Η διακήρυξη της αγιότητας του οσίου Πορφυρίου του
Καυσοκαλυβίτου (ή του Αθηναίου κατ’ άλλους) από την Ιερά Σύνοδο του
Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως (27-11-2013) πραγματοποιήθηκε, ως
γνωστόν, μέσα σε ένα πρωτόγνωρο κλίμα κατανύξεως και ευφροσύνης. Ο ίδιος ο
Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος εξέφρασε τη χαρισματική αυτήν
πραγματικότητα την επομένη της διακηρύξεως λέγοντας ότι αυτό που συνέβη δεν το
είχανε ξαναδεί. «Και άλλων νεωτέρων αγίων διακηρύξαμε την αγιότητα» είπε, «αλλά
τέτοια ψυχική ευφορία και τέτοια κατανυκτική ατμόσφαιρα όσο με του αγίου
Πορφυρίου δεν είχαμε ξανανιώσει!»
Κι είναι αλήθεια. Η εποχή μας, η τόσο σκοτεινιασμένη και
ταραγμένη λόγω των απροκάλυπτων παθών της και των ανομιών της, δέησε ο Κύριος
να δεχτεί μεγάλα κύματα χάριτος με την εμφάνιση ανθρώπων που παρουσίασαν μία
ζωή «επακολουθούσαν τοις ίχνεσιν του Κυρίου», πρώτος των οποίων, ή ένας από
τους πρώτους, ήταν ο όσιος Πορφύριος. Στα χνάρια Εκείνου περπάτησαν τη ζωή τους
οι χαρισματικοί αυτοί άνθρωποι, άνδρες και γυναίκες, το φρόνημα του Ιησού
Χριστού φανέρωσαν σε όλες τις διαστάσεις του βίου τους, γι’ αυτό και πλατύνθηκε
η καρδιά και όλη η ύπαρξή τους, ώστε να «χωρέσει» τον Παντοκράτορα Κύριο, όλη
την ενέργεια της Τριαδικής θεότητας, και να αναδειχτούν έτσι «καταγώγια του
Αγίου Πνεύματος».
Ποιος δεν έχει διαβάσει ή δεν έχει ακούσει, αν δεν είχε
έρθει σ’ επαφή «πρόσωπον προς πρόσωπον» με τον άγιο Πορφύριο, για τα πολλά και
εξαίσια που χαρακτήριζαν τη ζωή του, τόσο που να έχει ειπωθεί ότι σαν τον
Πορφύριο άγιοι βγαίνουν μία στα εκατό ή τα διακόσια χρόνια! Κι είναι αλήθεια!
Διόραση, προόραση, θαυματουργία (μέσα από οδύνες ποικίλων πειρασμών και
δοκιμασιών!) ήταν από εκείνα που καταγράφονται και μαρτυρούνται γι’ αυτόν από
πλειάδα ανθρώπων που τον γνώρισαν και τον επικαλέστηκαν, όχι μόνο απλών και
απαιδεύτων ίσως, αλλά μορφωμένων και διαπρεπόντων στη ζωή αυτή, καθηγητών
Πανεπιστημίου, δικαστικών, ιατρών, μεγάλων επιστημόνων. Κι όλοι υποκλίνονται
στα χαρίσματά του, (όπως και στην υπομονή των πόνων του), στα οποία ο πιστός
διαβλέπει βεβαίως την παρουσία του ίδιου του Κυρίου, ο Οποίος είναι ο χορηγός
κάθε αγαθού που υφίσταται στον κόσμο τούτο. Διότι είναι ευνόητο ότι κάθε
χάρισμα που διαπιστώνουμε σε όλους τους ανθρώπους, κατεξοχήν όμως στους αγίους
μας, προέρχεται από τον δωρεοδότη Κύριο, όπως αδιάκοπα τονίζει ο
λόγος του Θεού: «πάσα δόσις αγαθή και παν δώρημα τέλειον άνωθέν έστι καταβαίνον
από του Πατρός των Φώτων».
Ποια η αιτία που ο Κύριος επιβλέπει σε κάθε εποχή, όπως
πλούσια φαίνεται και στη δική μας, και αναδεικνύει μεγάλους αγίους; Η βαθιά
επιθυμία και η αδιάκοπη δράση Του όπως και σύνολης της Τριαδικής Θεότητος προκειμένου
τον πεσμένο στην αμαρτία άνθρωπο να τον επαναφέρει όπου ήν το πρότερον, πίσω
στον Πατέρα Του δηλαδή, στο σπίτι Του, στη φυσιολογική και ομαλή κατάστασή του!
