«Ο άγιος Σεβαστιανός, που καταγόταν από την πόλη των
Μεδιολάνων, ήταν ένας από τη βουλή της συγκλήτου επί της βασιλείας του Διοκλητιανού
και του Μαξιμιανού και οδηγούσε πολλούς προς την πίστη του Χριστού. Ο
Μαρκελλίνος και ο Μάρκος που ήταν αδέλφια, αφού υπέμειναν πολυχρόνια φυλάκιση
και υποβλήθηκαν σε πολλά βασανιστήρια, δόθηκε εντολή να αποκοπούν τα κεφάλια
τους. Ο πατέρας τους Τραγκυλίνος, που ήταν ειδωλολάτρης, και η Μαρκία η μητέρα
τους, λίγο έλειψε να τους εμποδίσουν από το να πάθουν υπέρ Χριστού με τους
θρήνους και τους οδυρμούς τους. Κι ίσως να είχε συμβεί αυτό, αν δεν επενέβαινε
ο αοίδιμος Σεβαστιανός, ο οποίος με θάρρος όχι μόνο τους στερέωσε στην πίστη,
αλλά και τον πατέρα τους Τραγκυλίνο τον τράβηξε στην πίστη του Χριστού. Και με
τη σειρά του ο Τραγκυλίνος κατήχησε τον έπαρχο που πίστεψε.
Αμέσως λοιπόν ο έπαρχος κάλεσε τον ενδοξότατο και μακάριο
Σεβαστιανό, όπως και τον πρεσβύτερο Πολύκαρπο, και αξίωσε να τύχει σωτηρίας και
να απαλλαγεί από την αρρώστια που τον ταλαιπωρούσε. Πράγματι, απαλλάχτηκε από
αυτήν, όταν πίστεψε στον Χριστό ολόψυχα, συνέτριψε τα είδωλα που είχε στο σπίτι
του και βαπτίστηκε. Ο δε μακάριος Γάιος που ήταν επίσκοπος, τον μεν Μαρκελλίνο
και τον Μάρκο, τα αδέλφια, τους συγκατέλεξε στο τάγμα των Διακόνων, τον δε
πατέρα τους, στο τάγμα των πρεσβυτέρων, ενώ τον μακάριο Σεβαστιανό τον
κατέστησε νομικό σύμβουλο της Εκκλησίας. Όταν ξέσπασε διωγμός κατά των χριστιανών, ο Νικόστρατος, ο
Κλαύδιος, ο Κάστωρ, ο Τιβούρτιος, ο Κάστουλος και η Ζωή, συνελήφθησαν μαζί με
αυτούς, κι αφού βασανίστηκαν με διαφόρους τρόπους, δέχτηκαν το τέλος της ζωής.
Ο δε άγιος Σεβαστιανός, που κλήθηκε από τον Διοκλητιανό και ομολόγησε την πίστη
του στον Χριστό μετά από τις ερωτήσεις εκείνου, καταπληγώθηκε, όπως ήταν
φυσικό, από πυκνά βέλη που του έριξαν, συντρίφτηκε το σώμα του με ρόπαλα, και αφού
τον έκοψαν σε κομμάτια, παρέθεσε το πνεύμα του στον Θεό».
Ο άγιος Σεβαστιανός και οι συν αυτώ μάρτυρες ανήκουν σε
εκείνη τη χορεία των αγίων μαρτύρων, που έγραψε τις χρυσές σελίδες των
μαρτυρικών χρόνων της πρώτης Εκκλησίας. Η προσοχή μας εστιάζεται πρώτιστα όμως στον άγιο Σεβαστιανό, γιατί, κατά τον
υμνογράφο του άγιο Ιωσήφ, αποτελεί «τον πιο λαμπρό ήλιο ανάμεσα στα άλλα αστέρια», τους μάρτυρες δηλαδή που
συνήθλησαν μαζί του. Τι προβάλλει ιδιαιτέρως ο άγιος υμνογράφος για τον άγιο;
Το «αταπείνωτον» αφενός του χαρακτήρα του και την «αναμόχλευσιν»
αφετέρου που προκαλούσε στους εχθρούς της πίστεως∙ που σημαίνει: την αγιότητα
της λαμπρής ζωής του ως αταπείνωτος (άκαμπτος, ανυποχώρητος) απέναντι στα
βάσανα που υπέστη λόγω της σταθερότητας της πίστης του («Με τη σταθερότητα του
νου σου, σεβασμιώτατε, έμεινες άκαμπτος και όρθιος, όταν σε κτυπούσαν σκληρά με
τα ραβδιά και όταν σε κατακεντούσαν με τα πολλά βέλη»)∙ και έπειτα την ταραχή που προκαλούσε στους εκπροσώπους της πλάνης,
που δεν άντεχαν τα πάνσοφα λόγια του, τα γεμάτα θείο φωτισμό («Με τις
στέρεες αναταράξεις των λόγων σου, που γίνονταν κατά πάνσοφο τρόπο, ανατάραξες
την πλάνη»).
