Δεν έχουμε σκοπό να
πούμε όσα αποτελούν το περιεχόμενο ενός πανηγυρικού της ημέρας – αυτό είναι
δουλειά άλλων! Μα δεν μπορούμε να μην πούμε κι εμείς ένα ταπεινό ευχαριστώ
στους πατέρες και τους παππούδες μας, που στη δεδομένη στιγμή «ηλεκτρίστηκαν»
από την αγάπη τους προς την πατρίδα και προσήλθαν, σε μεγάλο βαθμό εθελοντικά,
να καταθέσουν τον εαυτό τους στην υπηρεσία και τη διαφύλαξή της. Οι άμεσες
μαρτυρίες που έχουμε και τα ντοκουμέντα της εποχής εκείνης δείχνουν ότι αυτό
που συνέβη τό ’40 δεν εξηγείται με την απλή λογική. Υπήρξε ένας πανεθνικός
συναγερμός κατά της φασιστικής επίθεσης των Ιταλών πρώτα και των Γεμανών
έπειτα, που προϋπέθετε σε μεγάλο βαθμό την υπέρβαση του φόβου του θανάτου. Κι αυτό
γιατί τα αριθμητικά στοιχεία σε έμψυχο και άψυχο υλικό έκλιναν καθ’ υπερβολήν
υπέρ των επιτεθεμένων φασιστών. Όλοι με άλλα λόγια οι Έλληνες ήξεραν ότι οι
Ιταλοί σαφώς υπερτερούν σε όπλα και σε στρατιώτες. Η λογική έλεγε ότι η ήττα
ήταν δεδομένη. Μα ο ψυχικός δυναμισμός των Ελλήνων ήταν τέτοιος, που τα
αριθμητικά και λογικά δεδομένα τα παραθεώρησαν. Ο αγώνας ήταν για την Πατρίδα,
που σημαίνει ότι ήταν αγώνας για τα ιερά και τα όσια του Έθνους. Επέλεξαν
λοιπόν να μαρτυρήσουν για να παραμείνουν αυτό που ήταν: Έλληνες ελεύθεροι, παρά
να υποταγούν και να χάσουν την αυτοσυνειδησία τους και την αξιοπρέπειά τους.
Και τα κατάφεραν. Γι’ αυτό και δεν είναι
υπερβολικός ο χαρακτηρισμός που από τότε τους συνοδεύει και τον οποίο έδωσαν
φίλοι και εχθροί: είναι ήρωες!
Κοινοί άνθρωποι σαν
όλους ήταν οι μαχητές του ’40 μέχρι την εποχή που ξέσπασε ο πόλεμος, κι ίσως,
για όσους επέζησαν, και μετά από αυτόν. Με τους ίδιους φόβους, τις ίδιες
αγωνίες και τις ανασφάλειες που έχει κάθε απλός άνθρωπος. Φαίνεται όμως πως το
αδύναμο σωματικά και ψυχικά αυτό πλάσμα, σε κρίσιμες ώρες που διακυβεύονται τα
ιδεώδη και τα οράματά του, μεταμορφώνεται και γίνεται γίγαντας. Σπάει τα
στεγανά των ατομικών του ορίων κι αφήνει να διαφανούν οι άπειρες δυνατότητες με τις οποίες τον έχει προικίσει ο Δημιουργός.
Θεολογικά, θα επισημαίναμε ότι έχουμε εδώ μερική εφαρμογή του θεόπνευστου λόγου
του Ευαγγελιστή της αγάπης, που λέει ότι «η τελεία αγάπη έξω βάλλει τον φόβον»
(Α΄ Ιωάν. 4, 18). Ο φόβος που έχει κάθε άνθρωπος, όταν βλέπει ότι κινδυνεύει η
ατομική του ύπαρξη, ξεπερνιέται με μία τέλεια αγάπη. Εν προκειμένω οι αγωνιστές
του ’40 παθιάστηκαν από την αγάπη προς την Πατρίδα, αγάπη που τους έκανε να
υπερβούν τα όριά τους και να αναδειχτούν σε ήρωες, σε οικουμενικά δηλαδή
πρότυπα.