Και πώς να μη δρα έτσι Αυτός που από τη φύση Του είναι Αγάπη, δηλαδή δεν μπορεί
να μην αγαπά και να μη θυσιάζεται για τα πλάσματά Του, κατεξοχήν δε τον άνθρωπο
τον κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν Εκείνου δημιουργημένο; Μπορεί οι άνθρωποι να
διαγράφουμε τον Θεό από τη ζωή μας, να μην Τον θέλουμε καί να μην Τον
λαμβάνουμε υπ’ όψιν μας, Εκείνος όμως συνεχίζει χωρίς καμία παύση να μας
«κυνηγά», να βρίσκεται αέναα δίπλα μας και να μας προ(σ)καλεί να
προβληματιστούμε για να έχει μία θέση κεντρική στη ζωή μας. Η μετάνοιά μας
είναι το ζητούμενο από τον Κύριο για εμάς, διότι όπου υπάρχει μετάνοια εκεί υπάρχει
η παρουσία Του, εκεί υπάρχει συνεπώς η γαλήνη της ψυχής, η ακριβή ειρήνη, η
χαρά και η ευφροσύνη.
Οπότε η παρουσία ενός αγίου συνιστά τη μεγαλύτερη ευλογία
που μπορεί να μας δώσει για να μας «κρούσει» τον κώδωνα της επιστροφής μας! Κι
η μετάνοιά μας ως «άκουσμα» της φωνής Του μέσα από τον άγιό Του
είναι ό,τι δικαιώνει την ενέργεια της αγάπης Του. Χωρίς τη μετάνοιά μας η
αγιότητα και να υφίσταται μένει μετέωρη για εμάς, που σημαίνει ότι δεν έχει
κανένα νόημα να υμνούμε και να δοξάζουμε έναν άγιο αν δεν γίνεται η ζωή του
αφορμή της αλλαγής μας επί τα βελτίω, δηλαδή ακολουθίας του και άρα ακολουθίας
και Εκείνου! «Τιμή μάρτυρος μίμησις μάρτυρος» εξαγγέλλει από αιώνων η Πατερική
Παράδοση ιδίως διά στόματος ιερού Χρυσοστόμου. Κι έρχεται και η εμπνευσμένη γραφίδα
του υμνογράφου της Εκκλησίας μας να βροντοφωνάξει την ίδια αλήθεια χωρίς
περιστροφές: «Ο φιλεύσπλαγχνος Κύριος, σε ως άγγελον στέλνει οδηγήσαι τον
κόσμον προς την μετάνοιαν» (στιχ. εσπ.) – ο γεμάτος αγάπη Κύριος σε στέλνει ως
άγγελο στον κόσμο για να τον οδηγήσεις στη μετάνοια.
Και ποια τα σημάδια της μετάνοιας αυτής ως επιστροφής προς τον Κύριο; Μα τι άλλο από την ίδια την αγάπη. Αγάπη ο Θεός μας, αγάπη και ο άνθρωπος που θέλει να ζει μαζί Του - αγάπη που αναφέρεται τόσο προς Εκείνον όσο και προς τον συνάνθρωπο, μάλιστα δε προς τον συνάνθρωπο, όποιος κι αν είναι αυτός, διότι η προς αυτόν στάση αποδεικνύει και την ποιότητα της αγάπης προς τον Θεό. Κι αυτό θα πει εν προκειμένω με τον άγιο Πορφύριο, ότι η εορτή του όντως είναι εορτή στον βαθμό που λειτουργεί για τον κάθε πιστό και για κάθε καλοπροαίρετο άνθρωπο ως πυξίδα και ως φάρος μέσα στα κύματα της εδώ ζωής. Βλέπουμε δηλαδή τον μεγάλο σύγχρονο άγιό μας και παίρνουμε τον δρόμο της αλλαγής μας, τον δρόμο της φιλανθρωπίας και της συγγνώμης και της συγχωρητικότητας. Και δεν μπορεί να είναι αλλιώς: ο άγιος είχε γίνει ένας άλλος Χριστός, του Οποίου το όνομα και η χάρη είχε ποτίσει την ύπαρξή του.
