«Πονηρός σημαίνει,
άνθρωπος που κάνει ψευδείς προβλέψεις και που φαντάζεται ότι αντιλαμβάνεται
τους λογισμούς των άλλων από τα λόγια τους, και τα μυστικά των καρδιών τους από
τις εξωτερικές κινήσεις» (Άγιος Ιωάννης Κλίμακος, λόγ. κδ΄ 9).
Δεν αναφέρεται προφανώς ο όσιος σ’ εκείνον που βλέποντας
κάποια γεγονότα μπορεί να προβλέψει την επόμενη κίνηση: τον οδηγό για
παράδειγμα που τρέχει με ιλιγγιώδη ταχύτητα και προβλέπει ότι με τον τρόπο
αυτόν οδεύει με μαθηματικό τρόπο σε σύγκρουση. Ούτε σ’ αυτόν που καταλαβαίνει
τι γίνεται γιατί τα λόγια ενός συνανθρώπου του φανερώνουν εξόφθαλμα τη σκέψη
του, ή οι βίαιες ενέργειές του δείχνουν το εσωτερικό της καρδιάς του: τον έξω
φρενών για παράδειγμα άνθρωπο που οι ύβρεις που εκτοξεύει ή οι σπασμωδικές
κινήσεις του δείχνουν ανάγλυφα το μίσος και την έχθρα που κυριαρχούν στη σκέψη
του και στην καρδιά του. Αυτό συμβαίνει κατά αυτόματο τρόπο σχεδόν σε όλους.
Αναφέρεται στον άνθρωπο που έχει κάνει στάση ζωής την
τάχα πρόβλεψη μελλοντικών γεγονότων, διαρκώς η φαντασία του καλπάζει για να διεισδύει
από τα λόγια του άλλου τα οποία «ψειρίζει»,
στους υποτιθέμενους λογισμούς του, όπως και συνεχώς παρατηρεί τις
σωματικές κινήσεις των συνανθρώπων του για να υποθέτει το τι μυστικά καρδιάς
κρύβουν αυτές. Μ’ ένα λόγο περιγράφει τον εκτός εαυτού, κι έτσι και εκτός Θεού,
άνθρωπο, που κύριο γνώρισμά του έχει την πνευματική τύφλωση. Τύφλωση μάλιστα
τέτοια που να πιστεύει ακράδαντα ότι είναι ο κατεξοχήν… ανοικτομάτης!
Είναι ο ορισμός του πονηρού ανθρώπου, αποφαίνεται
αξιωματικά ο όσιος. Γιατί πονηρός; Διότι και ο Πονηρός, ο διάβολος, με τον ίδιο
τρόπο κινείται και φανερώνεται. Κι αυτός - μολονότι ως πνεύμα με «πολυχρόνια»
πείρα είναι πιο… μέσα στις διαπιστώσεις του - αναγγέλλει πολλές φορές στα δικά
του ως επί το πλείστον όργανα τα μελλούμενα, υποθέτει τους λογισμούς των
ανθρώπων από τα λόγια τους, φαντάζεται τα μυστικά της καρδιάς τους από τις
εξωτερικές κινήσεις τους. Διότι μη ξεχνάμε: ο διάβολος δεν γνωρίζει το μέλλον
ούτε και τον εσωτερικό μας κόσμο! Ο μόνος γνώστης ως παντογνώστης και
καρδιογνώστης είναι ο Θεός, «ο Πατήρ του
μέλλοντος αιώνος», στον Οποίο «τα
πάντα είναι γυμνά και φανερά ενώπιόν Του»! Κάθε απόπειρα λοιπόν να μας
πείσουν οι αστρολόγοι, οι χειρομάντεις, οι καφετζούδες και όλοι οι σχετικοί,
ότι μπορούν να γνωρίσουν το μέλλον και να αποκαλύψουν τα κρυπτά των ανθρώπων,
είναι εκ του Πονηρού και ψεύτικα.
Κι αυτή είναι η βασική διαφορά μεταξύ των αγίων και των
πονηρών: οι πρώτοι έχοντας το Πνεύμα του Θεού γνωρίζουν τα μυστικά και τα
κρύφια και τα μελλοντικά, για να βοηθήσουν τον άνθρωπο και να τον οδηγήσουν σε
μετάνοια και εύρεση του Θεού· οι δεύτεροι, καθοδηγούμενοι από τον πατέρα τους
διάβολο δεν γνωρίζουν, αλλά υποθέτουν ψευδώς τα παραπάνω, κι αυτό για να
πλανέψουν τον άνθρωπο και να τον κάνουν υποχείριο του δικού τους πατέρα –
πάντοτε εννοείται με το… αζημίωτο!
Ας προσέξουμε μόνο μη πέσουμε κι εμείς στην παγίδα και γίνουμε πονηροί!
