του προφήτου σου Σαμουήλ» – θεωρεί ότι ο Θεός, όπως παλιά, όπως τώρα με την Άννα, κατεξοχήν όμως μετά τον ερχομό Του στον κόσμο, μπορεί την άνυδρη και χωρίς χάρη ανθρώπινη φύση να την μεταβάλει και να της δώσει τη δροσιά που πρέπει, ώστε να καρποφορήσει. «Η χαρά του κόσμου σήμερα προκηρύσσεται με λόγο και αλλάζει τις μητρικές οδύνες σε χαρά ευφροσύνης, και φανερώνει ότι η στείρωση της φύσης θα γίνει καρποφόρα, που πληθαίνει με τα έργα της χάρης». Κι αυτό σημαίνει ότι εμείς που ζούμε πια μετά Χριστόν, σε οποιαδήποτε κατάσταση ξηρασίας και αν βρισκόμαστε, πνευματική ή ηθική, αν στραφούμε με πίστη στον Θεό, θα δούμε τη θαυματουργική επέμβασή Του. Ο Θεός θα διανοίξει τις πόρτες της καρδιάς μας, ώστε να πλημμυρίσουμε από την παρουσία της χάρης Του. Αρκεί να υπομένουμε και να επιμένουμε.

Κι είναι περιττό βεβαίως και να σημειώσουμε ότι η σύλληψη της αγίας Άννης αποτελεί εορτή της Εκκλησίας μας όχι πρώτιστα για να δείξει το αποτέλεσμα της υπομονής και της επιμονής στη δέηση του Θεού, αλλά διότι με τη σύλληψή της αυτή μπαίνουν οι βάσεις για τη γέννηση Εκείνης, η οποία σαν νέος ουρανός θα έφερνε στον κόσμο τον ήλιο Χριστό, τον Σωτήρα του κόσμου. Με την προοπτική του ερχομού του Κυρίου φωτίζεται και αυτή η εορτή, συνεπώς είναι μία ακόμη αφορμή δοξολογίας του αγίου ονόματός Του. «Ο νέος ουρανός, δηλαδή η Παναγία,  με τη θέληση του παντουργού Θεού φτιάχνεται στην κοιλιά της Άννας. Από αυτόν τον ουρανό έλαμψε δυνατά και ο ανέσπερος ήλιος, δηλαδή ο Χριστός, που δίνει φως σε όλον τον κόσμο με τις ακτίνες της θεότητας».