Η αρετή, η οποία προϋποτίθεται για την ύπαρξη και την
καρποφορία της αυτοθυσίας, είναι η καρτερία
που εμπεριέχει την υπομονή και την εμμονή.
H πολλαπλής ισχύος αρετή της
καρτερίας, επομένως, παρέχει πρώτον ως υπομονή την ηθική δύναμη, που κατευνάζει
τα θλιβερά συναισθήματα, τα οποία διεγείρονται στον άνθρωπο, και καταπραΰνει
τον ψυχικό και σωματικό πόνο, καθώς η υπομονή είναι καρπός της ελπίδας στο Θεό
και αντίκειται στη θλίψη κι έπειτα ως εμμονή προσδίδει στον πιστό Χριστιανό την
ικανότητα να καθίσταται ανένδοτος, σταθερός και ακατάβλητος, ενώ συγχρόνως
αναδεικνύεται ισχυρός στις ενέργειές του. Οι θλίψεις και οι δοκιμασίες πλέον
όχι μόνον δεν τον καταβάλλουν, αλλά τον ενθαρρύνουν.
Ο αγωνιζόμενος Χριστιανός μόνον μέσα
από μία πορεία που θα περιλαμβάνει συν τοις άλλοις αποτυχίες και πόνο, θα
μπορέσει να κατακτήσει την επίγνωση ότι «ὁ
Θεός γάρ ἐστι ὁ ἐνεργῶν ἐν ὑμῖν καί τό θέλειν καί τό ἐνεργεῖν (Φιλιπ. 2,
13)» κι αυτό μόνο με περίσσεια
υπομονής.
Προβάλλοντας ο Μέγας Βασίλειος το
μακάριο Ιώβ ως πρότυπο υπομονής γράφει: «ἀλλ’
εἰς τόν ἀθλητήν Ἰώβ ὁράτω, κἀκεῖνον σύμβουλον ποιείσθω τοῦ κρείττονος. Ἀναλογιζέσθω
τούς ἀγῶνας ἅπαντας ἐφεξῆς, ἐν οἷς ἐκεῖνος ἠρίστευσε. Καί πόσοις βέλεσιν ὑπό
τοῦ διαβόλου βληθείς οὐκ ἐδέξατο καιρίαν πληγήν».
Δια της υπομονής ο πνευματικός άνθρωπος
αναδεικνύεται ανώτερος όλων των πειρασμών και των θλίψεων και φτάνει ασφαλής
προς το επιζητούμενο τέλος. Η υπομονή συγκρατεί τη δύναμη για εκδίκηση και
τιμωρία των αδελφών του. Παραδείγματα υπομονής έχουμε τον ίδιο το Θεάνθρωπο
Ιησού Χριστό, τους μαθητές τους, τους μάρτυρες, τους οσίους κ.ά.
