«Εν τω άρχοντι των
δαιμονίων εκβάλλει τα δαιμόνια» (Ματθ. 9, 34)
Δύο θαύματα του Κυρίου
προβάλλει το σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα: το θαύμα της θεραπείας δύο τυφλών
και το θαύμα της θεραπείας ενός δαιμονισμένου. Τα θαύματα συνιστούν μία
πρόκληση, είτε θετική είτε αρνητική, για όλες τις εποχές - κάτι που
το διαπιστώνουμε και στο ανάγνωσμα - αλλά και στη σημερινή εποχή,
ακόμη και σε θεωρούμενους χριστιανούς, γι’ αυτό και μία προσέγγισή
τους ίσως βοηθήσει λίγο περισσότερο στην κατανόησή τους. Η αρνητική αντίδραση
μάλιστα των Φαρισαίων «εν τω άρχοντι των δαιμονίων εκβάλλει τα δαιμόνια»
μας δίνει την ιδιαίτερη αφορμή.
1. Καταρχάς είναι
αδιαμφισβήτητη η πραγματικότητα των θαυμάτων του Χριστού, δεδομένου ότι πλην
ορισμένων περιπτώσεων τα πραγματοποιούσε ενώπιον πλήθους ανθρώπων, μέσα
στο οποίο βρίσκονταν και πολλοί ενάντιοι και εχθροί του, σαν τους Φαρισαίους
του σημερινού αναγνώσματος. Ήταν μάλιστα τόσο ολοφάνερα τα θαύματα αυτά, ώστε
κανείς δεν μπορούσε να τα αμφισβητήσει, ούτε κι αυτοί οι Φαρισαίοι, οι οποίοι
όμως φρόντιζαν να τα ερμηνεύουν με τον δικό τους τρόπο. Πράγματι, τα θαύματα
του Χριστού ήταν μέσα στην καθημερινότητα της επί γης παρουσίας Του. Όπως το
σημειώνει και το ευαγγέλιο: «εκήρυσσε το ευαγγέλιον της βασιλείας του Θεού
και εθεράπευε πάσαν νόσον και πάσαν μαλακίαν εν τω λαώ». Κήρυγμα και
θαύματα πάνε πάντα μαζί, όταν μιλάμε για τον Κύριο. Γι’ αυτό και το
θαύμα θεωρείται στην πραγματικότητα προέκταση και επιβεβαίωση του κηρύγματός
Του, κάτι ανάλογο ίσως με τη σφραγίδα ενός εγγράφου, που βεβαιώνει
τη γνησιότητά του.
2. Ενώ λοιπόν το θαύμα
κατανοείται ως «παράθυρο που φανερώνει τη Βασιλεία του Θεού», όπως εύστοχα έχει
χαρακτηριστεί, όμως απαρχής αντιμετωπίστηκε μ’ ένα διπλό τρόπο, κάτι
που μας το δείχνει και το υπ’ όψιν ευαγγελικό ανάγνωσμα: ο μεν απλός λαός «εθαύμασε»
για το θαύμα του Χριστού, θεωρώντας μοναδική την παρουσία Του, οι δε Φαρισαίοι
αντέδρασαν δίνοντας τη γεμάτη άρνηση και απιστία ερμηνεία τους: «εν τω
άρχοντι των δαιμονίων εκβάλλει τα δαιμόνια». Τι σημαίνουν αυτά;
(1) Ο λαός θαυμάζει,
γιατί με την απλότητά του πιστεύει ότι το θαύμα φανερώνει ακριβώς την παρουσία
του Θεού - ό,τι μόλις παραπάνω επισημάναμε. Κι η στάση του απλού πιστού λαού
είναι συνήθως η δοξολογία του ονόματος του Θεού. Αυτό συνιστά και το κριτήριο
διάκρισης των αληθινών από τα ψεύτικα θαύματα, τα οποία βεβαίως υφίστανται,
αλλά ως προερχόμενα από τις δαιμονικές δυνάμεις: το εκ Θεού θαύμα, το αληθινό,
κινητοποιεί τον καλοπροαίρετο άνθρωπο στην αναφορά του προς τον Θεό, το εκ
δαιμόνων «θαύμα», το ψεύτικο, πέραν του ότι έχει προσωρινό χαρακτήρα,
δημιουργεί φόβο στον άνθρωπο και αποσκοπεί στην υποδούλωση του στον πονηρό. Το
ένα φέρνει το «οξυγόνο» της ελευθερίας του Πνεύματος του Θεού, το άλλο φέρνει
το «πνίξιμο» της δαιμονικής παρουσίας.