Κι από την άποψη αυτή,
εκτός από το να τους ευχαριστούμε, καλούμαστε να τους μιμηθούμε. Γιατί κι εμείς
σήμερα ζούμε σε κρίσιμες εποχές. Οι κίνδυνοι για την ασφάλεια της πατρίδας μας,
αλλά και για την ψυχική και πνευματική αρτιότητά μας είναι δεδομένοι και
υπαρκτοί. Και δεν μιλάμε μόνο για τους άσπονδους φίλους μας: τους απειλητικούς
γείτονες της χώρας μας, αλλά και για άλλους κινδύνους, πιο απειλητικούς ίσως
γιατί είναι περισσότερο ύπουλοι. Η παρείσφρυση για παράδειγμα στη χώρα μας
πάμπολλων αιρέσεων χριστιανικών και μη που σκοπεύουν στην αλλοίωση της
πνευματικής φυσιογνωμίας της δεν συνιστά έναν τέτοιο κίνδυνο; Το πνεύμα της
εκκοσμίκευσης ως έκπτωσης από τη γνησιότητα της ορθόδοξης πίστης και
προσκόλλησης στα του κοσμικού φρονήματος δεν αποκοιμίζει σταδιακά και τους
χριστιανούς Έλληνες, προκαλώντας την αναισθητοποίηση κάθε ψυχικής και
πνευματικής αντίστασής τους; Κι ακόμη: η κυριαρχία σχεδόν πια των
χαρακτηριστικών της μετανεωτερικής λεγόμενης εποχής, όπου ο άνθρωπος δεν
κατανοείται ως εικόνα Θεού αλλ’ ούτε καν
και ως «ζωντανός» άνθρωπος με την υποταγή του στην «άϋλη» εκδοχή του μέσω του διαδικτύου, δεν αποτελεί
κι αυτή ίσως τον σοβαρότερο από όλους τους κινδύνους;
Λοιπόν, οι κίνδυνοι
αφανισμού μας ως Έθνους με την ελληνορθόδοξη ιδιαιτερότητά μας είναι παραπάνω
από υπαρκτοί, για να μην πούμε ότι είμαστε σε φάση μη αναστρέψιμη. Κι είναι
σημαντική η ευκαιρία που μας προσφέρει και πάλι η επέτειος της 28ης
Οκτωβρίου, γιατί όπως τότε οι αγωνιστές του ’40 συνειδητοποίησαν τον κίνδυνο
και υψώθηκαν στα όρια της ελληνικής ηρωικής ψυχής για να διαφυλάξουν τον εαυτό
τους και την πατρίδα τους, έτσι κι εμείς. Υπό τη Σκέπη της Παναγίας Μητέρας μας
να αρθούμε στο ύψος των περιστάσεων και να «διαβάσουμε» σωστά τα μηνύματα των
καιρών. Και να στραφούμε στον «μόνον δυνάμενον σώζειν», τον Κύριο Ιησού Χριστό,
προκειμένου και να μας φωτίσει αλλά και να ενισχύσει την αδύναμη βούλησή μας
ώστε να βαδίζουμε τον δρόμο τον δικό Του και των αγίων Του. Οι έστω και λίγοι
σήμερα που θα βρεθούν στο χαρισματικό αυτό σημείο ίσως δημιουργήσουν κατά ένα
μυστικό τρόπο αυτήν τη φορά ένα νέο «έπος»! Το «έπος της μετάνοιας» που θα
υψώσει αναχώματα εναντίον κάθε δύναμης φθοράς. Μη ξεχνάμε τον λόγο του Κυρίου:
η μετάνοια φέρνει στον κόσμο την ίδια τη Βασιλεία του Θεού!