Μορφωμένος ο άγιος Σεβαστιανός και κάτοχος υψηλής θέσεως
ως συγκλητικός, αξιοποίησε κατά τρόπο θεάρεστο τη θέση και τη μόρφωσή του:
μάζεψε γύρω του ανθρώπους, «στρατόν σεπτόν», κατά τον ύμνο της
ακολουθίας του, που τους κατηχούσε και τους καθοδηγούσε στην ευσέβεια της
πίστεως. «Δημιούργησες κοντά σου ιερό στρατό, μάρτυς αήττητε, που ήταν
οχυρωμένος με τα όπλα της θείας πίστεως». Θυμίζει τον ίδιας περίπου εποχής άγιο μεγαλομάρτυρα
Δημήτριο, ο οποίος και εκείνος εκμεταλλευόμενος τη σπουδαία θέση του στο
στράτευμα, γινόταν πόλος έλξης για να φέρει σε επαφή τους καλοπροαίρετους
ανθρώπους με τον Σωτήρα Χριστό. Και γίνεται και ο Σεβαστιανός διαχρονικό
παράδειγμα διδάσκοντας και εμάς ως προς το συγκεκριμένο σημείο: εκεί που βρισκόμαστε,
στο όποιο πόστο που μας έχει τάξει ο Κύριος, ιδίως όμως μέσα στην οικογένειά
μας και στον άμεσο κοινωνικό μας περίγυρο, να γινόμαστε δείκτες πορείας των
συνανθρώπων μας φανερώνοντας τον Ιησού Χριστό. Πώς; Με τα λόγια μας όταν όμως
αυτά αποτελούν απαύγασμα του αγιασμένου βίου μας. «Έχοντας τον λόγο σου να
αστράφτει μαζί με τον άγιο βίο σου, τράβηξες κατά τρόπο ιερό πλήθος πιστών προς
την αληθινή πίστη». Τα λόγια μας δηλαδή όταν συνδυάζονται με την αγία ζωή μας
γίνονται ο μεγαλύτερος μαγνήτης που τραβάει τους ανθρώπους στον Χριστό. Κι αυτό
συνιστά ταυτοχρόνως και τον έλεγχό μας: αν τόσοι άνθρωποι σήμερα έχουν
απομακρυνθεί από την πίστη του Χριστού, στο μεγαλύτερο ποσοστό η ευθύνη υπάρχει
σε εμάς τους θεωρουμένους χριστιανούς. Αν ήμασταν πιο συνεπείς στην πίστη μας,
η ίδια η ζωή μας θα τους έπειθε και θα τους έκανε να βρίσκουν πιο εύκολα τον
δρόμο για τον Θεό μας.
Ο άγιος Σεβαστιανός βρήκε το «μυστικό» της συνέπειας λόγων και έργων και κατ’ επέκταση της δράσεώς του ως ιεραποστόλου: να στηρίξει τις βάσεις της καρδιάς του στη νοητή πέτρα, που είναι ο Χριστός. Να αγαπήσει πάνω από όλα δηλαδή Εκείνον, δείχνοντας ότι ο Χριστός είναι η προτεραιότητα της ζωής του κατά τον δικό Του λόγο: «ζητείτε πρώτον την βασιλείαν του Θεού». Το σημειώνει ο άγιος υμνογράφος: «Στήριξες σε νοητή πέτρα, τον Χριστό δηλαδή, τις βάσεις της καρδιάς σου, με φρόνημα ευσεβές, μάρτυς πολύαθλε, γι’ αυτό και δεν παρεξέκλινες από ό,τι μηχανεύτηκε εναντίον σου ο δόλιος δράκων ο διάβολος. Αντίθετα, έγινες με τη δύναμη του Πνεύματος του Θεού στήριγμα της αληθινής πίστεως για όλους».
