Υπάρχουν άνθρωποι που
από φυσικού τους είναι πράοι άνθρωποι. Υπάρχουν άλλοι που υποκρίνονται τους
πράους – δεν αντέχουν συγκρούσεις και εντάσεις ή επιδιώκουν κάτι προς το συμφέρον τους. Κι υπάρχουν άλλοι που έχουν
αγωνιστεί και αγωνίζονται να είναι πράοι με τον τρόπο που διδάσκει και
προτείνει ο ίδιος ο Κύριος και η Εκκλησία μας – μία πραότητα που ανάγει τον
άνθρωπο σε υπέρ φύσιν και χαρισματική κατάσταση, γιατί προϋποτίθεται έντονος
πνευματικός αγώνας, είτε κατά το «δώσε αίμα και λάβε πνεύμα» των αββάδων του
Γεροντικού είτε κατά τον «απαλό» τρόπο του οσίου Πορφυρίου του αγιορείτου ως
στροφή αγάπης προς τον Χριστό. Είναι ευνόητο ότι η σωτήρια αυτή πραότητα
συνυπάρχει με την ταπείνωση, με την αγάπη, με την ειρήνη της ψυχής, με ό,τι
χαρακτηρίζει ο απόστολος «καρπόν του Πνεύματος». Το ίδιο το Πνεύμα του Θεού
αποκαλύπτει: «Προς τίνα επιβλέψω, αλλ’ ή
επί τον πράον και ταπεινόν και ησύχιον, και ακούοντά μου τους λόγους και
τρέμοντα αυτούς;»
Η πραότητα έτσι είναι
το χαρακτηριστικό του αγίου: την έχει εκείνος που ζει ως μέλος Χριστού κι η
διαρκής αναφορά του είναι ακριβώς ο Χριστός. Όταν ο συνεπής πιστός είναι σε
διαρκή σχέση με τον Κύριο και Θεό του, όταν φτάνει στο σημείο η ψυχή του να
αναπαύεται μόνον σ’ Εκείνον, τι μπορεί να τον κινήσει και να τον ταράξει από τη
«θεωρία» αυτή; Τον προσβάλλουν και τον υβρίζουν, και παραμένει στη… θέση του -
ο Κύριος τον κρατάει. Τον επαινούν, αλλά δεν φουσκώνει από υπερηφάνεια - πώς να
χάσει τη γλυκύτητα του τροφέα του, του ταπεινού Κυρίου του, ξέροντας μάλιστα
ότι Εκείνος είναι η πηγή της υπάρξεώς του; Όπως το λέει μάλιστα ο άγιος Ιωάννης της
Κλίμακος: ««Πραότης σημαίνει να παραμένει
ακίνητη και ατάραχη η ψυχή, τόσο στις ατιμίες όσο και στους επαίνους» (λόγ.
η΄ 3) – ο ανέτοιμος νους ταράζεται και από τις προσβολές και από τους επαίνους!
Να παρακαλούμε λοιπόν
τον Κύριο να μας δίνει δύναμη για τον αγώνα της πραότητας. Ο όσιος της Κλίμακος
μας βοηθάει με τον γνωστό ρεαλισμό του: Για να ξεπεράσεις το πάθος της οργής «πρώτα
θα μάθεις να σφίγγεις τα χείλη σου να μη βγαίνει άσχημος λόγος στις προσβολές
που δέχεσαι, έστω κι αν είσαι μέσα σου ανταριασμένος. Έπειτα θα μάθεις να
σιωπούν οι ενάντιοι στον συνάνθρωπο λογισμοί σου, έστω κι νιώθεις ελαφρά
ταραχή. Και τέλος θα δεις την «τέλεια» καρποφορία: την παγιωμένη ειρήνη και
πραότητα στην καρδιά σου, σε ό,τι κι αν συμβαίνει».
«Γέροντα, τι κέρδισες τόσα χρόνια στην άσκηση;» ρώτησαν όσιο αββά. «Το νερό που είναι ταραγμένο – απάντησε - δεν μπορεί να καθρεπτίσει το πρόσωπο του ανθρώπου. Όταν ησυχάσει, τότε το καθρεπτίζει σωστά». Στην ταραχή των παθών χάνουμε τον εαυτό μας. Όταν τα πάθη ειρηνεύουν με τον πνευματικό αγώνα, βρίσκουμε τον εαυτό μας. Η πραότητα είναι το κατεξοχήν δείγμα της αληθινής αυτογνωσίας.