(2) Οι
Φαρισαίοι αντιδρούν και αμφισβητούν, μη αποδεχόμενοι την
ενέργεια του Θεού στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού. Αποκαλύπτονται
λοιπόν τυφλοί πνευματικά, όπως άλλωστε πολλές φορές ο Κύριος τους είχε
χαρακτηρίσει έτσι. Διότι η αδυναμία επισημάνσεως της χάριτος του Θεού στην
παρουσία και την ενέργεια του Κυρίου, αδυναμία δηλαδή να δουν το φως του Θεού,
σημαίνει τη σκοτεινιά της ψυχής τους, την οποία βεβαίως δημιουργούν οι πονηρές
δυνάμεις. Ο διάβολος είναι αυτός που κρατάει κλειστά τα «μάτια» των ανθρώπων,
λόγω των ενεργουμένων παθών τους, της υπερηφάνειας και του μίσους. Η κατάσταση
αυτή συνιστά αυτό που ο Κύριος έχει χαρακτηρίσει ως βλασφημία του
αγίου Πνεύματος. Ποιος άλλος βλασφημεί το Πνεύμα του Θεού, ει μη ο αρνούμενος
να αποδεχτεί την ενέργειά Του, συνεπώς ο αμετανόητος; Κι ο Κύριος είπε τα
σκληρότερα και φοβερότερα λόγια για την κατάσταση αυτή: δεν πρόκειται ποτέ να
λάβει κανείς τη συγχώρηση του Θεού, ούτε στον κόσμο τούτο ούτε στην αιωνιότητα.
3. Το θαύμα λοιπόν
απαιτεί την πίστη του ανθρώπου, όταν αυτός έχει καλή προαίρεση και η πονηρία
δεν έχει διαβρώσει την ψυχή του. Η πίστη που απαιτείται για την αποδοχή του
λόγου του Θεού, η ίδια απαιτείται και για την «όραση» του θαύματος. Δεν είναι
τυχαίο ότι ο Κύριος, όπως φαίνεται και στη θεραπεία των δύο σήμερα τυφλών, ζητά
πάντοτε την πίστη των ανθρώπων, ως εμπιστοσύνη στο πρόσωπό Του, προκειμένου να
τους παράσχει τη θεραπευτική χάρη Του. Και μάλιστα ο Κύριος προχωράει και πιο
πέρα: «κατά την πίστιν υμών, λέει, γενηθήτω υμίν». Θα
βλέπετε δηλαδή ενεργούμενη τη δύναμή μου, κατά την αναλογία της πίστης σας.
Μεγάλη πίστη, μεγάλο θαύμα και μεγάλη θεϊκή παρουσία. Μικρή πίστη, λειψό και το
αποτέλεσμα. Εν προκειμένω, πρόσωπα καθοδηγητικά για τη μεγάλη πίστη και τα
σημάδια της, γίνονται ο ρωμαίος εκατόνταρχος που ζητούσε τη θεραπεία του δούλου
του, η Χαναναία γυναίκα που ζητούσε τη θεραπεία της κόρης της.
4. Κι είναι βεβαίως
γνωστό σε όλους ότι η πίστη αυτή, που φέρνει τη δραστική παρουσία της χάριτος
του Θεού και κινητοποιεί και βουνά, υπάρχει και αυξάνει, στο βαθμό που ο
άνθρωπος μπαίνει στην τροχιά της αγάπης, του κεντρικού θελήματος του Θεού γι’
αυτόν. Όσο κανείς αγαπά και αγωνίζεται να εξαλείφει από την καρδιά του
οποιαδήποτε πίκρα και κακία κατά των συνανθρώπων του, ακόμη και των εχθρών του,
τόσο θα βλέπει να φουντώνει και η πίστη του, συνεπώς το θαύμα θα γίνεται ένα με
την ύπαρξή του.
Πράγματι, στη ζωή όλων των αγίων μας, λόγω ακριβώς της μεγάλης τους πίστης ενεργουμένης ως αγάπης, το θαύμα ήταν στοιχείο της φυσικής τους ζωής, της καθημερινότητάς τους. Αντιστοίχως βεβαίως τούτο μπορεί να συμβεί και σε εμάς, αν αγωνιζόμαστε να βρισκόμαστε στον δρόμο αυτόν της αληθινής πίστης.
